سۈرەتلەرنى بېسىپ كىنو كۆرۈشنى باشلىۋېتىڭ
ئۈندىدار سالونى خەۋىرى، نۇر تورى تەرجىمىسى
ئامېرىكىلىق 23 ياشلىق ئايال جېننا روس گىۋاتوۋسكى (Jenna Rose Gerwatowski) يېقىندا ئالاقە تورىدا ئۆزىنىڭ كەچۈرمىشلىرىنى ھەمبەھرىلىگەن.
بىر يىل ئىلگىرى، جېننېر ئىشلەۋاتقاندا مىچىگان ئىشتاتلىق ساقچى ئىدارىسىدىكى بىر رازۋېدچىكتىن تېلېفون كەلگەن. جېننېر جىددىيلەشكەن ھالدا ئۆزىنىڭ خاتالىق ئۆتكۈزگەن-ئۆتكۈزمىگەنلىكىنى ئويلاۋاتقاندا، ساقچىلار ئۇنىڭغا ئۆزلىرىنىڭ يېقىندا كۆپ يىللاردىن بۇيان ھەل قىلىنمىغان «بوۋاق گارنېت» دېلوسىنى قايتا قوزغىغانلىقىنى ئېيتقان.
20 نەچچە يىلدىن بۇيان بۇ دېلونى تەكشۈرۈش بىر ئىزدا توختاپ قالغان، تاكى جېننېر DNA دورا قۇتىسىنى تاپشۇرغانغا قەدەر، ئۇ دورا قۇتىسىنى بۇ ھەل قىلغۇچ دېلودىكى بىر مۇھىم يىپ ئۇچى بولۇپ قالغان. چۈنكى تەكشۈرگۈچىلەر جېننېرنىڭ DNAسىنىڭ ھېلىقى سىرلىق بوۋاقنىڭ DNAسى بىلەن بىۋاستە ماس كېلىدىغانلىقىنى بايقىغان!
ئۇنىڭ ئۈستىگە «بوۋاق گارنېت» دېلوسىمۇ جېننېرغا تونۇشلۇق دېلو بولۇپ، ئەينى يىلى دېلو يۈز بەرگەندە ئامېرىكىنى زىلزىلىگە سالغان، ئۇلارنىڭ دېلوسىنى پۈتۈن بازاردا ھېچكىم بىلمىگەن. دېلو 1997-يىلى 6-ئايدا يۈز بەرگەن بولۇپ، بىر تازىلىق ئىشچىسى مىچىگان ئىشتاتىنىڭ گارنېت كۆلى لاگېرىدىكى بىر دالا ھاجەتخانىسىدا بىر ئۆلۈك بوۋاقنى بايقىغان.
جەسەت تەكشۈرۈش نەتىجىسىدە كۆرسىتىلىشىچە، ئۆلگۈچى بىر ئايلىق ياكى ئايغا يېقىن بوۋاق بولۇپ، ھامىلە يېشى 36 ھەپتىدىن 42 ھەپتىگىچە ئىكەن، بوۋاق تۇنجۇقۇپ ئۆلۈپ كەتكەن.
قانۇن دوختۇرى بوۋاقنىڭ ئۆلۈپ كەتمەيدىغانلىقىغا ھۆكۈم قىلغان.
شۇ يىلى يازدىن كۈزگىچە، ماكىناس ناھىيەلىك ساقچى ئىدارىسى بىلەن مىچىگان ئىشتاتلىق ساقچى ئىدارىسى بۇ ئۆلۈم ۋەقەسىنى تەپسىلىي تەكشۈرگەن، ئۇلار بۇ بوۋاق ۋە بۇ سىرلىق دېلوغا «بوۋاق گارنېت» دەپ ئىسىم قويغان.
لېكىن ھېچقانداق ئۆز كۆزى بىلەن كۆرگۈچى ياكى ئاقىدىغان يىپ ئۇچى تېپىلمىغان، بوۋاقنىڭ سالاھىيىتى سىر بولۇپ قالغان. ساقچىلار دېلونى پېچەتلەشكە مەجبۇر بولغان، لېكىن ئۇلار دېلونى قايتا قوزغىتىشقا يېتەرلىك يېڭى يىپ ئۇچى بىلەن تەمىنلەشنى ساقلىغان.
كۆزنى يۇمۇپ ئاچقۇچە 20 يىلغا يېقىن ۋاقىت ئۆتۈپ كەتكەن، «بوۋاق گارنېت» دېلوسىدا ھېچقانداق ئىلگىرىلەش بولمىغان.
2017-يىلىغا كەلگەندە مىچىگان ئىشتاتلىق ساقچى ئىدارىسىدىكى بىر ساقچى سارگېنات بىر شەخسىي تەجرىبىخانا ۋە فېدېراتسىيە تەكشۈرۈش ئىدارىسىنىڭ ياردىمىدە، جەمەت ئىرسىيەت نەسەبنامىسىنى ئىز قوغلاشقا باشلىغان، شۇنداق قىلىپ دېلو قايتىدىن تەرەققىي قىلغان بولسىمۇ، لېكىن ئىلگىرىلەش سۈرئىتى يەنىلا ئاستا بولغان.
ئۈچ يىلدىن كېيىنكى 2020-يىلى فېدېراتسىيە تەكشۈرۈش ئىدارىسى «بوۋاق گارنېت»نىڭ قالدۇق سۆڭەكلىرىنى بىر تەجرىبىخانىغا ئاپىرىپ سىناق قىلدۇرغان، ئۇ تەجرىبىخانا 2022-يىلى ئاخىرى تەتقىق قىلىپ ياسالغان تەكشۈرۈپ چىقىلغان DNA ئاتلىتكىسىنى قايتۇرۇپ بەرگەن بولۇپ، بۇ ئاتلىتكىدا بوۋاقنىڭ ئالاھىدە جەمەت قان سىستېمىسى كۆرسىتىلگەن.
دەل شۇ چاغدا DNA تەكشۈرۈش ئەجدادى ئالاقە تورىدا داڭق چىقارغان، جېننامۇ DNA تەكشۈرۈش ئويىدا بولغان. شۇ چاغدا ئۇنىڭ ئەڭ ياخشى دوستى بىر يۈرۈش DNA دورا قۇتىسىنى تاپشۇرۇۋالغان بولۇپ، پىروبىركىغا شۆلگەي سالسا، ئاتا-بوۋىلىرىنىڭ باھالاش نەتىجىسىنى ئالغىلى بولاتتى، ئۇ بۇنى ناھايىتى قىزىقارلىق ھېس قىلغان ھەمدە ئۆزىمۇ بىرنى سېتىۋېلىپ، تەجرىبە دورا قۇتىسىنى ماڭغۇزۇپ، تەكشۈرۈشكە قاتناشتۇرغان.
ئۇ DNA دورا قۇتىسىنى تاپشۇرۇپ بىر يىلدىن كېيىن، ساقچىلارنىڭ تېلېفونىنى تاپشۇرۇۋالغان. ئۇ «بوۋاق گارنېت» بىلەن ئۇرۇق-تۇغقان ئىكەن.
تەكشۈرۈشنىڭ چوڭقۇرلىشىشىغا ئەگىشىپ، ساقچىلار جېننانىڭ ئانىسىنىڭ DNAسىنى ئېلىپ، ئۇنىڭمۇ بوۋاقنىڭ بىۋاسىتە تۇغقىنى ئىكەنلىكىنى بايقىغان.
ئۇ ئىككىسىنى چىقىرىۋەتكەندىن كېيىن، بىردىنبىر مۇمكىن بولىدىغان ئادەم پەقەت جېننا ئانىنىڭ ئاپىسى، يەنى جېننانىڭ مومىسى ئىدى.
ساقچىلار ئاختۇرۇش بۇيرۇقى ئارقىلىق جېننانىڭ مومىسى نەنسىغا قارىتا قوشۇمچە DNA تەكشۈرۈشى ئېلىپ بېرىپ، نەنسى بىلەن «بوۋاق گارنېت»نىڭ ئاتا-بالىلىق مۇناسىۋىتىنى دەلىللىگەن، بۇ بوۋاق نەنسىنىڭ ئۆز قىزى، شۇنداقلا جېننانىڭ ئۆز ھاممىسى ئىكەن.
نەنسى بولسا ئۇلار 20 نەچچە يىل ئىز قوغلاپ تەكشۈرگەن جىنايەت گۇماندارى بولۇپ چىققان.
جېننانىڭ ئېيتىشىچە، ئۇ گەرچە مومىسىنى ئەزەلدىن كۆرۈپ باقمىغان بولۇپ، 14-15 ياش ئەتراپىدا ئاندىن ئۇنىڭ ئىسمىنى بىلگەن بولسىمۇ، لېكىن ئۇ بۇ سىرلىق دېلونى خېلى بۇرۇنلا ئاڭلىغان بولۇپ، ئۇنىڭ مومىسىنىڭ دەل بۇ سىرلىق دېلودىكى ساقچىلار 20 نەچچە يىلدىن بۇيان ئىزچىل ئىزدەۋاتقان ئادەم ئىكەنلىكىنى ئويلاپمۇ باقمىغان.
ئاخىرىدا ئىشتاتلىق ھۆكۈمەت ئەينى يىلىدىكى دېلونىڭ ھەقىقىي ئەھۋالىنى ئېلان قىلغان، نەنسى ئۆزى يالغۇز نيۇبۇرىدىكى ئۆيىدە بىر بوۋاق تۇغقان، بۇ مەزگىلدە بوۋاق تۇنجۇقۇپ ئۆلۈپ كەتكەن، نەنسى ياردەم تەلەپ قىلمىغان.
ئارقىدىن ئۇ ئۆلۈپ كەتكەن بوۋاقنى شەھەرگە 30 نەچچە كىلومېتىر كېلىدىغان دالىدا قونۇش لاگېرىنىڭ سىرتىدىكى ھاجەتخانىغا تاشلىۋەتكەن.
جېننا كەچۈرمىشىنى ئورتاقلاشقاندا، 61 ياشلىق نەنسى ئاشكارا قەستلەپ ئۆلتۈرۈش، سەۋەنلىك بىلەن ئادەم ئۆلتۈرۈش جىنايىتى ۋە ئۆلۈمنى يوشۇرۇش جىنايىتى بىلەن ئەيىبلەنگەن، 2022-يىلى قولغا ئېلىنىپ، 2023-يىلى يەنە كېپىللىككە قويۇپ بېرىلگەن.
2024-يىلى 5-ئايدا مىچىگان ئىشتاتىنىڭ باش تەپتىشى بۇ جىنايەت سەۋەبلىك سوتلىنىدىغانلىقىنى، ئەگەر جىنايىتى بېكىتىلسە ئۆمۈرلۈك قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنىدىغانلىقىنى جاكارلىغان.
ھېلىمۇ ياخشى تەكشۈرگۈچىلەرنىڭ بەرداشلىق بېرىشى ۋە پەن-تېخنىكىنىڭ تەرەققىي قىلىشى بىلەن، «بوۋاق گارنېت دېلوسى» 25 يىلدىن كېيىن، ئاخىر ھەقىقىي ئەھۋال ئاشكارىلىنىدىغان بىر كۈننى كۈتۈۋالغان.
