ياز پەسلىدە نۇرغۇن مېۋىلەر بازارغا سېلىنىدۇ، بۇنىڭ ئىچىدە شاپتۇل ناھايىتى ئالقىشقا ئېرىشىدۇ، شاپتۇلنىڭ تۈرىمۇ كۆپ بولۇپ تۈكلۈك شاپتۇل، شىرنىلىك شاپتۇل ۋە سېرىق شاپتۇل قاتارلىقلار.
شاپتۇلنىڭ تۈرى كۆپ بولسىمۇ، لېكىن سىرتقى شەكلى ۋە خۇسۇسىيىتى ئاساسىي جەھەتتىن ئوخشاش، شاپتۇلنىڭ سۈيى يۇمشاق، شىرنىسى كۆپ، ئېتى ئىنتايىن سېمىز بولۇپ، نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ ياقتۇرۇشىغا ئېرىشكەن.
ھەر يىلى ياز پەسلىدە، بىزنىڭ بۇ جايدىكىلەر شاپتۇل يىغىشقا باشلايدۇ، بىر ماشىنا-بىر ماشىنا شاپتۇل سېتىلىدۇ، باغۋەنلەرنىڭ ھەممىسى تۆۋەن باھادا ساتىدۇ، گۆشى يېڭى، لېكىن بازاردىكى شاپتۇللارنىڭ كۆپىنچىسى« ھورمۇنلۇق شاپتۇل» بولۇپ تاللاشتا قىيىنچىلىق كۆرۈلىدۇ.
زادى شاپتۇلنى قانداق تاللاش كېرەك؟ « ھورمۇن شاپتۇلى» نى قانداق پەرقلەندۈرىمىز؟
بۇ تۆت خىل شاپتۇل ھورمۇنلۇق شاپتۇل
بىرىنچى خىلى:
شاپتۇلنىڭ ئوتتۇرا سىزىقى يوق
شاپتۇل ياز پەسلىدىكى ئەڭ قىزىق مېۋە، شاپتۇلنى نۇرغۇن كىشىلەر يەپ باققان، شاپتۇل ئادەتتە تەرتىپسىز يۇمىلاق شەكىلدە بولۇپ، شاپتۇلنىڭ ئالاھىدىلىكى ناھايىتى روشەن، ھەربىر شاپتۇلنىڭ بىر ئوتتۇرا سىزىقى بولىدۇ.
بۇ شاپتۇلنىڭ تەبىئىي ئۆسكەنلىكىنىڭ بىر مۇھىم ئىپادىسى، ئەگەر شاپتۇلنىڭ ئوتتۇرىسىدا بىر تال سىزىق بولمىسا، ئۇ مۇتلەق« ھورمۇنلۇق شاپتۇل» بولۇپ، پىشماي تۇرۇپلا بەزى ھورمۇنلارنى قېقىۋېتىدۇ، شۇنىڭ بىلەن شاپتۇل تېز پىشىدۇ، ئادەتتە ئوتتۇرا سىزىقى بولمايدۇ، شاپتۇلنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى ئوتتۇرا سىزىق بولمىسا، ھەرگىز سېتىۋالماسلىق كېرەك.
ئىككىنچى خىلى:
رەڭگى قىزىل شاپتۇل
شاپتۇل ئادەتتە يېتەرلىك يورۇقلۇققا موھتاج، لېكىن شاپتۇل تەبىئىي ئۆسكەن مۇھىتتا يېشىل رەڭدىن قىزىل رەڭگە ئۆزگىرىدۇ، شاپتۇل ئادەتتە سۇس رەڭدىن قېنىق رەڭگە كىرىدۇ، رەڭگى قىزىل، ئاق رەڭدە بولىدۇ، يەنە ئازراق يېشىل رەڭگىمۇ بولىدۇ.
ئەگەر شاپتۇلنىڭ رەڭگى ئىنتايىن تەكشى، ھەممىسى قىزىل، رەڭگى چىرايلىق بولسا ناھايىتى چىرايلىق كۆرۈنىدۇ، ئەمەلىيەتتە بۇ خىل شاپتۇل ھورمۇنلۇق شاپتۇل بولۇپ، كۆپچىلىك چوقۇم ئىنچىكىلىك بىلەن كۆزىتىشى كېرەك.
ئۈچىنچى خىلى:
شاپتۇل ئېتىنىڭ يۇمشاقلىقى ئوخشىمايدۇ
شاپتۇلنىڭ يۇمشاق ھەم قاتتىق مېۋە ئېتى بولىدۇ، ئادەتتە تەبىئىي پىشقان شاپتۇلنى بېسىپ باسساق بولىدۇ، ئەگەر يۇمشاق ھەم قاتتىق شاپتۇل بولسا، ئەگەر مېۋە ئېتىنىڭ يۇمشاق ھەم قاتتىق بولۇش دەرىجىسى ئوخشاش بولمىسا، بۇ« ھورمۇنلۇق شاپتۇل» بولىدۇ.
ئەگەر مېۋە ئېتى بەك يۇمشاق بولسا، پىشىش دەرىجىسى بەك يۇقىرى بولغان شاپتۇل ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلايدۇ، ئەگەر شاپتۇل قاتتىق بولسا، شاپتۇلنىڭ پىشمىغانلىقىنى ئىسپاتلىسا، يۇمشاق ۋە قاتتىقى مۇۋاپىق بولغان شاپتۇلنى تاللاش تەكلىپىنى بېرىدۇ.
ئۈچىنچى خىلى:
سۇ تەركىبى ئاز شاپتۇل، بەدەن ئېغىرلىقى يېنىك شاپتۇل
بىز سېتىۋالغان چاغدا، قول بىلەن ئېغىرلىقىنى دەڭسەپ باقساق بولىدۇ، ئەگەر شاپتۇلنىڭ سۇ تەركىبى ناھايىتى ئاز بولسا، بۇ يېڭى مېۋە ئەمەسلىكىنى ئىسپاتلايدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ھورمۇنلۇق شاپتۇل تەبىئىي ئۆسكەن شاپتۇلغا قارىغاندا يېنىكرەك بولىدۇ. ئادەتتە ئوخشاش چوڭلۇقتىكى شاپتۇلنىڭ سۇ تەركىبى ناھايىتى يېتەرلىك بولۇپ، تاتلىقلىق دەرىجىسى ناھايىتى يۇقىرى، مانا بۇ ئەلا سۈپەتلىك شاپتۇلدىن ئىبارەت.
بىز شاپتۇللارنى تاللاپ سېتىۋالغاندا، يەنە شاپتۇلنىڭ سىرتقى شەكلىنى، ساپىقىنىڭ يېڭى ياكى يېڭى ئەمەسلىكىنى، يەنە كېلىپ شاپتۇلنىڭ يۇڭلىرىنىڭ ئاز-كۆپلۈكىنى كۆرەلەيمىز، ئادەتتە شاپتۇلنىڭ يۇڭى ئازراق بولسا، يېڭى ئەمەسلىكىنى ئىسپاتلايدۇ. بىز شاپتۇل سېتىۋالغاندا، چوقۇم بۇ تۆت خىل« ھورمۇن شاپتۇلى» دىن ئۆزىمىزنى قاچۇرۇشىمىز كېرەك.
ياز پەسلى شاپتۇل يەيدىغان پەسىل، شاپتۇلنى مېۋە كونسېرۋاسى قىلىشقىمۇ بولىدۇ، ئىتى يۇمشاق، شىرنىسى كۆپ بولۇپ، ئۇسسۇزلۇقنى بېسىپ، بەدىنىگە سۇ تولۇقلاپ، تېرىنى سىلىقلاشتۇرىدۇ.
سىلەر شاپتۇلنى قانداق تاللاشنى ئۆگەندىڭلارمۇ؟ سىز بۇنىڭدىن باشقا شاپتۇلنىڭ ياخشى-يامانلىقىنى پەرقلەندۈرۈشنىڭ قانداق ئۇسۇللىرىنى بىلىسىز؟
