پۇرچاق تۈرىدىكى يېمەكلىكلەر ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشنىڭ ئاساسى!

پۇرچاق تۈرىدىكى يېمەكلىكلەر ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشنىڭ ئاساسى!

دۇنيادىكى ھەر بىر خىل ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشكە ياردەم قىلىدىغان يېمەكلىكلەر ئىچىدە پۇرچاق تۈرىدىكى يېمەكلىكلەر ئەڭ ئاساسىي ئورۇندا تۇرىدۇ. ئامېرىكىلىق يازغۇچى دان بىتنېر نەچچە ئون يىل ئارتۇق ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈش رايونىنى زىيارەت قىلغاندىن كېيىن بۇ يەكۈننى چىقارغان.

ئۇ «كۆك رەڭلىك بەلباغ: 100 خىل ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈش رېتسېپى» دېگەن كىتابىدا تىلغا ئالغان، «كۆك رەڭلىك بەلباغ» ئىتالىيەنىڭ ساردىنىيە ئارىلى، ياپونىيەنىڭ ئوكىناۋا ئارىلى، كانىكويا يېرىم ئارىلى، گىرېتسىيەنىڭ ئىكارىيە ئارىلى، ئامېرىكا كالىفورنىيە ئىشتاتىنىڭ لومالىندا شەھىرىدىن ئىبارەت بەش چوڭ ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈش رايونىنى كۆرسىتىدۇ؛

بۇ رايونلاردىكى كىشىلەر پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنى يېمەك - ئىچمەكلىكنى ئاساس قىلىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنىڭ ئوزۇقلۇق تەركىبى مول، ماسلىشىشچانلىقى كەڭ، باھاسى تۆۋەن بولۇپ، بىر خىل مۇكەممەل يېمەكلىك ھېسابلىنىدۇ. ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرگەن ياشانغانلار نېمە ئۈچۈن پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنى ياخشى كۆرىدۇ؟

مەنبە: ھاياتلىق ۋاقىت گېزىتى ماقالىسى ئەلداۋا تەرجىمىسى
ئاپتورى| ھاياتلىق ۋاقىت گېزىتى مۇخبىرى جاڭ جيەن
«ھاياتلىق ۋاقىت گېزىتى» مۇتەخەسسىسلەر تەتقاتقا بىرلەشتۈرۈل بۇ توغرىسىدىكى كۆز قارىشىنى ئوتتۇرىغا قويدى.
بېيجىڭ شيېخې دوختۇرخانىسى كلىنىكىلىق ئوزۇقلۇق بۆلۈمىنىڭ مۇئاۋىن مۇدىر ۋىراچى كاڭ جۈنرېن؛
جۇڭگو رويخەتكە ئالدۇرغان ئوزۇقلۇق مۇتەخەسسىسى لى يۈەنيۈەن؛

ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈش رايونىدىكى كىشىلەرنىڭ ھەممىسى پۇرچاق يېيىشنى ياخشى كۆرىدۇ

كۆك رەڭلىك بەلباغدا ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرگەنلەرنىڭ نىسبىتى دۇنيا بويىچە ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدۇ، مەسىلەن: ئىتالىيەنىڭ ساردىنيا ئارىلى (Sardinia) دۇنيادىكى 100 ياشلىق ئەرلەر ئەڭ مەركەزلەشكەن رايون؛ گىرېتسىيەنىڭ ئىكارىيە ئارىلىدىكى ئۈچتىن بىر قىسىم ئاھالە 90 ياشقىچە ياشىيالايدۇ، ئالزېيمېر كېسىلى (阿尔茨海默病) ۋە باشقا ياشانغانلار ئاستا خاراكتېرلىك كېسەللىكلىرىگە ناھايىتى ئاز گىرىپتار بولىدۇ.
ب

ېتنىر «كۆك رەڭلىك بەلباغ» غا بېرىپ نەق مەيداندا زىيارەت قىلغاندىن باشقا، بۇ رايونلارغا مۇناسىۋەتلىك 150 نەچچە تۈرلۈك يېمەك ئىچمەك تەكشۈرۈشىنى توپلاپ، ئۆتكەن 80 يىلدىن بۇيانقى كىشىلەرنىڭ يېمەك ئىچمەك ئادىتىنى تەھلىل قىلغان.

نەتىجىدە بايقىلىشىچە، بۇ ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈش رايونلىرىنىڭ يېمەك - ئىچمەك ئادىتىدە ئوخشاشلىقلار بار بولۇپ، %90 تىن ئارتۇق ئىسسىقلىق مىقدارى تەبىئىي ئۆسۈملۈك خاراكتېرلىك يېمەك - ئىچمەكلەردىن كەلگەن، بۇنىڭ ئىچىدە %65 تىن كۆپرەكى دانلىق زىرائەت، پەسىللىك كۆكتات، قاتتىق پوستلۇق مېۋە، تۈگۈنەك غول (ياڭيۇ، تاتلىقياڭيۇنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ) ۋە پۇرچاق تۈرىدىكىلەردىن كەلگەن.

بولۇپمۇ پۇرچاق تۈرىدىكىلەر ساردىنىيە ئارىلىدىكى يۈز ياشلىق ياشانغانلارنىڭ يېمەك - ئىچمىكىدە نوقۇت بىلەن دادۇر ئالدىنقى ئورۇندا تۇرىدۇ. ئوكىناۋالىقلار ھەر ۋاقلىق تاماقتا دۇفۇ يەيدۇ، دۇفۇ خۇددى بولكىغا ئوخشاش ئومۇملاشقان.

نورۋىگىيە تەتقىقاتچىلىرىنىڭ 2019ـ يىللىق يەر شارىدىكى كېسەللىك يۈكى تەتقىقاتىدىكى مەركەزلىك تەھلىلىدە كۆرسىتىلىشىچە، غەربنىڭ يېمەك ـ ئىچمىكىدىن پۇرچاق، دانلىق زىرائەت ۋە قاتتىق پوستلۇق مېۋىلەرنى كۆپ يېيىشكە، قىزىل گۆش ۋە پىششىقلاپ ئىشلەنگەن گۆشنى ئاز يېيىشكە ئۆزگەرگەندە، 20 ياشلىق كىشىلەرنىڭ مۆلچەردىكى ئۆمرى 13 يىل ئېشىشى مۇمكىنكەن؛ 60 ياشقا كىرگەن كىشىلەر 8.8 يىل ئۇزارغان؛ 80 ياشقا كىرگەن كىشىلەر 3.5 يىل ئۇزارغان.

بېتنىر مۇنۇلارنى بىلدۈرگەن:«كۆك رەڭلىك بەلباغ» دىكى كىشىلەر پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنىڭ سالامەتلىككە پايدىلىق ئىكەنلىكىنى ئۇزۇندىن بۇيان بىلىپ يەتكەن، ئۇنىڭ ئۈستىگە ھەر خىل پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنىڭ ئوخشاش بولمىغان ئوزۇقلۇق تەركىبى بار، ھەر خىل پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنى يەپ بەرسە ئەڭ ياخشى.


بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئاشلىق ۋە يېزا ئىگىلىك تەشكىلاتى ھەر يىلى 2- ئاينىڭ 10- كۈنىنى «دۇنيا پۇرچاق كۈنى» قىلىپ بېكىتىپ، پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنىڭ ئوزۇقلۇق قىممىتىنى گەۋدىلەندۈرۈشنى مەقسەت قىلغان.

ئوتتۇرا دېڭىز يېمەك - ئىچمىكى، ئامېرىكا غىزالىنىش كۆرسەتمىسى قاتارلىق غىزالىنىش ئەندىزىلىرىدە پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنى قوبۇل قىلىش نۇقتىلىق تەۋسىيە قىلىنغان. دۆلىتىمىزنىڭ يېمەك - ئىچمەك قۇرۇلمىسىدا پۇرچاق تۈرىمۇ مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ.

دۆلىتىمىزنىڭ سېرىق پۇرچاق(سويا پۇرچاق)نى ئىستېمال قىلىش تارىخى 5000 يىلدىن ئاشىدۇ، ئۇنى پىششىقلاپ ئىشلەش تارىخى ئۇزۇن، بۇنىڭ ئىچىدە سېرىق پۇرچاق سۈتىنى ياساش تارىخىنى غەربىي خەن سۇلالىسىدىن سۈرۈشتۈرۈشكە بولىدۇ.

سېرىق پۇرچاق（大豆） بىلەن ئارىلاشما پۇرچاقنىڭ ئوزۇقلۇق جەھەتتە قانداق پەرقى بار؟

پۇرچاق ئىنسانلار تارىخىدا ئەڭ بۇرۇن سۈنىي تېرىلغان زىرائەتلەرنىڭ بىرى، ھازىرغىچە 18 مىڭ خىلدىن ئارتۇق پۇرچاق تۈرى دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىغا تارقالغان.

لى يۈەنيۈەننىڭ تونۇشتۇرۇشىچە، ئوزۇقلۇق ئالاھىدىلىكىگە ئاساسەن، پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنى چوڭ پۇرچاق تۈرى ۋە ئارىلاشما پۇرچاق تۈرىگە ئايرىشقا بولىدىكەن.

چوڭ پۇرچاقتىن كۆپ ئۇچرايدىغانلىرىدىن سېرىق پۇرچاق، كۆك پۇرچاق، قارا پۇرچاق، يەنە ئانچە كۆپ ئۇچرىمايدىغان قوش رەڭلىك پۇرچاق، قوڭۇر پۇرچاقلار بار. ئوزۇقلۇق ئالاھىدىلىكى شۇكى، ئاقسىل مىقدارىنىڭ ئىگىلىگەن نىسبىتى %35 ~%40 كە يېتىدۇ، ياغ مىقدارىمۇ بىر قەدەر يۇقىرى (%15 ~%20)، كاربون سۇ بىرىكمىلىرىنىڭ مىقدارى نىسبەتەن ئاز، بۇنىڭ ئىچىدە تەخمىنەن يېرىمى يېمەكلىك تالاسى تۈرىگە تەۋە.

ھەر خىل پۇرچاق تۈرىدىكىلەردىن قىزىل پۇرچاق، يېشىل پۇرچاق، كۆك پۇرچاق، سەي پۇرچاق، نوقۇت قاتارلىقلار كۆپ ئۇچرايدۇ، ماھىيىتى كىراخمال تۈرىدىكى پۇرچاقلارغا تەۋە. ئۇنىڭدىكى كاربون سۇ بىرىكمىلىرىنىڭ مىقدارى %65 ~ %55 كە يېتىدۇ، ئاقسىل مىقدارى ئادەتتە %30 ~ %10 نى ئىگىلەيدۇ، ماي مىقدارىنىڭ ئىگىلىگەن نىسبىتى ئومۇميۈزلۈك تۆۋەن بولۇپ، كۆپ ساندىكىلىرىنىڭ %5 تىن تۆۋەن بولىدۇ. ئەمما ساپ گۈرۈچ، ئاق ئۇنغا سېلىشتۇرغاندا، ھەر خىل پۇرچاقلار يەنە تېخىمۇ كۆپ B گۇرۇپپىسىدىكى ۋىتامىنلار، تاماق تالاسى ۋە كالىي، ماگنىي قاتارلىق مىنېرال ماددىلار بىلەن تەمىنلەيدۇ.

ئومۇمەن ئېيتقاندا، پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنىڭ تەركىبىدە ئاقسىل، ۋىتامىن، يېمەكلىك تالالىرىنىڭ مىقدارى مول بولۇپ، ئېنېرگىيە ۋە ئاقسىل بىلەن تەمىنلەيدۇ، قان شېكىرىنى ئۆرلىتىشىنى ئاستىلىتىش، كالتسىي تولۇقلاش، ئاشقازان - ئۈچەينىڭ لۆمۈلدىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش قاتارلىق رولى بار.

پۇرچاق يېيىشنى ياخشى كۆرۈش ئۆلۈم خەۋپىنى تۆۋەنلىتىدۇ
تېخىمۇ كۆپ تەتقىقاتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، پۇرچاق ۋە ئۇنىڭ ياسالمىلىرى ساغلاملىقتا مۇھىم رول ئوينايدىكەن.

پۈتۈن سەۋەب بىلەن ئۆلۈش خەۋپىنى تۆۋەنلىتىش
ئامېرىكا ئەيخېخۇا داشۆسىنىڭ ھەيز توختىغان 100 مىڭدىن ئارتۇق ئايالنى تەتقىق قىلىش ئارقىلىق بايقىشىچە، ئۆسۈملۈك ئاقسىلى (مەسىلەن، دۇفۇ، قاتتىق پوستلۇق مېۋە، پۇرچاق ۋە كۆك پۇرچاق) نى قوبۇل قىلىش مىقدارى ئەڭ ئاز بولغان ئاياللارغا سېلىشتۇرغاندا، ئۆسۈملۈك ئاقسىلىنى قوبۇل قىلىش مىقدارى ئەڭ يۇقىرى بولغان ئاياللارنىڭ پۈتۈن سەۋەب بىلەن ئۆلۈش خەۋپى %9، يۈرەك قان تومۇر كېسەللىكلىرى بىلەن ئۆلۈش خەۋپى %12، دېۋەڭلىككە مۇناسىۋەتلىك ئۆلۈش خەۋپى %21 تۆۋەن بولغان.
ئ

ۇنىڭدىن باشقا، ئېچىتىلغان پۇرچاق سالامەتلىككە تېخىمۇ پايدىلىق.
«ئەنگلىيە مېدىتسىنا ژۇرنىلى» دا ياپونىيەدىكى 93 مىڭ كىشىنى 14.8 يىللىق ئىز قوغلاپ تەكشۈرۈش نەتىجىسى ئېلان قىلىنىپ، ئېچىتىلغان پۇرچاقنى كۆپرەك ئىستېمال قىلىشنىڭ ئۆلۈش نىسبىتىنىڭ تۆۋەن بولۇشى بىلەن مۇناسىۋەتلىك ئىكەنلىكى بايقالغان.

ئورۇقلاشقا پايدىلىق
بىر تۈرلۈك تەتقىقاتتا كۆرسىتىلىشىچە، سېرىق پۇرچاق ۋە ئۇنىڭدىن ئىشلەنگەن مەھسۇلاتلارنىڭ قوبۇل قىلىنىشىنى ئاشۇرغاندا سېمىزلىكنى ياخشىلاپ، ئېغىرلىقى ئېشىپ كەتكەن ۋە يۇقىرى خولېستېرىنلىق قان كېسىلى بار ئاسىيالىقلارنىڭ بەدەن ئېغىرلىقى، بەل ئايلانمىسى قاتارلىقلارنى تۆۋەنلىتىشكە ياردىمى بولىدىكەن.

كۆپ خىل سوزۇلما خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش سېرىق پۇرچاق ۋە ئۇنىڭدىن ئىشلەنگەن مەھسۇلاتلارنىڭ قوبۇل قىلىنىشى سۆڭەك شالاڭلىشىش، سېمىزلىك، يۇقىرى قان بېسىم، قاندا ماي كۆپىيىپ كېتىش، دىيابېت كېسىلى ۋە تاجىسىمان يۈرەك كېسىلىنىڭ قوزغىلىش خەۋپىنى تۆۋەنلىتىدۇ.

يەنە بىر تۈرلۈك تەتقىقاتتا كۆرسىتىلىشىچە، پۇرچاقتىكى ئىزوفلاۋون سۆڭەكنىڭ خورىشىنى ئازايتىپ، سۆڭەكنىڭ زىچلىقىنى ئاشۇرۇپ، سۆڭەك شالاڭلىشىشنىڭ ئالدىنى ئالىدىكەن، يۇقىرى مىقداردا (كۈنىگە 90 مىللىگىرامدىن ئارتۇق) قوبۇل قىلغاندا يانپاش بوغۇمى ۋە بەل ئومۇرتقىسىنىڭ سۆڭەك زىچلىقىنى ئاشۇرغىلى بولىدىكەن.

بىر تۈرلۈك مەركەزلىك تەھلىلدە كۆرسىتىلىشىچە، ئاسىيا ئاياللىرى ئىچىدە، يۇقىرى ئىزوفلاۋون قوبۇل قىلىش (كۈنىگە 20 مىللىگىرام) سۈت بېزى راكىغا گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى %29 تۆۋەنلىتىدىكەن، بالاغەتكە يېتىش مەزگىلىدىكى يېمەك- ئىچمەكتە سېرىق پۇرچاقنى كۆپ قوبۇل قىلسا، قوغداش رولى تېخىمۇ كۈچلۈك بولىدىكەن.

جۇڭگولۇقلار پۇرچاق يېيىشى يېتەرلىك ئەمەس
گەرچە دادۇر جۇڭگولۇقلارنىڭ ئەنئەنىۋى ساغلام يېمەكلىكى بولسىمۇ، لېكىن «جۇڭگو ئاھالىلىرىنىڭ غىزالىنىش كۆرسەتمىسى ئىلمىي تەتقىقات دوكلاتى (2021) » دا كۆرسىتىلىشىچە، تەخمىنەن %40 قۇرامىغا يەتكەن كىشى دائىم پۇرچاق مەھسۇلاتلىرىنى يېمەيدىكەن. دائىم پۇرچاق تۈرىدىكى يېمەكلىكلەرنى يەيدىغان كىشىلەرنىڭ قوبۇل قىلىش مىقدارى يەنىلا يېتەرلىك ئەمەس.

جۇڭگو ساغلاملىق ۋە ئوزۇقلۇق تەكشۈرۈش سانلىق مەلۇماتىدا كۆرسىتىلىشىچە، قۇرامىغا يەتكەنلەرنىڭ سېرىق پۇرچاق ۋە ئۇنىڭ ياسالمىلىرىنىڭ قوبۇل قىلىنىش مىقدارى 2000-يىلىدىكى ھەر كۈنى ئوتتۇرا ھېساب بىلەن 14.5 گىرامدىن 2018-يىلىدىكى ھەر كۈنى ئوتتۇرا ھېساب بىلەن 12.8 گىرامغا چۈشكەن.

ھالبۇكى، «جۇڭگو ئاھالىلىرىنىڭ تەڭپۇڭ ئوزۇقلىنىش مۇنارى (2022) » دا قۇرامىغا يەتكەنلەرنىڭ ھەر كۈنى 50~150 گىرام دانلىق زىرائەت ۋە ئارىلاش پۇرچاق ئىستېمال قىلىشى تەۋسىيە قىلىنىدۇ. بۇنىڭدىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى،%80 تىن ئارتۇق كىشىلەر توپى تەۋسىيە قىلىنغان قوبۇل قىلىش مىقدارىغا يەتمىگەن.
لى يۈەنيۈەن مۇنداق دېگەن: تاماقنى يېتەرلىك يېمىگەندىن باشقا، يەنە بەزى كىشىلەر يېيىشكە جۈرئەت قىلالمايدۇ ياكى توغرا يېمەيدۇ، بۇنىڭ سەۋەبى كىشىلەرنىڭ پۇرچاققا بولغان خاتا چۈشەنچىسى ئاز ئەمەس.

بىرىنچى خاتا قاراش: ئەرلەر سېرىق پۇرچاق يېسە ئاتىلىق ھورمۇنغا تەسىر كۆرسىتىدۇ 

ئەمەلىيەتتە، پۇرچاقتىكى ئىزوفلاۋونىنىڭ ئاكتىپلىقى ئانىلىق ھورمۇن ئاجىزلىرى كۆپ، تەتقىقاتلاردىن ئىسپاتلىنىشىچە، ئۇ ھەرقانداق ياشتىكى ئەرلەرنىڭ كۆپىيىش ھورمۇنىنىڭ قويۇقلۇقىغا تەسىر كۆرسەتمەيدىكەن.

ئىككىنچى خاتا قاراش: بالىلار سېرىق پۇرچاق يېسە بالدۇر يېتىلىش ئېھتىماللىقى
نۆۋەتتە سېرىق پۇرچاق ۋە پۇرچاق ياسالمىلىرىنى يېسە بالىلارنىڭ جىنسىي ئىقتىدارى بالدۇر يېتىلىدىغانلىقىنى ئىسپاتلايدىغان ئىلمىي ئىسپات يوق.
ئەكسىچە، پۇرچاق تەركىبىدىكى ئەلا سۈپەتلىك ئاقسىل، كالتسىي، ماگنىي، كالىي، دادۇر لېتسىتىن، دادۇر ئولىگوساخارىد قاتارلىقلارنىڭ بالىلارنىڭ سالامەتلىكىگە بولغان پايدىسى ئاز ئەمەس.

3-خاتا قاراش: ئاياللار سېرىق پۇرچاق يېگەندە سۈت بېزىنىڭ ئۆسۈپ قېلىشىنى  ئېغىرلاشتۇرىۋېتىدۇ
نۆۋەتتە پۇرچاقتىكى ئىزوفلاۋوننى قوبۇل قىلغاندا سۈت بېزىنىڭ ئۆسۈپ قېلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ياكى سۈت بېزىنىڭ ئۆسۈپ قېلىشىنى ئېغىرلاشتۇرىۋېتىدىغان ئىسپات يوق.
ئەكسىچە تەتقىقاتلاردىن بايقىلىشىچە، پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنىڭ قوبۇل قىلىنىش مىقدارىنى مۇۋاپىق ئاشۇرۇش سۈت بېزى راكىنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا ئاكتىپ رول ئوينايدىكەن.

ئوخشاش بولمىغان پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنىڭ يېيىش ئۇسۇلى بولىدۇ
كاڭ جۈنرېن مۇنداق دېدى: كىلىماكتېرىيە دەۋرىدىكى ئاياللار ۋە ياشانغانلار پۇرچاق ۋە پۇرچاق مەھسۇلاتلىرىنىڭ قوبۇل قىلىنىشىنى مۇۋاپىق كۆپەيتىشى كېرەك. ئۇنىڭدىن باشقا، پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنى يېيىش ئۇسۇلى ناھايىتى كۆپ بولۇپ، مۇۋاپىق بولغانلىرىنى تاللىسا تېخىمۇ ساغلام بولىدۇ.

پۇرچاق ياسالمىلىرىنى تاللاپ يېيىش كېرەك
پۇرچاق ياسالمىلىرىنى قاينىتىپ، قاقلاپ بىۋاسىتە يېيىشكە بولىدۇ، پۇرچاق ياسالمىلىرىنى ئىستېمال قىلىشقىمۇ بولىدۇ. ھۈنەر-سەنئەتكە ئاساسەن، ئېچىتىش ۋە غەيرىي ئېچىتىش دەپ ئايرىلىدۇ. ئېچىتىلغان پۇرچاق مەھسۇلاتلىرى ئېچىتىلغان پۇرچاق ئۇيۇتمىسى، سېسىق دۇفۇ، پۇرچاق ئۇيۇتمىسى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، بۇ خام ئەشيا پۇرچاق تەركىبىدىكى ئوزۇقلۇق ماددىلارنىڭ مىقدارىنى تۆۋەنلىتىدۇ، شۇنداقلا ۋىتامىن ھاسىل قىلىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا مىنېرال ماددىلارنىڭ سۈمۈرۈلۈش نىسبىتىنى ئاشۇرىدۇ، بۇ پۇرچاق ئىزوفلاۋوننىڭ قويۇپ بېرىلىشىگە پايدىلىق بولۇپ، سۈمۈرۈلۈشنى ئىلگىرى سۈرىدۇ.

ئېچىتمىغان پۇرچاق مەھسۇلاتلىرى دۇفۇ، دۇفۇ پوستى، مىڭ ۋاراق قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، بۇلار يەنىلا پۇرچاقنىڭ ئالاھىدە ئوزۇقلۇقىنى ساقلاپ قالىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا پۇرىننىڭ مىقدارى تۆۋەن، ئىنتايىن ساغلام پۇرچاق مەھسۇلاتلىرى ھېسابلىنىدۇ.

پۇرچاقنى ئۇماچقا، كۆكتاتقا قوشۇش
مەسىلەن: پۇرچاقنى ئېزىپ تالقان قىلىپ، كۆممىقوناق ئۇنى، قوناق ئۇنى قاتارلىق قارا ئاشلىق ئۇنى بىلەن ئارىلاشتۇرۇپ ھورنان قىلغاندا، ئوزۇقلۇق قىممىتى مول بولۇپلا قالماستىن، يەنە ئامىنو كىسلاتالىرىنىڭ بىر-بىرىنى تولۇقلىشىغا ياردەم بېرىپ، ئاقسىلنىڭ سۈمۈرۈلۈپ پايدىلىنىش نىسبىتىنى يۇقىرى كۆتۈرىدۇ.

دىققەت قىلىشقا تېگىشلىكى شۇكى، پۇرچاق كۆپۈكى، مايدا پىشۇرۇلغان دۇفۇ كۇمىلىچى، مايدا پىشۇرۇلغان دۇفۇ كۇمىلىچى قاتارلىق مايدا پىشۇرۇلغان ۋە مايدا پىشۇرۇلغان پۇرچاق ياسالمىلىرىنى يېيىش تەۋسىيە قىلىنمايدۇ. يۇقىرى تېمپېراتۇرىدا قورۇما قورۇش ھەر خىل ئوزۇقلۇق ماددىلارنىڭ زىيانغا ئۇچرىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپلا قالماستىن، يەنە زىيانلىق ماددىلارنى پەيدا قىلىدۇ.

پۇرچاقدىن ئۇن تامىقى تەييارلاش
پۇرچاق ئۇيۇتمىسىنى ھوردا پىشۇرۇش، شوۋىگۈرۈچ ئىتىش، سەي-كۆكتاتلارغا سېلىش، ئۇن تامىقى تەييارلاش قاتارلىق ئۇسۇللار بىلەن يېيىشكە بولىدۇ، مەسىلەن: سەككىز گۆھەر شوۋىگۈرۈچى، ئارىلاشما پۇرچاق تامىقى، چېچەكسەي بىلەن پالەك، قىزىل پۇرچاق سالاتى، پۇرچاق مانتىسى، ئارىلاشما پۇرچاق مانتىسى قاتارلىقلار.

ئاشقازان-ئۈچىيى ئاجىز كىشىلەر سۈتكە چىلانغان كۆك پۇرچاق، قىزىل ماش، بۆرەك ماش قاتارلىق ئاسان چىلىنىدىغان، قاينىتىلسا يۇمشايدىغان پۇرچاق تۈرىدىكىلەرنى تاللىشى ياكى چىلاپ قويغاندىن كېيىن يۇقىرى بېسىملىق قازاندا يۇمشاق پىشۇرۇپ ئىستېمال قىلىشى كېرەك.

قوللاش شۇنچىلىك ئاددى ئەڭ ئاستىدىكى   بەلگىسىنى بېسىپ قويارسىز، رەھمەت!