دۇنيادا كۆك تەنلىك ئادەملەر راستنلا بارمۇ ؟ تەكشۈرۈش ئەترىتىنىڭ ئەزالىرى بۇ كىشىلەرنىڭ بەدىنىگە بىرەر نەرسە سۈركىگەندىن كېيىن ئۇلارنىڭ كۆك رەڭگە ئۆزگىرىپ كەتكەنلىكىدىن گۇمانلانغانلىقىغا ئىشەنمىدى . شۇنىڭ بىلەن ئۇلار يەنىمۇ ئىلگىرىلىگەن ھالدا تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىشنى قارار قىلدى . بىر نەچچە كۈن تىرىشىش ئارقىلىق ، ئۇلار ئاخىرى بۇ كۆك تەنلىك كىشىلەرنىڭ ناھايىتى چوڭ بىر ئائىلە ئىكەنلىكىنى بايقىدى . ئۆڭكۈردە ئولتۇراقلاشقان بولۇپ ، ئوۋچىلىق ئىپتىدائىي تۇرمۇش كەچۈرەتتى . ئۇلار يەنە بۇ غەلىتە ئادەملەرنىڭ تېرىسىنىڭ كۆك رەڭلىك بولۇپلا قالماستىن ، بەلكى ھەتتا قاننىڭمۇ كۆك رەڭدە ئىكەنلىكىنى بايقىدى . ئافرىقىنىڭ غەربىدىكى دۇنيادىن ئايرىلغان بىر تاغلىق رايوندا بىر تەكشۈرۈش ئەترىتى بار ئىدى . ئۇ بۇ يەردە تەبىئىي يېپىنچا ئۆسۈملۈكلەر ۋە ياۋايى ھايۋانلارنى تەكشۈرۈش ۋە تەتقىق قىلىۋاتىدۇ . بىر كۈنى تەكشۈرۈش ئەترىتى بۈك - باراقسان دەرەخزارلىقتىن كېسىپ ئۆتۈۋاتاتتى ، تۇيۇقسىز ئۇلار دەرەختىكى يوچۇقتا بىر قانچە ئادەمنىڭ سايىسىدىن ئۆتۈپ كەتكەنلىكىنى كۆردى . بۇ نېمە ؟ ئۇلار قانداقسىگە بۇ يەردە تۇرىدۇ ؟ كۈچلۈك قىزىقىش ئۇلارنىڭ چۈشىنىشىگە تۈرتكە بولدى ، شۇنىڭ بىلەن ئەترەت ئەزالىرى ئاستا - ئاستا ئىزىغا چۈشتى . يېقىنلا جايدا ئۇلار ئىپتىدائىي ئادەملەردەك ھايۋان تېرىسى ، دەرەخ يوپۇرماقلىرى بىلەن قاپلانغان بىر نەچچە ئادەمنى كۆردى ، ئىنچىكىلىك بىلەن قاراپ بۇ ئادەملەرنىڭ تېرىسىنىڭ سۇس كۆك رەڭدە ئىكەنلىكىنى بايقىدى . بۇ كۆك رەڭلىك تېرىسى بار كىشىلەر يېقىن ئەتراپتا ناتونۇش ئادەم بارلىقىنى بايقىغاندىن كېيىن ، دەرھال قېچىپ ، كۆزنى يۇمۇپ ئاچقۇچە قويۇق ئورمانلىقتا غايىب بولىدۇ .
بۇ ئاجايىپ-غارايىپ بايقاشتىن كېيىن ئۇزۇن ئۆتمەي ، ئامېرىكىنىڭ كالىفورنىيە ئۇنىۋېرسىتېتى دوختۇرخانىسىنىڭ مەشھۇر تەنھەرىكەت فىزىئولوگىيەسى مۇتەخەسسىسى ۋېيسى چىلىنىڭ ئوكەنجىرچا چوققىسىنىڭ دېڭىز يۈزىدىن ئېگىزلىكى ؟
(نەچچە مېتىر ئېگىزلىكنى بويلاپ ، ماسلىشىش ئىقتىدارى ئىنتايىن كۈچلۈك بولغان پۈتۈن بەدىنىنىڭ تېرىسى كۆك رەڭلىك نۇر چېچىپ تۇرغان ئىرقىنىمۇ بايقىغان .
ۋېي شى مۇنداق دېدى: بۇنداق ئېگىز تاغ چوققىسىدا ھاۋا ئاز ھەم شالاڭ ، ئوكسىگىن مىقدارى ناھايىتى ئاز ، بۇ غەلىتە كۆك تەنلىكلەر زېرەك مايمۇنغا ئوخشاش ناھايىتى چاققان بولۇپ ، كىشىنى ئۇنىڭ بىلەن سېلىشتۇرغىلى بولمايدۇ .
ئېيتىشلارغا قارىغاندا ، ئافرىقىدىكى سەھرايى كەبىر چۆللۈكىدە بىر تۈركۈم سانى كۆپ بولمىغان كۆك تېرىلىكلەر ياشايدىكەن . بىر ئامېرىكىلىق بىئولوگىيە ئالىمى ھىمالايا تېغىنى كۆزدىن كەچۈرگەندە ، گۈرۈچنىڭ يۇقىرىسىدىن بىر قىسىم كۆك تېرىلىك راھىپلارنى بايقىغان .
كىشىنى ئەڭ ھەيران قالدۇرىدىغىنى شۇكى ، بۇ كۆك تېرىلىك راھىبلار بۇ ھاۋا شالاڭ بولغان ئېگىز تاغدا ئېچىلىپ-يېيىلىپ پاراڭلىشىپتۇ ، يەنە كېلەڭسىز ئەمگەك قىلالايدىكەن .
بۇ بىر قاتار كۆك تەنلىكلەرنىڭ پەيدا بولۇشى ، كىشىلەرنىڭ ئىرق ئايرىشىغا جەڭ ئېلان قىلدى ، ئۇ پاكىت ئارقىلىق شۇنى چۈشەندۈرىدۇكى ، يەر شارىدا سېرىق ، ئاق ، قارا ، قوڭۇر قاتارلىق تۆت خىل ئىرقتىن باشقا ، كۆك تەنلىكلەرمۇ 1 ئورۇننى ئىگىلىشى كېرەك . لېكىن كىشىنى تېخىمۇ ئەجەبلەندۈرىدىغىنى ، دۇنيادا سېرىق ، ئاق ، قارا ، قوڭۇر قاتارلىق تۆت خىل ئادەمنىڭ تېرىسىنىڭ قانداق بولۇشىدىن قەتئىينەزەر ، قېنى ئوچۇق قىزىل رەڭدە بولىدۇ ، بۇ كۆك رەڭلىك ئادەمنىڭ قېنى نېمە ئۈچۈن ئۇلارنىڭ تېرىسى بىلەن ئوخشاش كۆك رەڭدە بولىدۇ ؟
ئالىملار بۇ غەلىتە ھادىسە ئۈستىدە ئۇزاق مۇددەت تەتقىقات ئېلىپ بېرىپ ، ئۆزلىرىنىڭ ئوخشاش بولمىغان قاراشلىرىنى ئوتتۇرىغا قويدى . بىر خىل قاراش بولسا . تېرىنىڭ رەڭگى قان تەركىبى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك . قىزىل رەڭلىك قان قاندىكى قىزىل قان ھۈجەيرىسىدە قان قىزىل ئاقسىلى دەپ ئاتىلىدىغان بىر خىل قىزىل ئاقسىل بولغاچقا ، قان قىزىل رەڭدە كۆرۈنىدۇ . كۆك رەڭلىك ئادەمنىڭ قېنىدا بىر خىل "دەرىجىدىن تاشقىرى يۇقىرى قان تىپى تۇخۇم Q" بار بولۇپ ، بۇ خىل ئاقسىلنىڭ كۆپىيىشىنى كونترول قىلىدىغان بىر خىل ئېنزىم كەمچىل ، شۇڭا ئۇلارنىڭ قېنى كۆك رەڭدە ، تېرىسىمۇ كۆك رەڭدە بولىدۇ .
يەنە بىر خىل قاراشتىكىلەر مۇنداق قارايدۇ: كۆك قانلىقلار بىر خىل پاتولوگىيىلىك ھالەت بولۇپ ، ئۇلارنىڭ قېنىدىكى بەزى خىمىيىلىك تەركىبلەردە نورمالسىز ئۆزگىرىش يۈز بېرىدۇ ، بۇ خىل ئۆزگىرىش بەلكىم مەلۇم بىر خىل "ئالاھىدە كېسەللىك ھالىتىدىكى گېن" دىن كېلىپ چىققان بولۇشى مۇمكىن .
بەزى ئامېرىكىلىق ئالىملار : قان ھۈجەيرىسى ئىچىدە قان قىزىل ئاقسىلى ئوكسىگېن يەتكۈزۈشكە مەسئۇل بولىدۇ ، ئوكسىگېن يېتەرلىك بولغاندا ، قان قىزىل ئاقسىلى قىزىل رەڭدە كۆرۈنىدۇ ، دەپ ئوتتۇرىغا قويغان . شۇڭا ، ئادەتتىكى كىشىلەرنىڭ قېنى قىزىل بولىدۇ ؛ ئوكسىگېن كەمچىل بولغاندا ، قىزىل قان ئاقسىلى كۆك رەڭگە ئۆزگىرىدۇ . كۆك رەڭلىك ئادەمنىڭ پۈتۈن بەدىنى كۆك رەڭلىك بولسا ، ئېگىز تاغدا ئوكسىگېن يېتىشمەسلىكتىن كېلىپ چىققان بولۇشى مۇمكىن . ئۇلار تەتقىقاتتا كۆك تەنلىكلەرنىڭ قان سۇيۇقلۇقىدىكى ھېموگلوبىننىڭ نورمال ئادەملەردىن زور دەرىجىدە ئېشىپ كەتكەنلىكىنى بايقىغان . بۇ بەلكىم ئۇلارنىڭ ئېگىز تاغدا ئوكسىگېن يېتىشمەسلىك مۇھىتىغا ماسلىشالىشىدىكى سەۋەب بولۇشى مۇمكىن . يەنە بەزى ئالىملار كۆك قانغا ئىگە بەزى ھايۋانلارنىڭ تېنىدىن ئىلھام ئالدى ، ئۇلار مۇنداق دەپ كۆرسەتتى : دېڭىز - ئوكيانلاردا بىر خىل ئۇلۇغ پادىشاھ ۋۇبى بىلەن ئات تۇياق قىسقۇچپاقىنىڭ قېنى كۆك رەڭدە ، دېڭىز غىلىپى بىلەن سىياھ بېلىقنىڭ قېنى يېشىل رەڭدە بولىدۇ . بۇنىڭدىن شۇنى كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى ، قان ۋە رەڭ قان رەڭ ئاقسىلى تەركىبىدىكى ئېلېمېنتلار تەرىپىدىن بەلگىلىنىدۇ . مىس تەركىبلىك ئېلېمېنتلار قان كۆك ئاقسىلى دەپ ئاتىلىدۇ ؛ بارىي تەركىبلىك ئېلېمېنتلار قان يېشىل ئاقسىلى دەپ ئاتىلىدۇ ، بۇنىڭ بىلەن قان يېشىل رەڭگە ئۆزگىرىدۇ ؛ تۆمۈر تەركىبلىك ئېلېمېنتلار قىزىل تۇخۇم ئېقى دەپ ئاتىلىدۇ ، بۇنىڭ بىلەن قان قىزىل رەڭدە بولىدۇ . بۇ نەزەرىيەنى چىقىش قىلىپ ، ئۇلار تېرە كۆك رەڭلىك ئادەم قان سۇيۇقلۇقىدا تۆمۈر ئېلېمېنتى كەمچىل ، مىس ئېلېمېنتىنىڭ زىيادە كۆپ بولۇشى بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇشى مۇمكىن ، دەپ قارىغان . ئالىملار ئوخشىمىغان نۇقتىدىن چىقىش قىلىپ ، ئۆز قاراشلىرىنى بايان قىلىدۇ ، بەزىلىرى فېرمېنت كەملىك دەيدۇ ؛ بەزىلىرى ئوكسىگېن يېتىشمەسلىك ؛ بەزىلىرى تۆمۈر كەمچىل دەيدۇ ؛ يەنە بەزىلەر گېننىڭ ئۆزگىرىشى تەرىپىدىن بەلگىلىنىدۇ دەپ قارايدۇ . ئۇلارنىڭ ھەرقايسىسى ئۆز يولىنى تۇتۇپ ، بىر - بىرىگە يول قويماي ، بۇ كۆك ئىرق ، كۆك قان سىرلىرىنى خىلمۇخىل تالاش - تارتىشلاردا تېپىشماق تېپىش قىيىن .
