قىتەلەر ئارا ئۇچىدىغان باشقۇرۇلىدىغان بومبا ئادەتتە ئېتىلىش مۇساپىسى 8000 كىلومېتىردىن چوڭ بولغان يىراق مۇساپىلىك باشقۇرۇلىدىغان بومبىنى كۆرسىتىدۇ، ئۇ بىر دۆلەتنىڭ مۇھىم قورال ـ جابدۇقى. دۇنيادىكى ھەر قايسى دۆلەتلەرنىڭ قىتەلەر ئارا ئۇچىدىغان باشقۇرۇلىدىغان بومبىسى ئىچىدە، قىتەلەر ئارا ئۇچىدىغان بەش خىل باشقۇرۇلىدىغان بومبا دۇنيادىكى بەش چوڭ قاتىل دەپ ئاتىلىدىغان بولۇپ، ئايرىم ـ ئايرىم ھالدا
خەلق ئەسكىرى-3 M ئاق تېرەك ـ M يارىس ـ 31Aشەرق شامىلى ـ ، شەرق شامىلى ـ 41.
بۇ يىل رۇسىيە تۇنجى قېتىم ئەڭ يېڭى سارمات ناملىق قىتەلەر ئارا باشقۇرۇلىدىغان بومبىنىڭ ئىقتىدار پارامېتىرىنى ئاشكارىلىدى.
ماكيېۋ دۆلەتلىك باشقۇرۇلىدىغان بومبا مەركىزى ئاشكارىلىغان خەۋەرگە ئاساسلانغاندا، بۇ باشقۇرۇلىدىغان بومبىنىڭ ئومۇمىي ئۇزۇنلۇقى 35.5 مېتىر، دىئامېتىرى ئۈچ مېتىر، ئۇچۇش ئېغىرلىقى 208.1 توننىغا يېتىدىكەن ئۇنىڭغا سۇيۇق يېقىلغۇلۇق راكېتا موتورى ئىشلىتىلگەن بولۇپ، ئەڭ چوڭ ئېتىش مۇساپىسى مىڭ كىلومېتىرغا يېتىدۇ. ئىگىلىنىشىچە، سارمات ناملىق باشقۇرۇلىدىغان بومبىنى تەتقىق قىلىپ ياساش خىزمىتى 2009ـ يىلى باشلانغان بولۇپ، 2011ـ يىللىق خېرىدار چاقىرىش ئاخىرلاشقان. تاكى 2015ـ يىلىغىچە، رۇسىيەنىڭ ئىستراتېگىيەلىك باشقۇرۇلىدىغان بومبا قىسمىنىڭ قوماندانى بۇ خىل باشقۇرۇلىدىغان بومبا دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ قىتەلەر ئارا ئۇچىدىغان تىرايېكتورىيەلىك باشقۇرۇلىدىغان بومبىغا ئايلىنىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.
ئاستىدىكى ئېلاننى بېسىپ قويۇڭ
بۇ يىل ئامېرىكا ھاۋا ئارمىيەسى خەلق ئەسكەرلىرى ـ 3 تىپلىق قىتەلەر ئارا باشقۇرۇلىدىغان بومبىنى ئۇدا ئىككى قېتىم سىناق تەرىقىسىدە قويۇپ بەردى، بۇ ئامېرىكىنىڭ يادرو ئەمەلىي كۈچىنى نامايان قىلىش ئويى بارلىقىنى چۈشەندۈرىدىغاندەك قىلىدۇ. بولۇپمۇ رۇسىيەگە ئوخشاش كۈچلۈك رەقىبلەرگە قارىتا، ئامېرىكا مۇسكۇلىنى كۆرسىتىش ئۇسۇلى ئارقىلىق ئۆز ئەۋزەللىكىنى نامايان قىلدى. رۇسىيەمۇ تەبىئىيلا چۈپەيلىك قىلمايدۇ رۇسىيە دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىقى ئېلان قىلغان خەۋەرگە ئاساسلانغاندا، 2019ـ يىلىدىن 2021ـ يىلىغىچە، رۇسىيە قىتەلەر ئارا ئۇچىدىغان باشقۇرۇلىدىغان بومبىدىن توققۇزنى كەينى ـ كەينىدىن قويۇپ بېرىدىكەن، بۇنىڭ ئىچىدە ئىككى سارمات باشقۇرۇلىدىغان بومبا، ئۈچ يارىس باشقۇرۇلىدىغان بومبا، تۆت ئاق تېرەك باشقۇرۇلىدىغان بومبىسى بار ئىكەن.
تىلغا ئېلىشقا ئەرزىيدىغىنى شۇكى، رۇسىيەنىڭ سارمات قىتەلەر ئارا ئۇچىدىغان باشقۇرۇلىدىغان بومبىسى ناھايىتى كۈچلۈك تۇيۇقسىز مۇداپىئە كۆرۈش ئۈنۈمىگە ئىگە، يەنە 750 مىڭ توننا TNT ئېكۋىۋالېنتقا ئىگە يادرو ئوق بېشىدىن 10 نى ياكى 20 مىليون توننا دەرىجىلىك يەككە ئوق بېشىنى ئېلىپ يۈرەلەيدۇ. بۇ يادرو ئوق بېشى كۆپ تەرەپتىن نىشانغا قويۇپ بېرىلىپ، دۈشمەن ئارمىيىسىنىڭ باشقۇرۇلىدىغان بومبىغا قارشى سىستېمىسىنىڭ قىيىنلىق دەرىجىسىنى زور دەرىجىدە ئاشۇردى. رۇسىيە ھەربىي ئىشلار مۇتەخەسسىسى مۇنداق دېدى: رۇسىيە ئارمىيەسىگە پەقەت بىر تال سارمات بولسىلا نيۇيورك بىلەن چوڭ ـ كىچىكلىكى ئوخشاش بىر شەھەرنى خارابىلىككە ئايلاندۇرغىلى بولىدۇ.
بۇنىڭدىن باشقا، رۇسىيە ئامېرىكا بىلەن ياۋروپانىڭ ئوخشىمىغان نىشانلىرىغا تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن، يەنە سارماتنى مۇساپىسى ئوخشىمايدىغان ئىككى خىل نۇسخىدا لايىھەلىگەن. گەرچە ئىككى خىل باشقۇرۇلىدىغان بومبىنىڭ ئېغىرلىقى ئوخشاش بولمىسىمۇ، ئەمما باشقۇرۇلىدىغان بومبىنىڭ قىرغىن قىلىش كۈچى ئاجىزلاپ كەتمىگەن. قىتەلەر ئارا ئۇچىدىغان بۇ باشقۇرۇلىدىغان بومبا بولغاچقا، غەرب ئەللىرى رۇسىيەنىڭ بىخەتەرلىكىگە ئاسانلىقچە تەھدىت سېلىشقا جۈرەت قىلالمايدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، رۇسىيە زۇڭتۇڭىنىڭ غەيرىتىنى ئاشۇرىدۇ. يادرو كۈچى ئارقىلىق ئۆز دۆلىتىنىڭ بىخەتەرلىكىنى قوغداش رۇسىيەنىڭ ئەڭ توغرا تاللىشى.
