مازمۇنى ماعىنالى،
تاريحى ۇزاق،
وقىرمان سانى كوپ
كۋابول ءۇنحات تەكشەسى
ءار كۇنى سىزبەن بىرگە!
一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一
管理员微信号：kwabol
一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一
KWABOL微信平台是一个内容丰富的哈萨克语言公众平台，
我们永久支持原创，社会和谐，个人发展与共享知识 。
感谢您的支持与关注！
مازمۇنى ماعىنالى،
تاريحى ۇزاق،
وقىرمان سانى كوپ
كۋابول ءۇنحات تەكشەسى
ءار كۇنى سىزبەن بىرگە!
一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一
管理员微信号：kwabol
一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一
KWABOL微信平台是一个内容丰富的哈萨克语言公众平台，
我们永久支持原创，社会和谐，个人发展与共享知识 。
感谢您的支持与关注！
رەجيسسور دەگەنىمىز كىم؟
رەجيسسور- كينو، تەاتىر، تەلەۆيدەنيە سياقتى سالالاردا شىعارمانى بارلىققا كەلتىرۋشى. شىعارماشىلىق توپتىڭ باسشىسى. بۇل سالالارداعى ءوندىرىس نەگىزىنەن كوماندا ارقىلى جۇزەگە اسادى. جەكە ادامدار تەك قىسقا مەتىرلى فيلىم جاساي الۋى مۇمكىن، الايدا، ءبىز ادەتتە تەلەۆيزوردا نەمەسە كينوتەاتىردا كورىپ جۇرەتىن فيلىمدەردىڭ بارلىعى دا ۇلكەن شىعارماشلىق توپتىڭ ءبىر قىدىرۋ ۋاقىت ورتاق ەڭبەكتەنۋىنىڭ ناتيجەسىندە بارلىققا كەلگەن. مىنە وسى كومانداداعى مامانداردىڭ بارلىعىن ءبىر ويعا، ءبىر نىساناعا جيناقتايتىن ادام- رەجيسسور.
مىقتى رەجيسسور بولۋ ءۇشىن ءۇش نەگىزگى قابىلەت كەرەك.
1. سۋرەتشىلىك قابىلەت. فيلىم ەكرانداعى بەينەلەر ارقىلى كورىنەدى. وسىنداعى بەينەلەردىڭ ادامعا بەرەر اسەرىن جالپىلاي ءبىلىپ، ونى مەڭگەرە الۋ ءۇشىن سۋرەت ونەرى كوپ كومەكتەسەدى. دەگەنمەن، كينو وندىرىسىندە رەجيسسوردان بولەك ارنايى سۋرەتشىلەر بولادى. رەجيسسوردىڭ مىندەتى سول سۋرەتشىلەرمەن تىعىز جۇمىس جاساپ، ءوزىنىڭ يدەياسىن دۇرىس جەتكىزىپ، ويىن ورىنداتا الۋ. بۇلءۇشىن دە اسا جوعارى بولماسادا، بەلگىلى دەڭگەيدە سۋرەتشىلىك قابىلەت بولۋ كەرەك. سۋرەتشىلىكپەن جاقىن كەلەتىن فوتوگراپيالىق بىلىمدر دە رەجيسسور بولۋعا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزەدى.
2. ادەبي قابىلەت. رەجيسسور بەلگىلى دەڭگەيدە سەناريس بولۋى كەرەك. سوندا عانا ول سەناريستەرمەن ناتيجەلى جۇمىس جاساي الادى. جاقسى سەناري تاڭداي الادى. سەناريدى فيلىمگە بەيىمدەۋدە وڭتايلى شەشىمدەر شىعارا الادى. ادەتتە ادەبي سەناريلەر، نەمەسە اڭگىمەلەر سالعان جەردەن كينوعا داپ-دايىن بولا قالمايدى. ادەبي ءتىل بولەك، كينو ءتىلى تاعى باسقاشا. قارا ءسوزدى ەكرانداۋعا كەلگەندە سول سوزدەردىڭ ءمانى مەن قۇنىن ايشىقتاي الاتىن ءبىلىم كەرەك. الەمگە تانىمال مىقتى رەجيسسورلاردىڭ كوبىسى ءوز كينوسنىڭ سەنايىن ءوزى جازادى.
3. ساحنالاۋ ونەرى. «ەكرانداۋ ونەرى» دەپ تە اتالىپ ءجۇر. بۇل ەندى رەجيسسوردىڭ باسا ۇيرەنەتىن دۇنيەسى. ادەتتە كينودا جالپى بىرنەشە باعىتتاعى ريتىمدەر بولادى. مىسالعا، كوڭىل-كۇي ريتىمى، ءتۇس ريتىمى، مەزگىل ريتىمى. ت. ب كەتە بەرەدى. قاراپايىمداپ ايتساق، كورەرمەندى بىردە جىلاتىپ، بىردە كۇلدىرەتىن، ۋاقىتتىڭ قالاي ءوتىپ كەتكەنىن سەزبەي قالاتىن باۋراۋدى جاساۋ ءۇشىن وسى ساحنالاۋ ونەرى كەرەك.
بۇلاردان بولەك ەگەر رەجيسسوردىڭ مۋزىكالىق تۇيسىگى دە زامان اعىسىنان قالماۋى كەرەك. مۋزىكانت بولماسا دا، جاقسى تىڭدارمان بولا ءبىلۋ كەرەك. «مۋزىكالى كينو» دەگەن جانر بار. بۇل جانردا مۋزىكالىق تۇيسىگى مىقتى رەجيسسورلار عانا ءونىمدى جۇمىس ىستەي الادى. ەڭ كەمىندە رەجيسسور ءار ەلدىڭ مۋزىكالىق اسپاپتارىمەن قاتار مۋزىكالىق ستيلدەردەن حاباردار بولۋى كەرەك.
قىسقاسى رەجيسسور دەگەنىمىز- سەزىمتال جانە اڭعارلى ادام. «رەجيسسوردىڭ مىندەتى – اتموسفەرا جاساۋ» دەگەن ءسوز بار. بۇنداعى اتموسفەرا ءسوزىنىڭ قامتيتىن مازمۇنى وتە كەڭ، مىسالعا، ءبىر تاريحي نەمەسە فانتازيالىق فيلىم تۋرالى ايتساق، سونىڭ كەز كەلگەن جەرىندەگى كەيىپكەرلەردىڭ، ورتانىڭ، ۋاقىتتىڭ ، جارىقتىڭ، دىبس مۋزىكالاردىڭ ادامعا بەرەر اسەرى سول فيلىمنىڭ اتموسفەراسىن قالىپتاستىرادى. وسى اتموسفەرا ءارقاشان ويعا قىزمەت ەتىپ، كەمەلدى جاسالسا ول ءوز كورەرمەندەرىن ءوزىنىڭ ۆەرتۋالدى كەڭىستىگىنە الىپ كىرە الاتىن بولادى.
بۇرىنعى ۋاقتتاردا كينو جاساۋمەن مەملەكەتتەر نەمەسە اسا ءىرى كامپانيالار عانا اينالىستاتىن ەدى (سوندىقتان دا ولءىرى بيزنەس سانالادى) . عىلىم تەحنيكا دامىپ بۇگىنگى تاڭعا كەلگەندە، دۇنيەنىڭ ءبارى ەكرانداسىپ، جەكە مەديالار دامىدى. شاعىن توپتار دا كينو تۇسىرەتىن حالگە كەلدى. ەندىگى زاماندا، ءار ادام ءوزى مەديا بولا الاتىن بولدى. دەمەك، بۇگىنگى ادامداردىڭ بارىنە دە رەجيسسورلىق تانىم بولعانى دۇرىس انىعىندا. ءبىراق، ونداي قابىلەت ەكىنىڭ بىرىنە بۇيىرا بەرمەيتىندىكتەن دە ءبىزدىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردە قوقسىق مازمۇندار وتە كوپ. « ادام- ءوز ءومىرىنىڭ رەجيسسورى» دەگەن ءسوز بار. جاڭاعى قوقسىق مازمۇنداردى شىعارۋشىلار دا سول ءوز «رەجيسسورلىقتارىنىڭ» ناتيجەسىندە حالىق ىشىندەگى ءوزىنىڭ ورنىن كورسەتىپ، ءوز ءومىرىن تاعاينداۋدا. بۇل جەردە ايتا كەتەتىن تاعى ءبىر ءسوز؛ كەلەسى زامان ادامدارى ءوزىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى ىقپالى ارقىلى باعالانادى. بۇل ءداۋىر تۋدىرعان قاجەتتىلىك. ەشكىم بۇدان قاعىس قالا المايدى.
وسى تۇستا ۇلتىمىز ۇرپاقتارىنىڭ دا ەرتەڭگى كۇنى ەل ءۇمىتىن اقتايتىن يگىلىكتى دۇنيەلەر جاساۋى ءۇشىن ولاردى وسىنداي بولاشاقتاعى اسا ۇلكەن سۇرانىسقا يە بىلىمدەردى ەرتە باستان، جۇيەلى جانە تۇراقتى تۇردە ءسىڭىرۋ ماسەلەسى وتە ۇلكەن ماڭىزعا يە. «بالانى جاستان» دەيدى قازاق. بۇگىنگىدەي ينتەرنەتتىك جۇيەنىڭ اسا ىڭعايلى كەزەڭىندە مۇنداي بىلىمدەردى بالالار ۇيلەرىندە وتىرىپ اق ۇيرەنۋگە تولىق مۇمكىندىك بار. تەك تاباندىلىق بولسا بولعانى.
مەنىڭ بالالارعا باعىتتاپ سۋرەت سالۋدى، كوميكىس جازۋدى( سۋرەتتى اڭگىمە) ، انيماتسيا جاساۋدى ۇيرەتۋ ارەكەتىم « ون جىلدىعىن ويلاعان ورمان ەگەر» دەگەنگە كەلەدى. سەبەبى مەن ءوزىم انيماتسيالىق فيلىم جاساۋ سالاسىندا ون بەس جىلعا جۋىق جۇمىس ىستەدىم. ءبىر قىدىرۋ تاجيريبەلەر جيناقتادىم. بۇيىرسا الدا ءوز فيلىمدەرىمدى شىعارسام دەيمىن، ۇزاقتان بەرى دايىندالىپ كەلەمىن. ۇيرەنگەن بىلىمدەرىمدى ودان ارى بەكەمدەپ، ورنىقتىرا ءتۇسۋ ءۇشىن بالالارعا ۇيرەتىپ ءجۇرمىن. جانە بولاشاقتا وسى كەلەسى بۋىن دارىندىلارىمەن ءوندىرىس جاساۋعا تۋرا كەلەدى. ءيا ، ول كۇن دە جەتىپ كەلەر، امانشىلىق بولسا.
ءسوزىمدى الەم رەجيسسورلارىنا ىقپال ەتكەن ايگىلى رەجيسسور كۆەنتين تارانتينانىڭ « ەگەر ءسىز فيلىمدەردى شىنايى جاقسى كورسەڭىز، وندا ءسىز جاقسى فيلىم جاساي الاسىز» دەگەن قاناتتى سوزىمەن اياقتايىن. الدا بولاتىن ءبىر جىلدىق « كشكەنتاي رەجيسسور» اتتى سۋرەت جانە انيماتسيا كۋرىسنا تالانتتى بالالاردى شاقىرامىن. ون ەكى جاستان جوعارى قابىلدانادى.
-تالاس ورازباي ۇلى
