مازمۇنى ماعىنالى،
تاريحى ۇزاق،
وقىرمان سانى كوپ
كۋابول ءۇنحات تەكشەسى
ءار كۇنى سىزبەن بىرگە!
تانىستار اراسىندا ءبىز ءجيى جاقىندىق پەن سەنىمنىڭ ارقاسىندا ءسوز شەكاراسىن ۇمىتىپ كەتەمىز.
الايدا، كەيبىر سوزدەر، ءتىپتى ەڭ جاقىن تانىستار اراسىندا دا ساقتىقپەن ايتىلۋى نەمەسە مۇلدەم ايتىلماۋى كەرەك. بۇل وزىڭىزگە دەگەن قۇرمەت قانا ەمەس، سونىمەن قاتار باسقالارعا جانە قارىم-قاتىناستارعا دەگەن قادىرلەۋ بولىپ تابىلادى.
《增广贤文》 كىتابىندا بىلاي دەلىنگەن: "ادامعا ايتاتىن سوزدەرىڭدى ۇشكە ءبولىپ ايت، جۇرەگىڭدى تولىق اشپا".
بالە سوزدەن شىعادى، كوپ ءسوز بالە شاقىرادى، ارتىق سوزدەن اۋزىڭىزدى تىيۋ – ادامنىڭ ەڭ جوعارى دەڭگەيدەگى ءوزىن-ءوزى باقىلاۋى.
1
وزگەلەرگە ماقتانۋ مەن كورسەتۋ سوزدەرى – ەڭ الدىمەن اۋىزدان تىيىلۋى كەرەك سوزدەر.
كونەلەر ايتقانداي: "ادام كوبىنەسە ماقتانۋدان اداسادى".
ءوز جەتىستىكتەرىمىز بەن بايلىعىمىزدى تىم كوپ كورسەتۋ كەزىندە ءبىز كوبىنەسە ءۇستىرت بولامىز، بۇل ىشكى تىنىشتىقتى جوعالتۋمەن قاتار، تانىستاردىڭ رەنىشىن تۋدىرۋى مۇمكىن. ناعىز اقىلدىلىق ماقتانۋ ەمەس، قاراپايىمدىلىق پەن تەرەڭدىك.
2
ادامدارعا اقىلگويسىگەن سوزدەردى ايتپاڭىز.
مۇنداي ارەكەت ءجيى ادامداردىڭ رەنىشىن تۋدىرادى. كوپ ادامدار وزدەرىن كوپ بىلگەندەي سەزىنەدى، ۇلكەندەر نەمەسە اعا بۋىن رەتىندە وزدەرىن كورسەتىپ، باسقالارعا نۇسقاۋلار بەرەدى، بىراق بۇل ادامنىڭ ىشكى قارسىلىعىن تۋدىرادى.
3
تابىس تۋرالى اڭگىمەلەردى بولدىرماۋ كەرەك.
ەجەلگى ادامدار ايتقانداي: "بايلىقتى كورسەتپە". ەرەسەكتەر الەمىندە جەكە تابىس پەن بايلىق جەكە مەنشىك بولىپ سانالادى جانە ونى باسقا ادامدارعا اشۋ قاجەت ەمەس.
4
ادامنىڭ ءوزىن-ءوزى قۇرمەتتەۋىن بۇزاتىن ازىلدەردەن اۋلاق بولىڭىز.
جازۋشى حاليل دجەبران ايتقانداي: "يۋمور سەزىمى – بۇل شەكارا سەزىمى". يۋمور ءومىردىڭ تۇزدىعى بولۋى كەرەك، بىراق ەگەر ول ادامنىڭ ءوزىن-ءوزى قۇرمەتتەۋىن بۇزاتىن بولسا، ول ءوزىنىڭ ءمانىن جوعالتادى.
5
وتباسىلىق جانجالدار تۋرالى اڭگىمەلەردى ساقتاۋ كەرەك.
حالىقتا "ءۇيدىڭ جانجالدارىن سىرتقا شىعارما" دەگەن ءسوز بار. وتباسى – جەكە كەڭىستىك، ونىڭ جانجالدارى مەن داۋلارى قۇپيا شەشىلۋى كەرەك. مۇنى قازاق “باس جارىلسا بورىك ىشىندە، قول سىنسا جەڭ ىشىندە” دەپ ماقالدايدى.
6
ءوزىڭىزدىڭ قايىرىمدىلىق ىستەرىڭىزدى كورسەتپەۋىڭىز كەرەك.
كوپ ادامدار قايىرىمدىلىق ىستەر ارقىلى وزدەرىنىڭ باقىتىنا قول جەتكىزەدى دەپ بىلەدى. الايدا، كەيبىر ادامدار وزدەرىنىڭ قايىرىمدىلىق ىستەرىن باسقالارعا كورسەتكەنمەن، ولاردىڭ ءومىرى جاقسارمايدى. سەبەبى، قايىرىمدىلىق ىستەردى اشىق كورسەتۋ ارقىلى ونىڭ باستاپقى كۇشى جوعالادى. مۇنى قازاق “وڭ قولىڭ ىستەگەن جاقسىلىقتى سول قولىڭ بىلمەسىن” دەپ ماقالدايدى.
قورىتىندى
تانىستار اراسىندا ءبىز ۇنسىزدىك پەن تىڭداۋدى ۇيرەنۋىمىز كەرەك. ۇنسىزدىك سۋىقتىق ەمەس، سوزگە دەگەن قۇرمەت پەن قادىرلەۋ بولىپ تابىلادى؛ تىڭداۋ – ءتۇسىنۋدىڭ باستاۋى، تەرەڭ قارىم-قاتىناستاردىڭ نەگىزى. ءبىز ءوز اۋىزىمىزدى تىيا بىلسەك، جۇرەگىمىزدى ساقتاساق، باسقالارمەن جاقسى قارىم-قاتىناستا بولىپ، سيرەك كەزدەسەتىن جاقىندىق پەن ۇيلەسىمدىلىكتى سەزىنەمىز.
一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一
管理员微信号：kwabol
一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一
KWABOL微信平台是一个内容丰富的哈萨克语言公众平台，
我们永久支持原创，社会和谐，个人发展与共享知识 。
感谢您的支持与关注！
