مازمۇنى ماعىنالى،
تاريحى ۇزاق،
وقىرمان سانى كوپ
كۋابول ءۇنحات تەكشەسى
دوسىمنىڭ جۋىقتا تاسى ورگە دومالادى، شىعارماسى ۇزدىك دەپ باعالانىپ، تاعى دا بايقاۋدا ءبىرىنشى ورىندى جەڭىپ الدى.ول «سۋپەرگەرويدىڭ كىشكەنتاي جاۋىن جەڭۋى» سەكىلدى ءدامدى جەڭىستىڭ ءدامىن تاتىپ، مەنى بىرگە «فيلمگە شولۋ بايقاۋىنا» قاتىسۋعا شاقىردى.كەشە دوسىم تاعى دا «فيلمگە شولۋ بايقاۋىندا» ءبىرىنشى ورىن الدى، ال مەن بولسام بىردە-بىر فيلمگە شولۋ جازا المادىم.ول بۇل قۋانىشىن بىزبەن توپتىق چاتتا بولىسكەن كەزدە مەن وعان ريزا بولدىم، ونىڭ ەڭبەگىنىڭ لايىقتى ەكەنىن ءتۇسىندىم. ءبىراق سونىمەن بىرگە جۇرەگىمدە قىزعانىشتىڭ كىشكەنتاي ۇشقىنى پايدا بولىپ، ول ءۇشىن ءوزىمدى كىنالى سەزىندىم.وسىعان وراي، بۇل ماقالا جازىلدى. قىزعانىش، قىزىعۋ، سول ايتىلمايتىن، ءبىراق جۇرەككە اۋىر تيەتىن «اششى ليمون» سەزىمدەرى جايلى اڭگىمە وربىتكىم كەلدى.**قىزىعۋ دەگەنىمىز نە، ال قىزعانۋ دەگەنىمىز نە؟**روبەرت لەيحتىڭ «نەلىكتەن قىزعانىش ءسىزدى باسقا ادامعا اينالدىرادى؟» كىتابىنان كەلتىرىلگەن ءبىر ءۇزىندى:«باسقالاردىڭ ءبىزدىڭ ارمانىمىزداعى نارسەگە يە بولعانىن كورگەندە، بىزدە قىزعانۋ سەزىمى پايدا بولادى. مۇنداي قىزعانۋ كوبىنەسە ەكى ءتۇرلى ناتيجە بەرەدى: ؛> 1. تەرىس پيعىلدى قىزعانۋ ءبىزدى باسقا ادامداردىڭ جەتىستىگىن جويۋعا يتەرمەلەيدى؛> 2. ال وڭ ەنەرگيالى قىزىعۋءبىزدى ولاردى ۇلگى تۇتىپ، ءوزىمىزدى جاقسارتۋعا ىنتالاندىرادى.ال قىزعانىش كوبىنە ءۇش نەمەسە ودان كوپ ادامنىڭ اراسىنداعى باسەكەلەستىكتەن تۋىندايدى، مۇندا كەم دەگەندە ءبىر ادام باسقالارعا قاراعاندا كوبىرەك نازار مەن ارتىقشىلىققا يە بولادى، جانە سول كەزدە قىزعانىش پايدا بولادى. ونىڭ ەڭ تيپتىك مىسالى – ماحابباتتاعى باسەكەلەستىك، ءبىراق بۇل تەك وسى جاعدايمەن شەكتەلمەيدى.قىزعانىش پەن قىزىعۋ ءبىر-بىرىن جەك كورۋ نەمەسە قارسىلاسقا زيان كەلتىرۋ نيەتىن تۋدىرۋى مۇمكىن.»قىزىعۋ – بۇل باسقالاردىڭ بايلىعى نەمەسە ارتىقشىلىقتارىن قالاۋ، ال قىزعانىش – نازىك باسەكەدە ادىلەتسىزدىك سەزىمىن سەزىنۋ، جوعالتىپ قالۋدان قورقۋ.قىزىعۋ پەن قىزعانۋدى مويىنداۋ قيىن، سول سەبەپتى ءازىل ارقىلى «قىزىعۋ، قىزعانۋ، جەك كورۋ» دەگەن سوزدەرمەن ولاردى جەڭىلدىككە اينالدىرىپ جىبەردىك.ءبىراق مەن ءبارىبىر ايتامىن: قىزىعۋ مەنى «ليمونداي اششى» ەتەدى، ال قىزعانىش مەنى «وزگە بىرەۋ» ەتەدى.قىزىعۋ مەن قىزعانۋ سەزىمدەرىقىزىعۋ – بىرەۋلەر ءۇشىن وڭاي جەتەتىن نارسە مەن ءۇشىن قيىن، قول جەتىمسىز.قىزعانىش – نازىك باسەكەدە ادىلەتسىزدىك، جەڭىلىس سەزىمى، ءتىپتى ىزالانۋشىلىق.ەجەلگى يرلانديانىڭ «سيىر ۇرلاۋ» ەپوسىندا ءبىر ۇرلانعان سيىر ءۇشىن سوعىس باستالعانى ايتىلادى. باستاپقىدا پاتشايىم مەيۆ پەن ونىڭ كۇيەۋى ايليل ەكەۋى وزدەرىنىڭ بايلىعىن سالىستىرىپ كورۋگە شەشىم قابىلدايدى.ەكەۋى دە تەڭ دارەجەدە بولدى، ءبىراق مەيۆ ءايليلدىڭ ولجاعا العان اق ءمۇيىزدى بۇقاسىن كورگەندە، ءوزىن «تۇككە تۇرعىسىز» سەزىنىپ قالادى.قىزىعۋ مەن قىزعانىش سەزىمدەرى كەلگەندە، ءبىز كوبىنەسە ءوز قۇندىلىعىمىزدى كورە المايمىز، قولىمىزداعىنى ۇمىتىپ كەتەمىز.بار بايلىق تەڭ دارەجەدە بولعانىمەن، ءبىز «ەشتەڭە جوقتاي» سەزىنەمىز.دوسىم كىتاپ پەن فيلمدەرگە شولۋ جازىپ، جاقسى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزگەندە، مەن ونىڭ شەشىمدىلىگىنە، ءىس-قيمىلدارىنا قىزىقتىم، ال ول ماعان جەتىسپەيتىن نارسە. مەن ونىڭ ەرەكشە، قىزىقتى، اسەرلى ءتىلىن قىزعاندىم – مەنىڭ قول جەتپەيتىن، ال وعان وڭاي جەتەتىن نارسە.مەن ءوز السىزدىكتەرىمدى كورىپ، ونىڭ مىقتى جاقتارىن كوردىم، سول ساتتە ءوزىمدى جەڭىلىسكە ۇشىراعانداي سەزىندىم.اقىل-ويىم مەنىڭ قۇندى ەكەنىمدى ايتادى، ال سەزىمدەرىم قارسى شىعىپ، باسەكەگە تۇسۋگە باتىلىم بارمايدى.باسەكەلەستىك – بۇل مەن قازىر يگەرۋگە تىرىسىپ جاتقان تاقىرىپ. مەن... باسەكەلەسۋدەن قورقامىن.مۇمكىن، بۇل قايشىلىقتان تۋىندايدى. بەلگىلى ءبىر ماعىنادا، جەڭىسكە جەتۋ جازالاۋعا اكەلەتىندەي سەزىنەمىن.قىسقاشا ايتقاندا، ءبىز ءوزىمىز تابىسقا جەتۋدى قالايمىز دەپ ويلايمىز، ءبىراق ءبىز تابىسقا جەتۋدەن دە قورقامىز، سەبەبى ونىڭ سالدارى بولۋى مۇمكىن.ەگەر تابىسقا جەتۋ جازالاۋ اكەلسە، نە ىستەۋ كەرەك؟وندا ءبىز وزىمىزگە تابىسقا نەمەسە باقىتقا جەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن شەكتى كوتەرۋىمىز كەرەك. ؛بۇل ءۇشىن ءوزىن-وزى دامىتۋ، تابىسقا جەتۋدەن قورقاتىن سول بولىگىمىزدى سانالى تۇردە قابىلداۋ قاجەت.جالپى العاندا، قىزعانىش ادامدى ء«تورت ەسەلەنگەن ازاپقا» دۋشار ەتەدى: ؛1. مەن بىرەۋدى قىزعانامىن.2. ءوزىمنىڭ قىزعانىش سەزىمىم ءۇشىن ءوزىمدى كىنالايمىن.3. قىزعانىشىم باسقالارعا زيان تيگىزەدى دەپ قورقامىن.4. ءوزىڭدى وسىنداي سەزىمدەرگە باعىندىرعانىما وكىنىشتەن ازاپ شەگەمىن.سەزىمدەرىمىزدى قابىلداۋ جانە ءتۇسىنۋ – ولاردى باسقارۋدىڭ العاشقى قادامى.ادام باقىتتى بولۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن ءوز جۇرەگىنە ءۇڭىلىپ، وزىمەن قارىم قاتىناستى كۇشەيتۋى كەرەك. الەمنىڭ تانىمال ويشىلى سوكرات ايتقانداي: ء"وزىڭدى تانىپ ءبىل". ياعني، ومىردەگى ماندىلىك پەن باقىتتى تابۋدىڭ ءبىرىنشى قادامى — وزىڭە ءۇڭىلىپ، ىشكى دۇنيەڭمەن ۇيلەسىم تابۋ.سالىستىرۋ بولعان جەردە باقىتسىزدىق باستالادى، سەبەبى ادام ءوز ءومىرىن، جەتىستىكتەرىن، نەمەسە قاسيەتتەرىن باسقا بىرەۋمەن سالىستىرا باستاسا، ءوز قۇندىلىقتارىن جوعالتا باستايدى. اركىمنىڭ ءوز ءومىر جولى، تاجىريبەسى مەن تالانتى بار، سوندىقتان باسقامەن سالىستىرۋ — ءوزىڭدى تومەن سەزىنۋگە جانە ىشكى تىنىشتىقتان ايىرىلۋعا الىپ كەلەدى.سالىستىرۋ ناتيجەسىندە ادام وزىندە باردىڭ ءقادىرىن باعالاماي، باسقا بىرەۋدىڭ ءومىرىنىڭ سىرتقى جارقىراۋىنا قىزىعىپ، ىشكى قۋانىشىن جوعالتادى. باسقالاردان اسىپ ءتۇسۋ نەمەسە ولاردىڭ دەڭگەيىنە جەتۋ دەگەن ماقسات قۋعاندا ادام ءوز ءومىرىنىڭ ءمانىن، شىنايى باقىتىن ۇمىتۋى مۇمكىن.جۇڭگونىڭ دانا فيلوسوفى لاۋزى ايتقانداي: "باقىت — باسقالاردى جەڭۋدە ەمەس، ءوزىڭدى جەڭۋدە." سوندىقتان ءوز ومىرىڭە، ءوز ماقساتتارىڭا نازار اۋدارىپ، ءار كۇندى ءوزىڭنىڭ جەكە، قايتالانباس جولىڭ رەتىندە قابىلداۋ — ناعىز باقىتتىڭ كىلتى. ءتىل -سۇق دەگەنىمىز وزگەنىڭ ارتىقشا قىزىعۋى مەن قىزعانىشىنا تاپ بولۋ، اباي اتامىز: ءوزىڭدە بارمەن كوزگە ۇرىپ، ارتىلام دەمە وزگەدەن، كۇندەستىگىن قوزدىرىپ، ازاپقا قالما ەزبەدەن دەمەپپە ەدى...![]()
一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一
管理员微信号：kwabol
一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一
KWABOL微信平台是一个内容丰富的哈萨克语言公众平台，
我们永久支持原创，社会和谐，个人发展与共享知识 。
感谢您的支持与关注！
