مازمۇنى ماعىنالى،
تاريحى ۇزاق،
وقىرمان سانى كوپ
كۋابول ءۇنحات تەكشەسى
ءار كۇنى سىزبەن بىرگە!
مەيرامبەك بەسپاەۆ: ونەر ءورىسى مەن ءومىر وزەگى
1. كىرىسپە: ونەرگە باستار جول
ادام بالاسىنىڭ ونەرگە دەگەن قۇشتارلىعى اتادان بالاعا جالعاسىپ، ۇرپاقتان- ۇرپاققا بەرىلىپ وتىرادى. اسىرەسە، قازاق حالقىنىڭ ءان مەن كۇيگە، جىرعا دەگەن قىزىعۋشىلىعى ەجەلدەن ەرەكشە. عاسىرلار بويى قالىپتاسقان رۋحاني مۇرا ۇزىلمەي، كەلەر بۋىنعا امانات ەتىلىپ كەلەدى. سونداي ونەرگە جاقىن ادامداردىڭ ءبىرى – حالىقتىڭ سۇيىكتى ءانشىسى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى مەيرامبەك بەسپايەۆ. ونىڭ ءومىر جولى، ءوسۋ بەلەستەرى، جەكە باسىنداعى قۋانىشى مەن قيىندىقتارى تالايلارعا ۇلگى بولارلىقتاي. مەيرامبەك بۇگىندە تەك تالانتتى ءانشى ەمەس، سونىمەن قاتار ونەگەلى وتباسىنىڭ تىرەگى، قوعامعا پايدام تيسە دەپ جۇرەتىن ازامات.«ونەردى ۇيرەن دە جيرەن» دەگەن قاعيدانى بەرىك ۇستانىپ، قاراپايىم اۋىلدان شىققان قارا بالا كورەرمەننىڭ كوزايىمىنا اينالدى، ەلدىڭ رۋحانياتىنا قىزمەت ەتتى.
وسى ءبىر اۋقىمدى ماقالادا ءبىز مەيرامبەك بەسپاەۆتىڭ اكە- شەشەسى، وسكەن ورتاسى، ونەر جولىنداعى العاشقى قادامدارى، ۇستازدارى،«مۋزارت» توبىن قۇرۋى، ماحاببات پەن وتباسىلىق ءومىرى، دەنساۋلىعىنا بايلانىستى باسىنان كەشكەن سىن كەزەڭدەرى، ومىرگە كوزقاراسى جانە بالا تاربيەسى جايلى كەڭىنەن ءسوز قوزعايمىز.«جاقسى ءسوز – جارىم ىرىس» دەگەندەي، ونەر جولىندا ءجۇرىپ، تالاي سىننان وتكەن دارىن يەسىنىڭ تاجىريبەسىن زەردەلەۋ – وسكەلەڭ ۇرپاققا كەرەمەت ونەگە. ونەر ادامىنىڭ شىنايى تۇلعاسى تەك انشىلىك قابىلەتىمەن ەمەس، ادامي بولمىسىمەن، وتباسىنداعى قارىم- قاتىناسىمەن، ومىرلىك قۇندىلىقتارىمەن دارالاناتىنى بەلگىلى. ەندەشە،«جاقسى ادامنىڭ ارتىندا – جاقسىلىق، جامان ادامنىڭ ارتىندا – وكىنىش» دەگەندەي، مەيرامبەك بەسپايەۆتىڭ مەرەيلى جولى تەك قازاق ەلىنە عانا ەمەس، جالپى ادامزات بالاسىنا وي سالار عيبرات ەكەنىن كورەمىز.
2. اكە- شەشە جانە وسكەن ورتا: تاربيە باستاۋى
ءاربىر ىرگەلى تۇلعانىڭ قالىپتاسۋى الدىمەن وتباسىدان باستالادى. قازاق ۇلتى ءۇشىن «ۇيادا نە كورسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەسىڭ» دەگەن ءسوز بەكەر ايتىلماعان. مەيرامبەك بەسپايەۆ 1976- جىلدىڭ 7- قاراشاسىندا جامبىل وبلىسى(كەي دەرەكتەردە تاراز ءوڭىرى دەپ تە ايتىلادى) اۋماعىنداعى قاراپايىم وتباسىندا دۇنيەگە كەلدى. اكەسى مەن شەشەسى ونەرگە تىكەلەي قاتىسى بار ادامدار بولماعانىمەن، قوڭىر داۋىسقا، قازاقتىڭ اسەم اندەرىنە ەرەكشە ىقىلاسپەن قارايتىن جاندار ەدى. ولار ۇلدارىنىڭ بويىنداعى ىنتانى ەرتە بايقاپ، ونىڭ قاناتىن قويا بەرۋگە تىرىستى. ويتكەنى بالا تالانتىن تۇساۋلاۋ – ونەرگە جاسالعان قيانات.
• اكەسى – ەڭبەكقور، ءوز ىسىنە جاۋاپكەرشىلىكپەن قارايتىن، مول تاجىريبەسى بار، قاراپايىم شارۋاشىلىق جۇمىستارىندا ەڭبەك ەتكەن ادام. ۇلىن جاستايىنان ەڭبەك ەتۋگە، ادال بولۋعا، ادامدارعا ىزەتپەن قاراۋعا تاربيەلەدى.«اكە – اسقار تاۋ» دەگەن ءسوزدى، سونداي- اق «اتادان ۇل تۋماس بولار ما» دەگەن حالىق دانالىعىن بولمىس- بىتىمىمەن دالەلدەگەنىن كورەسىز.
• شەشەسى – شاڭىراقتىڭ بەرەكەسىن كىرگىزەتىن، مەيىرىمى مول، رۋحاني ازىعى باي انا. ءۇيىنىڭ تىرلىگىنەن بولەك، بالالارعا رۋحاني تاربيە بەرۋگە وتە كوپ كوڭىل بولگەن، اسىرەسە ۇلدارىنا دومبىرا ۇيرەتۋدى، انگە دەگەن ماحابباتتى وياتۋدى باستى نازاردا ۇستاعان. ونىڭ ۇستىنە قىز- كەلىنشەك اتاۋلىنىڭ ۇيدەگى ورنى – تەك اس ءپىسىرىپ، وشاقتىڭ باسىندا ءجۇرۋ ەمەس، رۋحانياتى بيىك ۇرپاقتى تاربيەلەپ ءوسىرۋ ەكەنىن ەرتە تۇسىنگەن.
• وتباسىلىق ىقپال مەن وسكەن ورتا. ونەر جولىنىڭ باستاۋىندا بالانىڭ تابيعي قابىلەتى عانا ەمەس، اينالاسىنداعى جاقىندارىنىڭ دەمەۋى دە ۇلكەن ءرول اتقارادى. بۇل تۇرعىدا تۋىستارى، اۋىلدىڭ اقساقالدارى، مەكتەپتەگى ۇستازدارى مەيرامبەكتىڭ دارىندىلىعىن بايقاپ، ونى ءاردايىم قولداپ وتىردى. سول زاماننىڭ وزىندىك قيىندىقتارىنا قاراماستان، ونەرگە دەگەن قۇرمەت ەرەكشە بولاتىن. اۋىل- ايماقتىڭ تويلارى مەن جيىندارىندا بالعىن مەيرامبەكتىڭ ءان سالعانىن ەل ەرەكشە ىقىلاسپەن تىڭدايتىن.«ونەرىڭ ورگە ءجۇزسىن!» دەپ باتا بەرۋشى اقساقالدار كوپ بولدى، ال بۇل باتا جاس ونەرپازدىڭ ءارى قارايعى تاعدىرىنا زور سەنىم ۇيالاتتى.
بالا كەزدەن جەرگىلىكتى مادەنيەت ۇيىنە بارىپ، ءوزىن قىزىقتىرعان اسپاپتاردى ۇستاپ كورۋ، ءتۇرلى كونتسەرتتىك شارالارعا قاتىسۋ – ءومىر جولىنا وزىندىك ءىز قالدىردى. مەكتەپشىلىك جارىستاردا ء«انشى بالا» اتانعان مەيرامبەك كەلەشەكتە ۇلكەن ساحنادا ونەر كورسەتۋدى ارمان ەتتى. «ونەرگە اركىمنىڭ دە بار تالاسى» دەمەكشى، انشىلىك – ەل الدىنداعى ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك ەكەنىن بالا جۇرەگىمەن سەزىنىپ، تالماي ەڭبەك ەتۋگە بەكىدى. اتا- اناسىنىڭ ەڭبەكسۇيگىشتىگى مەن اۋىلدىڭ قاراپايىم تىرلىگىندەگى تازالىق ونىڭ بولمىسىن قالىپتاستىردى.
3. ۇستازدارى جانە ونەرگە بەتبۇرىس
«ۇستازى جاقسىنىڭ – ۇستامى جاقسى» دەگەن حالىق دانالىعى بار. جاقسى مۇعالىم بالانىڭ بويىنداعى بۇيىعىپ جاتقان تالانتتىڭ كوزىن اشىپ قانا قويماي، وعان بولاشاققا جول نۇسقايدى، باعىت بەرەدى، دەمەۋ بولادى. مەيرامبەك بەسپاەۆتىڭ ونەردەگى العاشقى ۇستازدارى – مەكتەپتەگى ءان- كۇي ءپانىنىڭ مۇعالىمدەرى مەن جەرگىلىكتى ونەرپازدار ەدى. ولار جاس ءانشىنىڭ تابيعي دارىن ەكەنىن ەرتە تانىپ، ونەر جولىنا تۇسۋىنە اق نيەت ءبىلدىردى.
ءبىراق مەيرامبەكتىڭ مۋزىكا الەمىندە باعىت- باعدارىن نىعايتۋىنا ۇلەس قوسقان، وعان انشىلىك ونەردىڭ ءالىپبيىن ۇقتىرعان، وزىندىك مەكتەبىن قالىپتاستىرۋعا ىقپال ەتكەن التىنبەك قورازبايەۆ ەسىمىن ەرەكشە اتاپ ءوتۋ كەرەك. التىنبەك قورازبايەۆ– قازاقتىڭ كلاسسيكالىق مۋزىكاسىن جاڭا بەلەسكە كوتەرگەن ءبىرتۋار كومپوزيتور، ديريجەر، دومبىراشى، ءارى ۇلتتىق مۋزىكانى الەمگە تانىتۋعا زور ۇلەس قوسقان تۇلعا. ونىڭ شىعارماشىلىعىنداعى حالىقتىق ناقىش، ۇلتتىق رۋح بالا مەيرامبەكتىڭ جۇرەگىنە جول تاۋىپ، وي- ءورىسىن كەڭەيتتى.
• التىنبەك قورازبايەۆ ءتالىمى. 90- جىلداردىڭ باسىندا مەيرامبەك قورازبايەۆتىڭ نازارىن وزىنە اۋدارعان جاس ونەرپازداردىڭ ءبىرى بولدى. التىنبەك اعامىز وعان ءجون- جوبا كورسەتىپ، كەي كەزدەرى مۋزىكالىق كەڭەستەرىن بەرىپ،«داۋسىڭدى ايالا، تابيعي قالپىن بۇزبا» دەگەندى قۇلاعىنا قۇيدى. ونىڭ قامقورلىعى مەن ىستىق ءىلتيپاتى مەيرامبەكتىڭ ونەر جولىنا شىنداپ دەن قويۋىنا سەپتىگىن تيگىزدى.«اقساقالدىڭ باتاسى – جاس ورەنگە تاۋداي تىرەك» دەگەن ناقىل وسى جاعدايعا ءدال كەلەدى.
• ونەر مەكتەبى مەن ەسترادا- ساحنا تاجىريبەسى. ەسترادا جانرى دا قارقىندى دامىپ، كوپشىلىككە جاڭا ەسىمدەر تانىلا باستادى. مەيرامبەك وقۋىن جالعاستىرىپ قانا قويماي، ءتۇرلى بايقاۋلارعا دا قاتىستى. سول ۋاقىتتا«جاس قانات»،«ازيا داۋىسى» سياقتى بايقاۋلار اتاعى دۇركىرەپ تۇردى. مۇنداي جارىستاردا جاس ءانشى ۆوكالدىق مۇمكىندىكتەرىن شىڭداۋعا مۇمكىندىك الدى. قازىلار القاسىنىڭ الدىنداعى تولقۋ، ۇلكەن ساحنانىڭ ەڭ العاشقى اسەرى – سونىڭ ءبارى ونەرگە دەگەن ماحابباتىن بەكىتە ءتۇسىپ، شىنىقتىرا بەردى.
• جەكە رەپەرتۋاردىڭ قالىپتاسۋى. ۇستازداردان العان ءتالىم، بايقاۋلارداعى تاجىريبە جانە تۋعان ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك پەن حالىق اندەرىنە دەگەن قۇرمەت – وسىنىڭ ءبارى مەيرامبەكتىڭ ءان ايتۋ مانەرى مەن رەپەرتۋارىن قالىپتاستىردى. ول حالىق اندەرىنە، ليريكالىق شىعارمالارعا ءجيى باسىمدىق بەرىپ، ۇلتتىق بولمىستى ساقتاۋ جولىندا تەر توكتى.
«ەڭبەك ەتسەڭ ەرىنبەي، تويادى قارنىڭ تىلەنبەي» دەگەندەي، جاستار اراسىنان جارقىراپ شىققان جاس دارىن كوپ ۇزاماي كەڭىنەن تانىلىپ، ەلدىڭ ىقىلاسىنا بولەندى. قالا بەردى، ۇستازدارىنىڭ مەيىرى مەن سەنىمى ونى ۇلكەن شىڭدارعا جىگەرلەندىردى. مىنە، وسىنىڭ ءبارى – كەلە جاتقان ءارتيستىڭ قالىپتاسۋىنداعى ماڭىزدى كەزەڭ.
4. «مۋزارت» توبىنىڭ قۇرىلۋى: ۇلتتىق ەسترادانىڭ ورلەۋى
2000- جىلداردىڭ باسىندا قازاق ەستراداسى جاڭا ىزدەنىستەر مەن وزگەرىستەر ءداۋىرىن باستان كەشىرىپ جاتتى. حالىقتىڭ تىڭداۋشىلىق تالعامى وزگەردى، زامان تالابىنا ساي توپتار مەن جەكە ورىنداۋشىلار كوپتەپ شىقتى. وسى تۇستا مەيرامبەك بەسپايەۆ، ساكەن مايعازيەۆ، ماقسات بازاربايەۆ بىرلەسىپ «مۋزارت» اتتى مۋزىكالىق توپ قۇردى. توپتىڭ اتىن قويۋداعى ماقسات – ونەر(مۋزىكا) مەن شىعارماشىلىق(ارت) سوزدەرىن بىرىكتىرىپ، قازاقتىڭ ۇلتتىق ونەرىن زامان تالابىنا لايىق تۇرلەندىرۋ، جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋ.«مۋزارت» اتاۋىنىڭ ءوزى كوپ نارسەنى اڭعارتادى: بۇل – جاي عانا توپ ەمەس، تۇتاس ءبىر ونەر مەكتەبى، قازاق ەستراداسىنداعى ءىرى قۇبىلىس.
• توپتىڭ قالىپتاسۋ تاريحى. 2001- جىلى قۇرىلعان توپ از عانا ۋاقىتتا ۇزدىكتەر قاتارىنان كورىنىپ، كوپشىلىكتىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە يە بولدى. قولعا العان ماقسات – قازاقي بوياۋىن جوعالتپاي، زاماناۋي جانردا اسەم اندەر ورىنداپ، ەلدىڭ كوڭىلىنەن شىعۋ ەدى. كوپ ۇزاماي توپتىڭ ورىنداۋىنداعى «ءوز ەلىم»،«ءۇش قوڭىر» سىندى اندەر حيتكە اينالدى.
• توپ مۇشەلەرىنىڭ اراسىنداعى ۇيلەسىم.«مۋزارت» تريوسى ءوزارا داۋىستاردىڭ سايكەستىگى، ساحناداعى ءستيلى جانە ءبىر- ءبىرىن تولىقتىرۋى جاعىنان ەرەكشە قۇبىلىس سانالدى. مەيرامبەكتىڭ قوڭىر داۋىسى، ساكەننىڭ ليريكالىق مانەرى، ماقساتتىڭ وزىندىك بوياۋى – وسى ۇشەۋىنىڭ قوسىلۋى اندەردىڭ ادەمى ۇيلەسىمىن تۋدىردى. ولار ءبىر- ءبىرىنىڭ ونەرىن تولىقتىرىپ، جالپاق جۇرتتىڭ جۇرەگىنە جول تاپتى.
• رەپەرتۋارى مەن كونتسەپتسياسى. توپ رەپەرتۋارىندا حالىق اندەرى مەن رەترو اندەر، زاماناۋي پوپ- مۋزىكا جانە ەسترادالىق باعىتتاعى اندەر وزىندىك رەڭكپەن ورىندالدى. ۇلتتىق اسپاپتاردىڭ سۇيەمەلدەۋىن دە ۇمىت قالدىرماي، كەي اندەردە دومبىرا ءۇنى ەستىلىپ تۇراتىن.«قازاق ونەرى – حالىق جانىنىڭ ايناسى» دەگەندەي،«مۋزارت» ءوزىنىڭ بارلىق اندەرىندە ۇلتتىق اۋەن مەن زاماناۋي وڭدەۋدى شەبەر ۇشتاستىرا الدى.
•حالىقارالىق ساحناعا تانىلۋى. توپ مۇشەلەرى تەك قازاقستاندا عانا ەمەس، شەتەلدىك كونتسەرتتىك الاڭداردا دا ونەر كورسەتە باستادى. تۇركيادا، رەسەيدە، ەۋروپانىڭ بىرنەشە ەلىندە وتكەن گاسترولدىك ساپارلارىندا قازاق اندەرىنىڭ باعىن اشتى. سونداي ساتتەردە مەيرامبەك ءوزىنىڭ جەتەكشىلىك ءرولىن كورسەتىپ، قازاقتىڭ ونەرىن سىرت ەلگە تانىتۋدا زور ەڭبەك ءسىڭىردى. ءار كونتسەرتتە ۇلتتىق كيىم ۇلگىلەرىن پايدالانىپ، ۇلتتىق ونەر مەن مادەنيەتتى ناسيحاتتاۋ – باستى قاعيداعا اينالدى.
ماقساتتىڭ توپتان ءبولىنۋى
توپ ەندى تانىلا باستاعان تۇستا ماقسات بازاربايەۆتىڭ ورنى ەرەكشە ەدى. ونىڭ وزىندىك ورىنداۋشىلىق مانەرى، داۋىس بوياۋى، ساحناداعى تابيعيلىعى تريونىڭ مۋزىكالىق كەلبەتىن ايشىقتاي تۇسكەن. قالىڭ ەل«مۋزارت» اتتى جاڭا توپتى بىردەن جىلى قابىلدادى. دەگەنمەن ۋاقىت وتە كەلە ماقساتقا جەكە ءانشى رەتىندە دە ءوسۋ، وزىندىك ىزدەنىستەر جاساۋ قاجەتتىگى تۋىندادى.
• شىعارماشىلىق ىزدەنىس: ءار ءانشىنىڭ ءوز باعىت- باعدارى بار. ماقسات جاڭا جوبالارعا قاتىسىپ، جەكە البوم جازۋعا، جەكە اندەر جازدىرۋعا كوبىرەك كوڭىل بولگىسى كەلدى.
• جەكە ءومىرى مەن وزگە جوسپارلار: گاسترولدىك ساپارلار مەن توپتاعى مىندەتتەمەلەرگە بايلانىستى ءوزىنىڭ باسقا ماقساتتارىن كەيىنگە شەگەرىپ كەلگەن بولاتىن. اقىرى ماقسات جەكە جوسپارلارىن دا جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن توپتان ءبولىندى.
وسىلايشا،«مۋزارت» ۇشتىگى ۋاقىتشا ەكى اداممەن قالدى. قالىڭ تىڭدارمان توپتىڭ بولاشاعىن ۋايىمدادى، ءبىرىنىڭ«ماقسات كەتسە، توپتىڭ ءمانى كەتەدى» دەگەن كۇدىگى بولسا، ەندى ءبىرىنىڭ«ماقسات ءوز جولىن تاپسىن، توپ قۇرامىنا باسقا ونەرپاز كەلەر» دەگەن سەنىمى دە بولدى.
كەنجەبەكتىڭ«مۋزارتقا» قوسىلۋى
توپ ءۇشىنشى مۇشەنى ۇزاق ىزدەگەن جوق. قاراكوز تىڭدارمانداردىڭ كوبى كەنجەبەك ءجانابىلوۆ ەسىمدى جىگىتتى«SuperStar KZ» جوباسىنان تانيتىن. اۋەلدە اۋىلدان شىققان، تابيعي دارىندى، قوڭىر داۋىسى بار جاس ءانشىنى بايقاعان مەيرامبەك پەن ساكەن ونى وزدەرىنە شاقىردى.
• تالانت پەن داۋىس ەرەكشەلىگى: كەنجەبەكتىڭ ءان ايتقانداعى مانەرى«مۋزارتتىڭ» جالعاستىرۋشى داستۇرىنە ساي كەلدى. ول دا حالىق اندەرىن ءسۇيىپ ورىندايدى، سونىمەن بىرگە زاماناۋي ەستراداعا بەيىم.
• ساحناداعى ۇيلەسىم: توپ ىشىندە داۋىستاردىڭ ءبىر- بىرىنە ساي كەلۋى وتە ماڭىزدى. كەنجەبەك كەلگەن سوڭ، مەيرامبەك پەن ساكەننىڭ تەمبرلەرى بۇرىنعىداي ادەمى ۇيلەسىمدىلىككە يە بولدى. توپتاعى ء«ۇش داۋىس» تەپە- تەڭدىگى قايتا قالپىنا كەلدى دە،«مۋزارت» ءوز جولىن ءارى قاراي جالعاستىرا بەردى.
جاڭا قۇرام العاشقى كۇننەن باستاپ تىڭدارماندارىن قىزىقتىردى.«مۋزارت» اياسىندا كەنجەبەك ءوزىن جان- جاقتى تانىتتى: تەك توپتىق اندەردە عانا ەمەس، جەكە ورىنداۋشى رەتىندە دە جارقىراي كورىندى.
توپتىڭ جاڭا تىنىسى
كەنجەبەكتىڭ كەلۋىمەن«مۋزارت» رەپەرتۋارى جاڭا اندەرمەن تولىسىپ، كونتسەرتتىك باعدارلامالار تىڭ سەرپىنمەن جالعاسىن تاپتى.
1. ورىنداۋشىلىق ستيل: توپتىڭ بۇرىنعى ۇلتتىق- ليريكالىق باعىتىنان اينىمادى، الايدا ورىنداۋ مانەرىنە جاڭا لەپ قوسىلدى.
2. جاڭا دۋەتتەر مەن بەينەباياندار: كەنجەبەك تريوداعى جىگىتتەرمەن بىرگە بىرنەشە جاڭا تۋىندى جازىپ، ءبىرقاتار اندەرگە بەينەبايان ءتۇسىرىلدى.
3.حالىقارالىق ساحناعا شىعۋ: بۇرىنعىشا شەتەلدىك گاسترولدەر جالعاسىن تاۋىپ، تىڭدارمان«مۋزارتتىڭ» ەندى جاڭارعان قۇرامىن جىلى قابىلدادى.
«بىرلىك بار جەردە تىرلىك بار» دەگەندەي، ءۇش ءانشىنىڭ بىرلىگى ءالى كۇنگە دەيىن جالعاسىپ،«مۋزارت» ەسىمىن بيىكتەن كورسەتىپ كەلەدى.
ماقسات پەن«مۋزارتتىڭ» قارىم- قاتىناسى
توپتان بولىنگەنىنە قاراماستان، ماقسات بازارباەۆ پەن«مۋزارت» جىگىتتەرىنىڭ اراسىندا سىيلاستىق ساقتالدى. ءتۇرلى مەرەيتويلار مەن ارنايى كونتسەرتتەردە ولار ساحناعا بىرگە شىعىپ، ەلگە ەستەلىكتەردى قايتا جاڭعىرتىپ قويادى.
• دوستىق پەن اعايىندىق: نەگىزى ءوزارا تۇسىنىستىك پەن سىيلاستىقتىڭ باستاۋى – ءبىر- ءبىرىن تۇلعا رەتىندە قۇرمەتتەۋ. ماقسات ءوزىنىڭ شەشىمىن ءتۇسىندىرىپ، جىگىتتەر دە ونىڭ تاڭداۋىنا قولداۋ بىلدىرگەن.
• كەيىنگى كورەرمەنگە قۇرمەت: توپ پەن ماقسات«مۋزارتتىڭ» باستاپقى قۇرامىن جاقسى كورەتىن تىڭدارماننىڭ سۇرانىسىنا دا جاۋاپ بەرىپ، ەسكى اندەردى بىرگە ورىنداپ جاتادى. بۇل – ونەر جولىنداعى ءبىر- بىرىنە دەگەن قۇرمەتتىڭ جارقىن كورىنىسى.
«مۋزارت» – قازىرگى قازاق ەستراداسىنىڭ ايناسى ىسپەتتى. ونىڭ ىشىندەگى ءاربىر ونەرپاز – ءبىر مەكتەپ. ال مەيرامبەك بەسپاەۆ – سول ۇجىمنىڭ نەگىزگى تىرەكتەرىنىڭ ءبىرى. جەكە ورىنداۋشى رەتىندە دە، توپ مۇشەسى رەتىندە دە ول قازاق ءان ونەرىنىڭ دەڭگەيىن ءبىر ساتىعا كوتەرىپ، ەلدىڭ جۇرەگىنەن تەرەڭ ورىن الدى.
5. ماحاببات پەن نەكە
ءار ادامنىڭ ءومىر جولىندا ماحاببات پەن وتباسى ەڭ ماڭىزدى قۇندىلىقتاردىڭ ءبىرى سانالادى. «ۇيلەنۋ وڭاي، ءۇي بولۋ قيىن» دەگەن ءسوز وتباسىلىق ءومىردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن سيپاتتايدى. مەيرامبەك بەسپاەۆ ءۇشىن دە ونەر جولى مەن ومىرلىك سەرىك تاڭداۋ – قاتار ورىلگەن قوس ماڭىزدى شەشىم بولدى. ءانشىنىڭ جەكە ومىرىندەگى ماحاببات حيكاياسى دا كوپتىڭ كوز الدىندا دامىپ، ەل اراسىندا ءجيى تالقىعا ءتۇسىپ ءجۇردى.
•مارقاباتپەن تانىسۋى جانە شاڭىراق كوتەرۋى. مەيرامبەك ومىرلىك جارى مارقابا ەسىمدى ارۋمەن شاڭىراق كوتەردى. باسقوسۋ ساتىندە ەكەۋىنىڭ ادەمى سەزىمدەرى، ءوزارا تۇسىنىستىگى، ورتاق ماقساتتارى – ءبارى دە بىتە قايناسىپ، ورتاق وتباسىن قۇرۋعا بەرىك نەگىز قالادى.«جاقسى ايەل – ەردىڭ باعىن اشادى» دەگەن سەكىلدى، مارقابات تا مەيرامبەكتىڭ ونەردەگى تالپىنىستارىن قولداپ، وتباسىنىڭ بەرەكەسىن كىرگىزىپ، رۋحاني سەرىگى بولا ءبىلدى.
• نەكەدەگى باياندى باقىت. ەرلى- زايىپتىنىڭ ءبىر- بىرىنە سەنىمى مەن قۇرمەتى ۋاقىت وتكەن سايىن ارتا ءتۇستى. قوعامدىق ءىس- شارالاردا، مەرەكەلىك كونتسەرتتەردە مەيرامبەكتىڭ جانىندا مارقابات دا بىرگە ءجۇرىپ، وعان رۋحاني قولداۋ كورسەتتى. ساحنا سىرتىنداعى ومىرىندە دە جارىن ۋايىمداتپاي، ءۇيدىڭ ۇيىتقىسى بولىپ قالا بەردى. ء«بىز – ءبىرىمىز ءۇشىن، ءبىرىمىز – بارشامىز ءۇشىن» دەگەن قاعيدانى ۇستانعان ەرلى- زايىپتى سۇيىسپەنشىلىكتىڭ سيمۆولىنا اينالدى.
• قازاقي سالت- ءداستۇردىڭ ماڭىزى. قازاق حالقىندا«كەلىن ەنەنىڭ توپىراعىنان» دەگەن تۇسىنىك بار. جاس جۇبايلار وتباسىنداعى ۇلكەندەردى سىيلاپ، اتا- بابادان قالعان سالت- ءداستۇردى بەرىك ۇستاپ، ءاردايىم تىلەك- دۇعاسىن الىپ وتىرادى. مەيرامبەك پەن مارقابات بۇل ۇستانىمدى نازاردان تىس قالدىرماي، وتباسىلارىن ۇلتتىق داستۇرگە لايىق تاربيەنىڭ وشاعىنا اينالدىرعان. وسىلايشا، قازىرگى جاھاندانۋ داۋىرىندە ءوز بولمىسىن ساقتاۋعا تالپىنىپ، ۇرپاق تاربيەسىنە كوڭىل ءبولىپ ءجۇر.
ماحاببات – ادام ومىرىندەگى ەڭ ءتاتتى ءارى جاۋاپكەرشىلىككە تولى سەزىم. ال ونەر ادامى ءۇشىن بۇل – قوسىمشا كۇش- قۋاتتىڭ كوزى. مەيرامبەك ءوزىنىڭ باستى تىرەگى رەتىندە جان جارىن اتاپ،«جانۇيام – مەنىڭ پانام» دەپ ءجيى ايتادى. سەبەبى، عاشىعىن كەزىكتىرگەن ونەرپازدىڭ شىعارماشىلىققا دەگەن ىنتاسى بۇرىنعىسىنان دا ارتا تۇسەدى.
6. دەنساۋلىق داعدارىسى: اۋىرعان كەزەڭدەر جانە ونى ەڭسەرۋ
ونەر جولى، سىرتتاي قاراعاندا، جارق- جۇرق ەتكەن ءساتتى كورىنىستەرگە تولى بولعانىمەن، ونىڭ دا سىندارلى ساتتەرى جەتەرلىك. اسىرەسە، ساحنادا جۇرگەن ادامدار ءۇشىن دەنساۋلىق – ەڭ بىرىنشە ورىندا تۇراتىن قۇندىلىق. داۋسى، تىنىس الۋ جولدارى، جالپى اعزانىڭ جاعدايى – ءبارى دە ءبىر- بىرىمەن تىعىز بايلانىستى. مەيرامبەك بەسپاەۆ شىعارماشىلىق جولىندا دا، جەكە ومىرىندە دە قيىندىقسىز وتكەن جوق.
• داۋىستان ايىرىلىپ قالا جازداۋ. ءارتۇرلى دەرەكتەر بويىنشا، مەيرامبەكتىڭ داۋسى سىر بەرىپ، ۋاقىتشا ءان ايتۋىن توقتاتقان كەزەڭدەرى بولعانى ءجيى ايتىلادى. شارشاۋ، كونتسەرتتىك گاسترولدەردىڭ كوپتىگى، دۇرىس تىنىقپاۋ – مۇنىڭ ءبارى دەنساۋلىققا وراسان زور اسەر ەتەدى. شەكسىز جانكۇيەرلەردىڭ «ءان ايتشى» دەگەن ءوتىنىشىن جەرگە تاستاماۋ، توي- ساداقادان باستاپ، ۇلكەن كونتسەرتتەرگە دەيىن ونەر كورسەتۋ – داۋىستى ساقتاۋعا كەدەرگى كەلتىرەتىنى ءسوزسىز. سول سەبەپتى ونىڭ تاماعى اۋىرىپ، سويلەۋگە دە قيىندىق تۋىنداعان كەزدەرى بولعان.
گەرمانياعا اتتانۋ سەبەپتەرى
