![]()
གཞུང་འཁྱོངས་གསར་འབྱེད་བྱས་ནས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པར་གསོན་ཤུགས་རྒྱས་པར་བྱས་པ།
—— རང་ལྗོངས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དེང་རབས་ཅན་དང་ཐོན་ལས་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བའི་སྐོར།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཀྲུང་ལུགས་གསོ་རིག་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་དང་དོན་འཁྱོལ་ཏན་ཏིག་བྱས་ཐོག་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ལས་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ནས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དེང་རབས་ཅན་དང་ཐོན་ལས་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་འབྲེལ་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་བྱ་གཞག་དང་ཐོན་ལས་སྤུས་ཚད་མཐོ་པོའི་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བས། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཐོན་ལས་སྒྱུར་བཅོས་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད། གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར་གཞིགས་ན། ད་ལོའི་ཟླ་དང་པོ་ནས་དགུ་པའི་བར། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་བོད་སྨན་ཐོན་སྐྱེད་ཁེ་ལས་17གྱི་བཟོ་ལས་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་25ལས་བརྒལ་ཡོད་པ་རེད།
ལེགས་ཆ་འབུར་དུ་ཐོན་པར་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་ཡོངས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་ཆགས་པར་བྱས་པ།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་གཏིང་ཟབ་བྱུང་བ་དང་ཡུལ་སྐོར་ཁྲོམ་ར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན་ནས། ས་ཁུལ་ཁག་གིས་ཐོན་ལས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་དང་ཐོན་ལས་འཁོར་འབྲེལ་གྱིས་གསར་གཏོད་འཁོར་འབྲེལ་ལ་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ“བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་＋”འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ནས་ཐོན་ལས་ཀྱི་བཀོད་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ལེགས་སུ་བཏང་ཡོད། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དེ་རིག་གནས་དང་། ཡུལ་སྐོར། ལུས་གསོ་སོགས་དང་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་བྱུང་བ་དང་བསྟུན་ནས། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པར་སྲུང་སྐྱོང་དང་རྒྱུན་འཛིན་ནུས་ལྡན་ཐུབ་ནས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པར་གསོན་ཤུགས་གསར་པ་རྒྱས་ཡོད་པ་རེད།![]()
མིག་སྔར། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཐོན་ལས་ལ་སྨན་བཅོས་དང་། བདེ་སྲུང་། ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག སློབ་གསོ། ཐོན་ལས། རིག་གནས་བཅས་ཕྱོགས་ཡོངས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་རྣམ་པ་གསར་པ་ཞིག་སྤྱིར་ན་ཆགས་ཡོད། བོད་སྨན་ཐོན་སྐྱེད་ཁེ་ལས་ཀྱིས་ལག་བཟོ་ནས་བཟོ་ལས་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བས་ཚད་གཞི་ཅན་དང་། ཚད་ལྡན་ཅན། གཞི་ཁྱོན་ཅན་བཅས་རིམ་བཞིན་མངོན་འགྱུར་བྱུང་བ་མ་ཟད། ཁྱད་ལྡན་ལེགས་ཆ་སྔར་བས་མངོན་གསལ་དོད་དུ་ཕྱིན་ནས་རིམ་བཞིན་གཞི་ཁྱོན་ཅན་གྱི་བོད་སྨན་ཁེ་ལས་དང་བོད་སྨན་སྤུས་རྟགས་གྲགས་ཅན་ཁག་གཅིག་ཐོན་ཡོད། 2023ལོ་ཁོ་ནར། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཐོན་ལས་དང་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་30ལས་བརྒལ་ཡོད་པ་རེད། ད་ཆ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དང་དེ་བཞིན་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་རྒྱལ་སྤྱིར་ཁྱབ་ནས། བོད་ཀྱི་སྒོ་དབྱེ་སྤེལ་རེས་དང་མཉམ་ལས་ཀྱི“མིང་བྱང”ཡག་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།གསར་གཏོད་ལ་སྐུལ་སྤེལ་བྱས་ནས་ཚན་ཞིབ་གྲུབ་འབྲས་གཞན་སྒྱུར་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ།
འདི་ལོར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཚན་རྩལ་ཐིང་གིས་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་300བཏང་ནས་གཟའ་གྲིབ་སྨན་བཅོས་ཀྱི་བོད་སྨན་གསར་སྤེལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་དང་། མི་ཐབས་འདེབས་འཛུགས་ལག་རྩལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་སྨན་རྩྭ་རིགས་4ཡི་སོན་མྱུག་འདེབས་སྟངས་ཚད་ལྡན་བཟོ་ཐུབ་ཡོད། བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཚན་རྩལ་འགག་སྒྲོལ་ལས་འགན་10ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱས་པར་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་990བཏང་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྨན་རྫས་ལྟ་འདོམས་ཅུས་ཀྱིས་གོང་ཞུ་བྱས་པའི་བོད་སྨན་སྣ་ཁ་66གི་ནང་སྣ་ཁ་11ལ་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ་དང་། ས་ཁུལ་གྱི་བོད་སྨན་44ཡི་ཚད་ལྡན་ཞིབ་འཇུག་ལས་དོན་ལ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་རེད། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དོ་དམ་ཅུས་ཀྱིས་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་300བཏང་ནས《ཀྲུང་ལུགས་གསོ་རིག་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞི（2024ལོ་ནས་2026ལོ་བར）》ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུར་མགྱོགས་མྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང《བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ནད་གཞིའི་དབྱེ་བ་དང་ཚབ་རྟགས》ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཚད་གཞིའི་རྣམ་གྲངས་དང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ལུམས་བཅོས་ཚད་གཞིའི་མ་ལག་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་སྒྱུར་བ་དང་དེ་བཞིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་སོགས་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་ཁག་6གི་ལས་དོན་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་པ་རེད།གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་བྱས་ནས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་སྤུས་འབྲས་ལེགས་གཉེར་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རྒྱལ་རྩེ་རྫོང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི་མཚོན་རྟགས་ཐོན་རྫས་དང་ཁ་ཆེ་ཤ་སྐམ་འདེབས་འཛུགས་རྟེན་གཞིར་བརྟེན་ནས་ཁ་ཆེ་ཤ་སྐམ་གྱི་བཟའ་བཅའ་དང་། མཁོ་ཆས། སྨན་རྫས་བཅས་ཞིབ་སྤེལ་དང་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་ཐོན་ལས་འཁོར་འབྲེལ་ལ་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་དེ་བས་མང་བར་འབབ་འཕར་ཕྱུག་འགྱུར་ཡོང་རྒྱུའི་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་ཡོད། ལྗོངས་ཡོངས་སུ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་འཕེལ་རྒྱས་འདེགས་སྐྱོར་སྲིད་ཇུས་སྔར་བས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་དཀར་ཆག་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་སྨན་རྫས་དཀར་ཆག་ཁྲོད་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་རིགས་ཁ་པའི་སྨན་རྫས་རྩིས་ཞུའི་བསྡུར་ཚད་5%མཐོ་རུ་བཏང་བས། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་སྨན་རྫས་དཀར་ཆག་ཁྲོད་ཀྱི་བོད་སྨན་སྣ་ཁ་1769ཟིན་ཡོད་པ་རེད།རྩོམ་སྒྲིག་པ་གཙོ་བོ། བསྟན་འཛིན་རྒན་པ།འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསྟན་འཛིན་གཡུ་སྒྲོན།ལག་བསྟར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ཚེ་རྡོར། རྩོམ་ཡིག་སྐུར་ས་དང་འབྲེལ་གཏུག་བྱ་ཡུལ།
