گۈزەل ھايات 9-بۆلۈم 62-قىسىم _ ماقۇل بولسىلا بولدى

62-قىسىم

  ئاجرىشىشقا ماقۇل بولسىلا بولدى

قايسى ئانا پۈتۈن ۋۇجۇدى بىلەن بالىسىنى ئويلىمايدۇ.

ئەينى چاغدا موماي ئەگەر ئۆزى بىلەن بوۋاينىڭ پەرھات بىلەن گۈلباھارغا يامان تەسىر ئېلىپ كېلىشىدىن ، ھەتتا ئۇلارغا بۇ ئىشتىن  كېيىن، ئۆزىنىڭ ئالدىدا خىجىللىق ھېس قىلدۇرۇپ قويۇشتىن قورقمىغان بولسا،  30 يىلدىن كېيىنكى بۈگۈنكى كۈنگە كەلمىگەن بولاتتى.

شۇنچە يىللاردىن بۇيان، بەرداشلىق بېرىپ كەلدى، مۇشۇ 30 يىلغا ئوخشاش ئۆزىنىڭ تۇرمۇشىنى ئۆتكۈزۈپ، ئەتىۋارلىق ئەۋرىسىنىڭ كېلىشىنى كۈتەلىگەنلىكىنىڭ ئۆزى خۇشاللىق ئىچىدە ئۆتكەن ئۆمۈر ئەمەسمۇ.

موماي بېشىنى چايقاپ تۇرۇپ:

-  ئەگەر  بۇنداق قىلمىسام، ئۆزىنىڭ بۇ ئۆمرىدە زادى قانچىلىك خاتا ئىش قىلغانلىقىنى، قانچىلىك چوڭ خاتالىق ئۆتكۈزگەنلىكىنى مەڭگۈ ھېس قىلالمايدۇ، - دېدى. 

- ئۇنداقتا بۇ قەدەمنى بېسىشنىڭ  ھاجىتى يوققۇ... - دېدى پاتىمە. 

- ياق، مەن ئۇنىڭغا شۇنى دېمەكچىمەنكى، ئۇنىڭ قىلغانلىرىنىڭ ھەممىسى مەڭگۈ ئەپۇ قىلىشقا ئەرزىمەيدۇ، شۇنداقلا مەڭگۈ پۇشايمان قىلىشقا ئورۇن يوق، ئەگەر مەن ئەڭ ئاخىرىدا يەنىلا ئۇنى ئەپۇ قىلسام، ياكى  چېكىنىپ مۇرەسسە قىلسام، ئۇ بەلكىم يەنە  چېكىنىش يولى تاپالايمەن دەپ ئويلىشى مۇمكىن. پاتىمە، ئۇنىڭ ئۆتكۈزگىنى كەچۈرگىلى بولمايدىغان خاتالىق، مەن نېمىشقا ئۇنى ئەپۇ قىلىمەن؟  - دېدى موماي.

پاتىمە تۇرۇپلا قالدى.

شۇنداق،  كەچۈرگىلى بولمايدىغان خاتالىق ئۆتكۈزگەن ئادەمنى، قانداقمۇ كەچۈرگىلى بولسۇن؟

بەزىدە دۇنيادىكى ئىشلار مۇشۇنداق بولىدۇ، مۇتلەق ھەق-ناھەق بولمايدۇ، ئاددىي تاللاش بولمايدۇ، نۇرغۇن ئىشلاردا ئىنتايىن چوڭ زىددىيەت مەۋجۇت، شۇڭا تاللاش ۋاسىتىگە ئايلىنىپ قالىدۇ.

كېيىنكى بىر نەچچە كۈندە، موماي بوۋاينىڭ ئاجرىشىش كېلىشىمنامىسىنى تاپشۇرۇپ ئالالمىدى.

سوت مەھكىمىسىنىڭ سوت ئاچىدىغان ۋاقتىمۇ توشتى.

دىلارە بۇ ئىشنىڭ يوغىناپ راستتىنلا سوتقا چىقىدىغانلىقىنى ئويلاپمۇ باقمىغانىدى.

بوۋاي موماي بىلەن ئاجرىشىشنى رەت قىلىپ، ئويلىمىغان يەردىن شۇنچە ئۇزۇنغا سۆرىدى.

ئۇ بوۋاينىڭ مىجەزى بىلەن خەلقىئالەمنىڭ ئالدىدا خىجىل بولۇپ تېزلا ماقۇل بولىدۇ دەپ ئويلىغانىدى، ئاخىرىدا يۈز-ئابرۇيىغا قارىماي سوتقا چىقىپ قېلىشىنى خىيالىغىمۇ كەلتۈرمىگەنىدى.

سوت مەھكىمىسىگە بېرىش يولىدا، دىلارە ئىلياردىن:

- بوۋاي زادى نېمە قىلماقچىدۇ؟ ئۇ زادى ئاجرىشىشنى ئويلىمىدىمۇ ياكى مومامدا ئېلىشقا تېگىشلىك بىرەر نەرسىسى بارمۇ؟ - دەپ سورىدى.

ئىليار لەۋلىرىنى پۈرۈشتۈرۈپ:

- ئېنىق بىلمەيمەن، ئەمما مومامدا، ئۇ چوقۇم ئالمىسا بولمايدىغان  ھېچقانداق نەرسە بولماسلىقى مۇمكىن، مومام كۆچۈپ چىققاندا، ھېچنېمە ئالماي چىقىپ كەتكەن، - دېدى.

دىلارە قېشىنى ئېتىپ قويۇپ، ئېرىنچەكلىك بىلەن ئىليارنىڭ قۇچىقىغا يۆلىنىپ تۇرۇپ، گۇمان بىلەن :

- ئۇنداقتا بوۋاي نېمە ئويلاۋاتقاندۇ؟ ئۇنىڭدەك يۈز-ئابرۇيىغا ئەھمىيەت بېرىدىغان ئادەم، ئىشنىڭ يوغىناپ سوتقا چىقىشىغا يول قويامدۇ؟   - دېدى.

ئىليارنىڭ نېپىز لەۋلىرى يەنە بىر ئاز چىڭىدى، ئۇ قولىنى كۆتۈرۈپ دىلارەنىڭ پېشانىسىگە بىرنى ئۇرۇپ:

- بىكار تۇرالمايسىز شۇنداقمۇ؟ كاللىڭىزنى يەپ-ئىچىش، ئويۇن-تاماشاغا بەرسىڭىز  بولمامدۇ؟ - دېدى.

دىلارە بىر ئاز ئاغرىغان پېشانىسىنى تۇتۇپ، ئۇنىڭغا تىكىلىپ تۇرۇپ:

-  باغرى تاش دادا.  - دېدى.

ئىليار سۇس كۈلۈمسىرەپ:

-  ھىم، بالىرىڭىزنىڭ دادىسى، مانا مۇشۇنداق باغرى تاش، - دېدى.

دىلارە ئاغزىنى پۈرۈشتۈرۈپ:

-  يەپ-ئىچىش، ئويۇن-تاماشا قىلىشقا كۈندۈرۈپ، مېنى  يارىماس قىلىپ قويۇپ،كېيىن  قوغلاپ چىقىرىشقا سەۋەب قىلماقچىمۇ؟ - دېدى. 

ئىليار قوشۇمىسىنى سۈزۈپ:

-  مېنىڭچە سىزنىڭ ھازىر ئازراق تايىقىڭىز كەمكەن، - دېدى.

دىلارە ئۇنىڭ قۇچىقىدىن تۈزلىنىپ ئولتۇرۇپ، سەل يىراقلىشىپ، قورسىقىنى تۇتۇپ، ئازابلانغان ھالدا:

- بالىلىرىم خاتىرجەم بولۇڭلار، داداڭلار بىر كۈنى مېنى راستتىنلا  قوغلىۋەتكەن تەقدىردىمۇ، مەن سىلەرنى بىللە ئېلىپ كېتىمەن، ئاندىن سىلەرگە قايتىدىن دادا تېپىپ بېرىمەن ... - دېدى.

ئىليارنىڭ چىرايى تۇتۇلۇپ، ئۇزۇن پۇتلىرى دىلارەنىڭ پۇتىنىڭ ئەگمىسىدىن ئۆتۈپ،  كۈچەپ كۆتۈرۈپ،  بېلىنى تۇتۇپ باغرىغا باستى.

دىلارە ئۇنىڭ قۇچىقىدا ئولتۇرۇپ يەنىلا ئىختىيارسىز ھالدا ئۇنىڭ مەيدىسىدىكى كىيىمنى چىڭ تۇتۇۋالدى.

 ۋارقىرىغان ئاۋازى ئېغىزدىن چىقىشقا ئۈلگۈرمەيلا، لېۋىنى چىشلىۋالدى.

-  جۈرئەت قىلالامسىز!  - دېدى ئىليار.

دىلارە لېۋىنى چىشلەپ، ئۇنىڭغا ئۇۋالچىلىققا ئۇچرىغان قىياپەتتە قارىدى.

- ئەگەر بۇ ئىشلارنى ئويلاشقا پېتىنسىڭىز قانداق ئاقىۋەتكە قالىسىزكىن قېنى- دېدى ئىليار.

ئەكرەم ئالدىدا ماشىنا ھەيدەپ، ئىككىيلەننىڭ گېپىدىن قۇسۇۋەتكىلى تاس قالدى.

ئويناشسا تۈزۈك ئويناشمامدۇ؟ پېتىنسىڭىز دېيىشلىرى باركەن.

پۈتۈن دۇنيادا پەقەت ئىككىڭلارلا بارمۇ؟

دىلارەمۇ ئۆزىنى تۇتۇۋالالماي كۈلۈپ كېتىپ:

- شۇنچە ياۋۇز تۇرسىڭىز،  باشقىلارنىڭ باشقىچە بىرەر ئوي-پىكرى بولۇشىغا يول قويمامسىز؟ ئىشقىلىپ كارىم يوق، بۇنىڭدىن كېيىن سىز مېنى بوزەك قىلسىڭىز، مەن مۇشۇنداق ئويلايمەن... - دېدى. 

ئىليار كۈلۈپ تۇرۇپ:

- ساقلاپ تۇرۇڭ، بۇ ئىككى شاكىچىك تۇغۇلۇپ بولغاندىن كېيىن،  قانداق ئەدىبىڭىزنى بېرىمەنكىن، - دېدى.

دىلارەنىڭ مەڭزى قىزىرىپ كەتتى، مۇشۇنداقمۇ ئۇچۇق گەپ قىلامدۇ؟!

يۈزىنى ئىليارنىڭ مەيدىسىگە قويۇپ، لېۋىنى چىشلەپ ئۇزۇنغىچە گەپ قىلمىدى.

ھەمىشە قاتتىق قوللۇق قىلىدىغانلىقىغا ئىشەنمەيدۇ، قانچىنچى قېتىم ئىليارنىڭ ئاغزىدا ئۈستۈنلۈككە ئېرىشكەنلىكىنىمۇ ئۇنتۇپ قالدى، بۇرۇنلا ئۇنىڭ بىلەن ئېغىزدا نوچىلىق قىلماسلىققا ئۆز - ئۆزىگە ۋەدە بەرگەن، نەتىجىدە يەنىلا ئىختىيارسىز ھالدا كىرىشىپ قالدى...

زەپەر قۇچقان ئىليار ئۆز قوينىغا مۆكۈۋالغان ئۇياتچان  ئايالىغا قاراپ، باشقىچە خۇش بولۇپ كەتتى.

ماشىنا ناھايىتى تېزلا سوت مەھكىمىسىنىڭ ئالدىغا كەلدى، ئۇلار ماشىنادىن چۈشىشىگىلا تاراتقۇلار ئۇلارنى ئورىۋالدى.

 سورىغان سوئاللارنىڭ ھەممىسى ئىككى ياشانغان كىشىگە مۇناسىۋەتلىك ئىشلار بولۇپ، ئىليار بىلەن دىلارەنىڭ ماشىنىدىكى كۈلكە-چاقچاق قىلىشىپ كەلگەن چىرايىدا شۇ تاپتا  ھېچقانداق ئىپادە يوق ئىدى، چىرايى تۇتۇلۇپ، ئۈن-تىنسىز ئالدىغا قاراپ كېتىپ قالدى.

بۇ ۋاقىتتا، بىرى مىڭلەن گۇرۇھىنىڭ قول يەتمەيدىغان، سوغۇق ۋە پەرۋاسىز باش مۇدىرى، يەنە بىرى، شىڭچېن خەلقئارا شىركىتىنىڭ ئەقىللىك، كۈچلۈك ئايال باش دىرېكتورى.

گەرچە دىلارە ھازىر ھامىلىدار بولسىمۇ، ئەمما ئۇ يەنىلا بۇرۇنقىدەك سوغۇق ۋە كۈچلۈك ئىدى.

بۇ ئىككى ئادەم بىر يەردە تۇرسا، باشقىلارغا  ئاجايىپ ماسلاشقاندەك كۆرۈنەتتى.

يەنە نۇرغۇن كىشىلەر بۇنداق سوغۇققان  ئىككى ئادەم  قانداق چىقىشىپ ئۆتىدىغاندۇ، دەپ قىياس قىلىشتى.

 لېكىن، ئۇلارنىڭ ئالدىدا سوغۇق، كۈچلۈك، قول يەتمەيدىغان ئىككى ئادەمنىڭ نەچچە مىنۇتنىڭ ئالدىدا ئىرمىشىپ، چىرمىشىپ، ئوينىشىپ، تىللىشىپ يۈرگەنلىكىنى خىيالىغىمۇ كەلتۈرەلمەيتتى.

ئەكرەم ياردەمچىلارنى ئورۇنلاشتۇرغانىدى.

شۇڭا ئۇلارمۇ  ئالدىغا قاراپ مېڭىشنىلا بىلدى، ئۇزاق ئۆتمەي، سوت مەھكىمىسىنىڭ ئىشىكى ئالدىدا يەنە بىر ماشىنا توختىدى، ئىليار بىلەن دىلارە  سوت مەھكىمىسىنىڭ ئىشىكى ئالدىدىكى پەلەمپەيدە تۇرۇپ ماشىنىغا دىققەت قىلدى.

ماشىنىدىن چۈشكىنى گۈلباھار بىلەن موماي ئىدى.

تاراتقۇلار بىردەم ھاڭۋىقىپ تۇرۇپ قالغاندىن كېيىن، ئاخىرى ئىليار بىلەن دىلارەدىن ۋاز كېچىپ، موماي بىلەن گۈلباھارغا قاراپ يۈگۈردى.

- كۆپچىلىكنىڭ بۇ ئىشقا كۆڭۈل بۆلگىنىگە رەھمەت، بۈگۈن بۇ يەرگە كېلىشنى مەنمۇ خالىمايتتىم، لېكىن مېنىڭ تاللاش ھوقۇقۇم يوق،  مەيدانىم ناھايىتى مۇستەھكەم، بۈگۈنكى ئىشنىڭ قانداق تەرەققىي قىلىدىغانلىقى، ئاقىۋىتىنىڭ قانداق بولىدىغانلىقىغا كەلسەك، مەنمۇ پەرەز قىلالمايمەن، كۆپچىلىك خاتىرجەم بولۇڭلار، ھامان بىر نەتىجە چىقىدۇ. - موماينىڭ بىرنەچچە ئېغىز سۆزى ناھايىتى ئاددىي،  ئېنىق بولدى، تاراتقۇلارنىڭ نۇرغۇن سوئاللىرى ئۇنىڭ بۇ بىر نەچچە ئېغىز يۈزەكى سۆزى بىلەن توسۇلۇپ قالدى.

- خانىم، يولدىشىڭىز ئىككىڭلار ئايرىم پاراڭلىشىپ باقتىڭلارمۇ؟ ياكى ئەپەندىم ئىزچىل ئۆزىنى كۆرسەتمىدىمۇ؟ - دەپ سورىدى بىرەيلەن. 

- پاراڭلاشتۇق، - دېدى موماي. 

- ئەپەندىمنىڭ پىكىرى ، ئاجرىشىشنى خالىمىدىمۇ؟ ياكى ئىككىڭلارنىڭ ئوتتۇرىسىدا مال-مۈلۈك ماجىراسى بارمۇ؟ - دەپ سورىدى يەنە بىرى.

موماي سوغۇق كۈلۈپ قويۇپ:

- ئەگەر ئۇ مال-مۈلۈك مەسىلىسىدە ئىككىلىنىپ قالسا، مەن بىر تىيىنمۇ ئالماي، ئۆيدىن قۇرۇق قول چىقىپ كەتسەم بولىدۇ.  - دېدى.

ھەممە ئادەم موماينىڭ سۆزىدىن ئۇنىڭ كەسكىن ئىرادىسىنىڭ كۈچلۈكلىكىنى بايقىيالىدى.

دىلارە ئىليارنىڭ ئالدىدا تۇرۇپ، تۇيۇقسىز بىر نەرسىنى ئويلاپ، ئۇنىڭدىن:

- نەچچە كۈندىن بېرى نېمە ئىشلار بىلەن ئالدىراش بولۇپ كەتتىڭىز؟  - دەپ سورىدى.

ئىليار قېشىنى ئېتىپ قويدى، ئۇ دىلارەنىڭ ئۇشتۇمتۇت بۇنداق سوئال سورايدىغانلىقىنى ئويلاپمۇ باقمىغانىدى.

- نېمىشقا بۇنداق سورايسىز؟  - دېدى ئىليار.

دىلارە لەۋلىرىنى پۈرۈشتۈرۈپ:

-  مەن نەۋقىراندىن سورىدىم،  بۇ ئىككى كۈندە شىركەتنىڭ ئىشلىرى بىلەن كارىڭىز بولماپتۇ، لېكىن ناھايىتى ئېنىقكى، سىز يېقىندىن بېرى بەك ئالدىراش بولۇپ كەتكەندەك قىلىسىز.  - دېدى.

بۇنى ئاڭلىغان ئىليار قوشۇمىسىنى سۈزۈپ، ئۇنىڭغا يانچە قاراپ قويۇپ:

-    ئۇنىڭ ئالاقىلىشىش نومۇرىنى قاچانلاردا تېپىۋالدىڭىز؟ - دېدى. 

دىلارە كۆزىنى چاقنىتىپ، نەزىرىنى يېقىنلا يەردىكى مومايغا قارىتىپ:

- ئۇنتۇپ قاپتىمەن.  - دېدى.

ياردەمچىلەر گۈلباھار بىلەن موماينى قوغداپ ماڭدى، دىلارە ئىككىيلەنگە قاراپ كۈلۈپ قويدى، بىر نەچچەيلەن بىرلىكتە سوت مەھكىمىسىگە كىردى.

دەم ئېلىش ۋاقتىدا موماينىڭ چىرايى ئانچە ياخشى ئەمەس بولۇپ، چىرايى قارىداپ سەتلىشىپ كەتتى.

بىر نەچچە ئادەم ئۈن-تىنسىز بىر - بىرىگە قارىشىپ گەپ قىلمىدى.

ئاتالمىش قارارغا كېلىشىمۇ چوقۇم كۆپ قېتىملىق تىركىشىش ۋە ئىككىلىنىشنى  باشتىن كەچۈرگەن، نەچچە ئون يىل ھەمراھ بولغانلار ئاجرىشىش باسقۇچقا كېلىپ قالسا، ئېچىنماسلىق ئەمەلىيەتكە ئۇيغۇن ئەمەس.

دەم ئېلىش ۋاقتىدىكى كەيپىيات چۈشكۈن بولۇپ، ئاخىرى سوت ئېچىلىش ۋاقتى توشقاندا، موماي ئورنىدىن تۇرۇپ، ھېچ ئىش بولمىغاندەك دەم ئېلىش ئۆيىدىن چىقتى.

سوتتا ئىككى ياشانغان كىشى بىر-بىرىگە قارىشىپ ئولتۇردى.

ئادەتتىكى ئاجرىشىش دەۋالىرىدا، ئالدى بىلەن ئۇلارغا نەسىھەت قىلىپ ياراشتۇرۇپ قويۇشنى مەقسەت قىلىپ كېڭىشەتتى، بۇمۇ ئەڭ ئاخىرقى قەدەمنى باسماسلىق ئۈچۈن، ئۇنىڭ ئۈستىگە ھەر ئىككىسىنىڭ يېشىمۇ چوڭىيىپ قالغان.

 لېكىن، بۇ ياراشتۇرۇش كېڭەشلەرگە قارىتا، موماي ئۇدۇللا گەپ قىستۇرۇپ:

- سىلەر بۇ گەپلەرنى دېمىسەڭلارمۇ بولىدۇ، مەنمۇ بۇ يەردە ئولتۇرغان ئىكەنمەن، يېنىۋېلىشنى ئويلىمىدىم. بۈگۈن، مەن ئاجرىشىش ئۈچۈن كەلدىم، قارشى تەرەپنىڭ قانداق تەلىپى بولسا خالىغانچە ئوتتۇرىغا قويسا بولىدۇ، ئەگەر مال-مۈلۈك مەسىلىسىگە كۆڭۈل بۆلسە، ئۇنداقتا ئۇنىڭ ئارتۇقچە  ئەنسىرىشىنىڭ  ھاجىتى يوق، مەن ئۆيدىن قۇرۇق قول چىقىپ كەتسەم بولىدۇ، يەنە قانداق تەلىپى  بولسا ئورۇنلايمەن، ئۇ پەقەت ئاجرىشىشقا ماقۇل بولسىلا بولدى.  - دېدى.