شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 11 - ايدىڭ 18 - كۇنى ريو - دە جانەيرودان بەرگەن حابارى (تىلشىلەر ياڭ يجۇن، چىن ۋيحۋا). جەرگىلىكتى ۋاقىت 11 - ايدىڭ 18 - كۇنى تۇستەن كەيىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ برازيليانىڭ ريو - دە جانەيروسىندا 20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ 19 - رەتكى باسشىلار ماجىلىسىنە ۇزدىكسىز قاتىناستى.
باسشىلار ءماجىلىسىنىڭ 2 - كەزەڭدەگى ماجىلىسىندە ”الەمدىك باسقارۋ قۇرىلىمى رەفورماسى“ كەڭەس تاقىرىبىن ارقاۋ ەتىپ تالقى جۇرگىزىلگەندە، شي جينپيڭ «ءادىل، ۇيلەسىمدى الەمدىك باسقارۋ جۇيەسىن قول ۇستاسا قۇرايىق» دەگەن تاقىرىپتا ماڭىزدى ءسوز سويلەدى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: 20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ باسشىلار ءماجىلىسى 16 جىلدىق بارىستى باسىپ ءوتتى. جاڭا باستامادا تۇرعان 20 ەل توبى بۇرىنعىعا مۇراگەر بولىپ، كەيىنگىگە جول اشىپ، الدىڭعىلاردىڭ ءىزىن باسىپ بولاشاققا بەتتەپ، ۇزدىكسىز الەمدىك باسقارۋدى كەمەلدەندىرەتىن، تاريحتىڭ العا باسۋىن ىلگەرىلەتەتىن كۇش بولۋى كەرەك. ءبىز ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى ۇستانىمىنان جازباي، ءوزارا قارسى جاقتىڭ دامۋىن سىن - سايىس ەمەس، قايتا وراي ساناپ، ءوزارا قارسى جاقتى قارسىلاس ەمەس، قايتا سەرىك دەپ ءبىلىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ۋستاۆىنىڭ باس ماقساتى مەن پرينسيبىن نەگىز ەتكەن حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمىنە باتىل بويسۇنىپ، حالىقارالىق زاڭدى نەگىز ەتكەن حالىقارالىق ءتارتىپتى قورعاپ، حالىقارالىق ورتاق تانىمدى ونان ارى ۇيىستىرىپ، تەرەزەسى تەڭ، ءتارتىپتى دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپ ۇيەكتەنۋىن، جالپىعا ءتيىمدى، سيىسىمدى ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن جەبەۋىمىز كەرەك.
ءبىرىنشى، الەمدىك ەكونوميكانى باسقارۋدى كەمەلدەندىرىپ، سەلبەستىك ۇلگىسىندەگى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىن قۇرۋ كەرەك. الەمدىك ەكونوميكالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناستى كۇشەيتۋگە كۇش سالىپ، ماكرولىق ساياساتتى سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، جاڭاشا وندىرگىش كۇشتى جەتىلدىرىپ، ماكرولىق ساياساتتى سايكەستىرۋدىڭ ”ورنىقتىرعىشىن“ تۇلعالاپ، اشىق، سيىسىمدى، كەمسىتپەيتىن حالىقارالىق ەكونوميكالىق سەلبەستىك ورتاسىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. ستيلى پاك، سالتى دۇرىس شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن تۇلعالاپ، شىرىكتەسۋگە نولدىك توزىمدىلىك كورسەتۋگە تاباندى بولىپ، قاشقىنداردى قۋعىنداۋ، ارام اقشانى قايتارىپ اكەلۋ حالىقارالىق سەلبەستىگىن كۇشەيتۋ كەرەك.
ەكىنشى، الەمدىك فينانستى باسقارۋدى كەمەلدەندىرىپ، ورنىقتىلىق ۇلگىسىندەگى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىن قۇرۋ كەرەك. وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ءسوز سويلەۋ ۇقىعى مەن ۋاكىلدىك سيپاتىن ارتتىرىپ، حالىقارالىق فينانس بازارىنىڭ ورنىقتىلىعىن بىرگە قورعاپ، ءوز ەلىنىڭ اقشا ساياساتىن رەتتەۋدەن تۋاتىن ۇنامسىز اسەردىڭ سىرتقا كەڭەيۋىنەن ساقتانۋ كەرەك، دامىعان ەلدەر بۇل جاعىندا جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋعا ءتيىس. فينانس حاۋىپ - قاتەرىن باقىلاۋ - ولشەۋ، الدىن الا ساقتاندىرۋ، ءبىر جايلى ەتۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، الەمدىك فينانس حاۋىپسىزدىك تورىن بەرىك ورناتۋ كەرەك. وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ جاسىل قارجى قۇراۋ قاجەتىن اناعۇرلىم ويداعىداي قاناعاتتاندىرۋ كەرەك.
ءۇشىنشى، الەمدىك ساۋدانى باسقارۋدى كەمەلدەندىرىپ، اشىق ۇلگىدەگى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىن قۇرۋ كەرەك. دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمى رەفورماسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، قورعامپازدىققا قارسى تۇرىپ، ەكونوميكا ماسەلەسىن ساياسيلاندىرىپ، الەمدىك بازاردى ادەيى بولشەكتەۋدەن ساقتانىپ، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى سىلتاۋ ەتىپ، ءىس جۇزىندە قورعامپازدىقتى اتقارۋدان ساقتانىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ اناعۇرلىم تەرەزەسى تەڭ، سيىسىمدى جانە سىندارلى سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن سەلبەسە ورناتۋ كەرەك.
ءتورتىنشى، الەمدىك سيفرلى باسقارۋدى كەمەلدەندىرىپ، جاڭالىق اشۋ ۇلگىسىندەگى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىن قۇرۋ كەرەك. سيفرلانۋعا قاراي بۇرىلىس جاساۋعا، سيفرلى ەكونوميكا مەن ناقتى ەكونوميكانى تەرەڭ توعىستىرۋعا، جاڭادان گۇلدەنگەن سالانىڭ ەرەجەسىن جاساۋعا جەتەكشىلىك ەتىپ، جاساندى زەردە جاعىنداعى حالىقارالىق باسقارۋدى جانە سەلبەستىك جاساۋدى كۇشەيتىپ، جاساندى زەردەنىڭ ىزگىلىككە بەت الۋىنا، بۇكىل ادامزاتقا باقىت جاراتۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. جۇڭگو جاق 2025 - جىلى دۇنيە ءجۇزى جاساندى زەردە جينالىسىن ۇزدىكسىز وتكىزەدى، 20 ەل توبى مۇشەلەرىنىڭ ات سالىسۋىن قارسى الادى.
بەسىنشى، الەمدىك ەكولوگيانى باسقارۋدى كەمەلدەندىرىپ، ەكولوگياعا جاراسىمدى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىن قۇرۋ كەرەك. ورتاق، الايدا پارىقتى جاۋاپكەرشىلىك پرينسيبىنە بويسۇنىپ، «پاريج كەلىسىمىن» جانە «كۇنميڭ مونترەال الەمدىك ورگانيزمدەردىڭ الۋان تۇرلىلىگى جۇلگەسىن» جاپپاي ءونىمدى تياناقتاندىرۋ كەرەك. دامىعان ەلدەر وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەرگە قاجەتتى قارجى، تەحنيكا، قابىلەت قۇرىلىسى قولداۋىن كورسەتىپ، بيىل جىل ىشىندە وتكىزىلەتىن كليمات وزگەرىسىنىڭ، شولەيتتەنۋ جونىندەگى شارت جاساسقان جاقتار جينالىسىنىڭ بەلسەندى جەتىستىككە قول جەتكىزۋىنە قولداۋ كورسەتۋ كەرەك. الدىمەن ورناتىپ، ارتىنان كۇشىنەن قالدىرۋعا تاباندى بولىپ، تازا ەنەرگيانى ورنىقتى، ءتارتىپتى تۇردە ءداستۇرلى ەنەرگيانىڭ ورنىنا باستىرىپ، دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى تيپ جاڭالاۋىن تەزدەتۋ كەرەك. جۇڭگو جاق ءارقايسى جاقپەن جاسىل نەگىزدىك قۇرىلىس، جاسىل ەنەرگيا، جاسىل كەن ونىمدەرى، جاسىل قاتىناس سياقتى سالاداعى حالىقارالىق سەلبەستىكتى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، شاماسىنىڭ جەتكەنىنشە وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەرگە قولداۋ كورسەتۋدى قالايدى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: الەمدىك حاۋىپسىزدىكتى باسقارۋ دا الەمدىك باسقارۋدىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى. 20 ەل توبى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ جانە ونىڭ حاۋىپسىزدىك القالار كەڭەسىنىڭ ءتىپتى دە زور رول اتقارۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، داعدارىستى بەيبىت جولمەن شەشۋگە پايدالى ءارقانداي قۇلشىنىسقا قولداۋ كورسەتۋى كەرەك. ۋكراينا داعدارىسىن ساياسي جولمەن شەشۋ جولىن قاراستىرىپ، گازادا قاقتىعىستى دوعارىپ، سوعىستى توقتاتۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ءوڭىردىڭ ادامگەرشىلىك داعدارىسىن باسەيتۋگە جانە سوعىستان كەيىنگى قايتا قۇرۋعا قولداۋ كورسەتۋ كەرەك. ”ەكى ەل جوباسىن“ تياناقتاندىرىپ، پالەستينا ۇلتىنىڭ زاڭدى ۇقىعىن قالپىنا كەلتىرۋ كەرەك.
شي جينپيڭ سوڭىندا مىنانى ءبىلدىردى: 20 ەل توبىن قۇرۋداعى اۋەلگى ماقساتتى قايتالاي ەسكە الىپ، ريو - دە جانەيرودان تاعى ساپارعا اتتانىپ، سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناستى اسقاقتاتىپ، ناعىز كوپ جاقتىلىقتى امالياتتا ايگىلەپ، بىرگە داميتىن، گۇلدەنىپ - كوركەيەتىن تاماشا بولاشاق اشايىق!
برازيليا زۇڭتۇڭى لۋلا ءماجىلىستى باسقاردى.
باسشىلار ءماجىلىسى «20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ ريو - دە جانەيرو باسشىلار ءماجىلىسى جارناماسىن» ماقۇلدادى.
ساي چي، ۋاڭ ي قاتارلىلار جوعارىداعى قيمىلدارعا قاتىناستى.
