جۋىردا، ايماق ”قار-مۇز ۋادەسى“ اتتى ولەڭ وقۋ جينالىسىن وتكىزىپ، ءداستۇرلى مادەنيەت فورماسىمەن التايدىڭ قار-مۇز مادەنيەتىن ۇگىتتەپ، ولەڭ-جىردى ادام مەن تابيعات اراسىنداعى دانەكەرگە اينالدىرىپ، ادامداردىڭ تاماشا تۇرمىسقا دەگەن تالپىنىسى مەن ءۇمىتىن جەبەدى.
وسى رەتكى ولەڭ وقۋ جينالىسىن ايماقتىق مادەنيەت-دەنە تاربيە، راديو-تەلەۆيزيا جانە ساياحات مەكەمەسى باس بولىپ، ايماقتىق كىتاپحانا ۇستىنە الىپ وتكىزدى، بۇعان كوپتەگەن وقىمىستى، ساياحات اۋەسكەرى جانە اقىن-جازۋشىلار نازار اۋداردى جانە ات سالىستى. جينالىس ورتاسى قىزۋ مەرەيگە شومدى، جارىسقا قاتىناسقاندار ولەڭدى اسەرلى تۇردە داۋىستاپ وقىپ، ولەڭنىڭ تاماشا مازمۇنىن كورەرمەندەرگە تولىق جەتكىزدى. «قار ۇلپاسىنىڭ ءۇنى» اتتى ولەڭدەگى سىپايىلىق، «قار-مۇز ولەڭ جىرى» اتتى ولەڭدەگى ايبىندىلىق، «سولتۇستىكتىڭ قارى» اتتى ولەڭدەگى قايسارلىق كورەرمەندەرگە ولەڭنىڭ ءمانىن تەرەڭ ۇعىندىردى ءارى التايدىڭ قار-مۇز مادەنيەتى جونىندە اناعۇرلىم تەرەڭ تۇسىنىككە يە ەتتى.
جينالىستى ۇيىمداستىرۋشىلار قار-مۇزعا قاتىستى كوپتەگەن بايىرعى ولەڭدى دەن قويا سارالادى. مۇندا، سولتۇستىكتىڭ كورىنىسىن سۋرەتتەيتىن تاڭداۋلى شىعارما، جەكەنىڭ سەزىمىن بەينەلەيتىن نازىك تە سىپايى تۋىندىلار دا قامتىلدى. سونىمەن بىرگە، جارىسقا قاتىناسۋشىلاردى ايماقتىڭ ەرەكشەلىگىمەن ۇشتاستىرىپ، ءتول ولەڭدەردى جاراتۋعا جانە وقۋعا شابىتتاندىردى. «قارلى مەكەن سالتاناتى»، «قاناس قىسى»، «قار-مۇز جىرلارى، جەمەنەي سۇيىسپەنشىلىگى»، «قار-مۇز ۋادەسى — التاي» قاتارلى تۋىندىلار ءداستۇر مەن قازىرگى زاماندى ۇشتاستىرۋ ارقىلى بايىرعى ولەڭدەردى تىڭ ومىرشەڭدىك كۇشكە يە ەتۋمەن بىرگە، ءتىپتى دە كوپ ادامعا قار-مۇز مادەنيەتىنىڭ وزگەشە ەرەكشەلىگىن سەزىندىردى.
كوكتوعاي اۋدانى ۋاكىلدەر قۇراماسىنىڭ شەبەرى جياڭ يفان بىلاي دەدى: ولەڭ وقۋ ارقىلى ولەڭنىڭ باۋراعىشتىعى مەن قار-مۇز مادەنيەتىنىڭ وزگەشە ءمانىن تەرەڭ سەزىندىم، قار-مۇز مادەنيەتى جونىندە اناعۇرلىم تەرەڭ تۇسىنىككە يە بولدىم. بۇدان كەيىن ءتىپتى دە كوپ قيمىلدارعا قاتىناسىپ، قابىلەتىمدى ۇزدىكسىز جوعارىلاتامىن.
ايماقتىق كىتاپحانانىڭ ورىنباسار باستىعى ۋاڭ حۇڭبو بىلاي دەدى: ءبىز ولەڭ وقۋ فورماسىمەن قار-مۇز بەن مادەنيەتتىڭ شەكسىز مۇمكىندىگى جونىندە ىزدەنىس جاساپ، قار-مۇز مادەنيەتىن ولەڭ ارقىلى جىرلاپ، مادەنيەتتىڭ جالعاسۋىنا مۇمكىندىك جاسادىق. وسىنداي قيمىلدار ارقىلى ءتىپتى دە كوپ ادامنىڭ التايدى تۇسىنۋىنە، التايعا كەلىپ، التايدىڭ قار-مۇز ەرەكشەلىگىن سەزىنۋىنە مۇمكىندىك جاساۋدى ءۇمىت ەتەمىز.
وسى رەتكى ”قار-مۇز ۋادەسى“ ولەڭ وقۋ جينالىسىنىڭ وتكىزىلۋى ايماقتىڭ قار-مۇز ساياحاتىنا جاڭا مادەنيەت مازمۇنىن قوسۋمەن بىرگە، ءداستۇرلى مادەنيەتتىڭ جالعاسۋى مەن دامۋىنا جاڭا وي جەلىسىن ازىرلەدى. جينالىستا التاي ايماعىنىڭ قار-مۇز كوركەم كورىنىسى ايگىلەنىپ عانا قالماستان، ولەڭ-جىر سىندى دانەكەر ارقىلى قار-مۇز مادەنيەتىنىڭ ەرەكشەلىگىن جاندى دا تىكە بەينەلەدى، سونداي-اق ءتىپتى دە كوپ ادامنىڭ مادەنيەت سەنىمى مەن جاسامپازدىق قۋاتىن تاسقىنداتىپ، قار-مۇز ساحناسىندا ارمانعا قانات قاعۋعا مۇمكىندىك جاسادى.
来源：雪都嘟/阿勒泰地区融媒体中心
记者：古扎丽·阿布都热西提 阿丽娜·阿依登
实习记者：彭林海
编辑：哈尔勒哈西·毛吾列提
一审：米拉木古丽·穆斯那提
二审：铁木尔哈孜·木坦
终审：吐尔德别克·哈力别克
