为什么睡眠不好会影响记忆

文摘   2024-11-04 06:00   新疆  


为什么睡眠不好会影响记忆


نەلىكتەن ۇيقى جاقسى بولماسا، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنە ىقپال جاسايدى

ۇيقتاعاندا دەنەمىز دەمالادى جانە قۋاتتانادى، سونداي-اق ۇلكەن ميىمىزدىڭ ۇيرەنۋ مەن ەستە ساقتاۋ قابىلەتى جونىنەن دە اسا ماڭىزدى. ۇيىقتاعاندا ۇلكەن مي ءبىر كۇندىك اقپاراتتاردى ءبىر جاقتى ەتەدى جانە ەستە ساقتايدى. ەگەر ۇيقى قانباسا، ۇلكەن ميدىڭ جاڭا اقپاراتتاردى ۇيرەنۋ جانە ولاردى ساقتاۋ قابىلەتىنە زيان كەلەدى. سونداي-اق ۇيقى قانباسا، ۇلكەن مي شارشاپ، تۇجىرىم جاساۋ قابىلەتىمىز تومەندەيدى، قىلاياعى نازىك جۇمىستاردى ىستەۋ قابىلەتىمىزگە دە ىقپال جاسايدى.

1. ۇيقى جانە ەستە ساقتاۋدىڭ جاقسارۋى: ۇيقى ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن %40-20 جوعارىلاتادى. قاتتى ۇيقى ەستە ساقتاۋدىڭ جاقسارۋى جونىنەن ەرەكشە ماڭىزدى. زەرتتەۋلەردە بايقالۋىنشا، قاتتى ۇيقتاعاندا پايدا بولاتىن ءمي ەلەكتر تولقىنى بەينە حابارشى رول اتقارىپ، ەستە ساقتالعان اقپاراتتاردى قىسقا مەرزىمدىك ەستە ساقتاۋ ورنىنان باسقا ءتىپتى دە ۇزاق ۋاقىت ساقتايتىن ورىنعا جەتكىزىپ، ۇزاق مەرزىمدىك ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن جاقسارتادى.
2. ۇيقى جانە ۇيرەنۋ قابىلەتى: ۇيرەنۋ دەگەنىمىز جاڭا بىلىمدەردى ەستە ساقتاۋ بارىسى. ۇيقى ۇيرەنۋ جونىنەن وتە ماڭىزدى. سەبەبى، ۇيقى اقپاراتتاردى ەستە بەرىك ساقتاۋعا پايدالى، ۇيقىمىز قانباسا، نازار شوعىرلاندىرۋ مەن كوڭىل قويۋ قابىلەتىمىز تومەندەيدى، اقپاراتتاردى قابىلداۋىمىز دا وسى سەبەپتى ءتىپتى دە قيىنداي تۇسەدى. تولىق دەمالماي، قالىپتان تىس شارشاعان نەيرون دا اقپاراتتاردى ءونىمدى توپتاستىرا الماي، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىمىز كەدەرگىگە ۇشىرايدى.
3. ۇيقى جانە كەرەكسىز دۇنيەلەردى تازارتۋ: قاتتى ۇيقى كەزەڭى ەستە ساقتاۋ بارىسىنداعى ماڭىزدى مەزگىل، سونداي-اق ۇلكەن ميداعى زات الماسۋدان پايدا بولعان كەرەكسىز دۇنيەلەردى تازارتۋداعى ماڭىزدى كەزەڭ. ۇلكەن ميدىڭ زات الماسۋىنان شىققان كەرەكسىز دۇنيەلەر كۇندىزگى قالىپتى قيمىل بارىسىندا تابيعي تۇردە جينالادى، بۇل كەسىرلى ”قوسالقى ءونىم“ سانالادى. ەگەر ۇيىقتاماساق نەمەسە قانىپ ۇيىقتاماساق، وسى ”قوسىمشا ونىمدەردى“ تازارتۋ بارىسى توقتايدى. سونىمەن وي جۇگىرتۋىمىز بەن ەستە ساقتاۋىمىز دا ىقپالعا ۇشىرايدى. 
4. ويانعان كەزدە قالجىراۋدىڭ سەبەبى
(1) قوڭىراۋلى ساعات: بيولوگيالىق ساعات بارىسىندا دەنەمىزدەگى گورموندار ءبولىنىپ شىعىپ، ءبىزدى تابيعي تۇردە وياتادى. وسى ۋاقىت جەڭىل ۇيقى كەزەڭى سانالادى. ەگەر قوڭىراۋلى ساعات وسىدان بۇرىنعى قاتتى ۇيقى كەزەڭىندە ءبىزدى وياتسا، وندا باسىمىز مەڭ-زەڭ بولادى جانە بۇل سەزىم كوپكە دەيىن جالعاسادى.
(2) ۇيقىنىڭ سوزىلمالىلىعى: ۇيقىنىڭ سوزىلمالىلىعى دەگەنىمىز ۇيقىدان ويانعاننان كەيىنگى ۋاقىتتىق مەڭ-زەڭ بولۋدى، تىم سەرگەك كۇيدە بولا الماۋدى كورسەتەدى. بۇل تابيعي قۇبىلىس، ادەتتە ويانعاننان كەيىن 15 تە 60 مينۋت ىشىندە ايىعۋعا بولادى.
(3) ۇيقىعا قاتىستى كومەسكى ماسەلەلەر: ايتالىق، ۇيقى قاشۋ.

قاتتى ۇيقىنىڭ كەمشىل بولۋى التسگەيمەر اۋرۋىنا دۋشار ەتۋى مۇمكىن 
التسگەيمەر اۋرۋى قارتتاردىڭ مەڭىرەۋ بولۋى دەپ تە اتالادى، ول تانىمدىق فۋنكتسيانىڭ ءۇرتىس كەدەرگىگە ۇشىراۋى سانالادى. زەرتتەۋلەردە كورسەتىلۋىنشە، ۇلكەن مي التسگەيمەر اۋرۋىنىڭ حاۋىپ-قاتەرىن ارتتىراتىن كەرەكسىز دۇنيەلەردى تازارتا الادى ەكەن. تاعى ءبىر زەرتتەۋدە بايقالۋىنشا، قاتتى ۇيقى ۋاقىتى ءبىرشاما تومەن ادامنىڭ قاتتى ۇيقى ۋاقىتى ۇزاق ادامعا قاراعاندا مي كلەتكاسىنىڭ ءولۋى ءتىپتى دە مۇمكىن ەكەن، ال مي كلەتكاسىنىڭ ءولۋى التسگەيمەر اۋرۋىمەن قاتىستى كەلەدى ەكەن. 

来源:睡眠的健康密码(书籍)

编辑:热依扎·卡玛力别克

责编:叶尔兰·努哈
监制:叶尔兰·努哈

新疆日报哈萨克文
شينجياڭ گازەتشىلىك مەديا توبى: ەڭ ماڭىزدى، ەڭ قاجەتتى جاڭالىقتار وسىندا.
 最新文章