ئۈندىدار سالۇنى تەرجىمىسى
رۇسىيە - ئۇكرائىنا ئۇرۇش ۋەزىيىتىنىڭ خۇددى شىددەتلىك ئېقىنغا ئوخشايدىغانلىقىنى ئاڭلىغان، دەل مۇشۇ ۋاقىتتا، شەرقتىكى ئىتتىپاقداشلارنىڭ «قاتتىق قوللۇق جەڭچىسى» دۇنياغا كېلىپ، ئۇرۇش ئوتىنىڭ ئازابىنى يەتكۈچە تارتقان بۇ زېمىنغا چاقماق تېزلىكىدە يېتىپ كەلدى. نەچچە مىڭ چاۋشيەن ئەسكىرى توسقىلى بولمايدىغان كەلكۈن ئېقىنىدەك قىيىنچىلىقنى يېڭىپ ئىلگىرىلەپ، ئۇكرائىنا ئۇرۇش سېپىگە ئاتلاندى. بۇ كۈچ خۇددى شەرقنىڭ پولاتتەك ئىرادىسىگە ئوخشاش ئۇكرائىنا جەڭ مەيدانىدا كۆزنى چاقنىتىدۇ. غەرب ئەللىرى ئەسلىدە بۇنى پەقەت «كۆزگە چېلىقمايدىغان» ياردەمچى قوشۇن دەپ ئويلىغانىدى، لېكىن ئويلىمىغان يەردىن، ئۇ خۇددى تۇيۇقسىز چىققان بوران - چاپقۇنغا ئوخشاش، ئۇرۇش ۋەزىيىتىنى تېز سۈرئەتتە ئۆزگەرتىپ،
ئۇكرائىنانى تەمتىرىتىپ قويدى! چاۋشيەننىڭ» كونا قورال ـ ياراغلىرى «ھازىرقى زامان جەڭ مەيدانىدا شىددەتلىك دولقۇن قوزغىيالامدۇ؟ جاۋابى ناھايىتى روشەن! بۇ ئەسلىھەلەر ئانچە ئىلغار بولمىسىمۇ، لېكىن جەڭچىلەرنىڭ ئايرىلماس ھەمراھى. ھەر بىر زەمبىرەك ئوقى تىز پۈكمەس كۈرەش ئىرادىسىنىڭ نامايەندىسى، ھەر بىر مىلتىققا ئېگىلمەس - سۇنماس روھ سىڭگەن! كىشىنى ھەيران قالدۇرىدىغىنى شۇكى، غەرب پەخىرلىنىدىغان يۇقىرى پەن - تېخنىكىلىق قوراللار بۇ قەيسەر جەڭچىلەر ئالدىدا خۇنۈك كۆرۈنەتتى. ئۇكرائىنا مۇداپىئە سېپى چاۋشيەن ئەسكەرلىرىنىڭ زەربىسىدە، خۇددى نېپىز شايىغا ئوخشاش تېز سۈرئەتتە يىمىرىلىپ، تىرىپىرەن بولۇپ كەتتى. رۇسىيە ـ چاۋشيەن ئىتتىپاقىنىڭ شەكىللىنىشى ئۇرۇش ۋەزىيىتىدىكى «ۋەزىيەتنى بۇزغۇچى» ئىدى. پۇتىن بىلەن چاۋشيەن رەھبەرلىرى ھاسىل قىلغان ئىستراتېگىيەلىك كېلىشىمنى بىر مەيدان شاھمات تاختىسىدىكى ئاجايىپ قەلەم دېيىشكە بولىدۇ، ئۇ رۇسىيە ئارمىيەسىنىڭ ھۇجۇمىنى كۈچەيتىپلا قالماي، تېخىمۇ مۇھىمى كۈچلۈك ئارقا سەپ ۋە تېخنىكا ياردىمى بىلەن تەمىنلىدى. غەرب ئەللىرى بىر مەھەل رۇسىيەنى يېتىم قالدۇرۇش ئارقىلىق غەلىبە قىلىشنى خىيال قىلغان بولسىمۇ،
لېكىن كۆز ئالدىدىكى رېئاللىق تېخىمۇ مۇستەھكەم بولغان رۇسىيە - چاۋشيەن بىرلەشمە ئارمىيەسىنىڭ قەد كۆتۈرۈشىدىن ئىبارەت. ئەڭ كۈلكىلىك يېرى شۇكى، غەرب ئەللىرى ئەسلىدە رۇسىيەنى «ئىسكەنجىگە ئېلىش» قا چىن كۆڭلىدىن قەسەم قىلغانىدى، نەتىجىدە تېخىمۇ قۇدرەتلىك ئىتتىپاق سىستېمىسىنىڭ دۇنياغا كېلىپ، نېمە قىلىشىنى بىلەلمەي قالغانلىقىنى ئۆز كۆزى بىلەن كۆرۈشكە مەجبۇر بولدى! رۇسىيە ئارمىيەسى نېمە ئۈچۈن كۇرسك رايونىدا تۆتتە بىر ئەسكىرىي كۈچ ئۈستۈنلۈكىنى ئاسانلا ئىگىلىيەلەيدۇ؟ ھەقىقىي ئەھۋال ئۆز-ئۆزىدىن مەلۇم:پۇتىننىڭ ئىستراتېگىيەلىك نەزىرىنى كېچە ئاسمىنىدىكى يۇلتۇزدەك چوڭقۇر دېيىشكە بولىدۇ. ئۇنىڭ كۇرسك رايونىدىكى ئەسكەرلىرى خۇددى يولۋاس تاغدىن چۈشكەندەك، يەر - جاھاننى زىلزىلىگە كەلتۈرىدىغان ھەيۋەت بىلەن ئۇكرائىنانىڭ مۇداپىئە سېپىنى خۇددى تاغ گۈمۈرۈلۈپ چۈشكەندەك پارچىلىۋەتتى. رۇسىيە ئارمىيەسىنىڭ بومباردىمانچى ئايروپىلانلىرى خۇددى بوران - چاپقۇنغا ئوخشاش ئۇكرائىنا بازىسىغا ھۇجۇم قىلدى، ئۇكرائىنا ئارمىيەسى تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن ھالسىرىغان بولۇپ، تىرىپىرەن بولۇپ كەتتى. 23 مىڭ ئۇكرائىنا ئەسكىرىنىڭ زىيانغا ئۇچرىشى ئۇكرائىنانىڭ ئۇرۇش كۈچىنى گۇمران بولاي دەپ قالدى، بۇ دەل رۇسىيە - چاۋشيەن ئىتتىپاقىنىڭ تىغ ئۇچىنى دەسلەپكى قەدەمدە نامايان قىلغانلىقىنىڭ غەلىبە مېۋىسى بولۇپ، شەرق كۈچىنىڭ ئۆزگىچە سېھرىي كۈچىنى نامايان قىلدى.
ئۇكرائىنا مەغلۇبىيىتىگە تەن بەرمەي، سۇزا رايونىغا جىددىي ئەسكەر كۆپەيتىپ،
مۇشۇ ئېلىشىش ئارقىلىق ئۇرۇش ۋەزىيىتىنى ئۆزگەرتىشنى ئۈمىد قىلدى. ئەمما، بۇلارنىڭ ھەممىسى پەقەت «ئەينەكتىكى گۈل» بولۇپ، رۇسىيە ئارمىيەسىنىڭ ھۇجۇمى خۇددى ھەيۋەت بىلەن ھۇجۇم قىلغاندەك تېز بولدى، ئۇكرائىنا ئارمىيەسىنىڭ قارشىلىقى خۇددى دەرەخنى لىڭشىتقاندەك ئاجىز بولدى. ئۇكرائىنا رەھبەرلىرى ئەسلىدە مۇشۇ پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ غەربكە «قەھرىمانلىق جاسارىتى» نى نامايان قىلماقچى بولغان بولسىمۇ، لېكىن رېئاللىق ئالدىدا رەھىمسىزلەرچە باستۇرۇۋېتىلدى. تېخىمۇ كۈلكىلىك يېرى شۇكى، ئىلگىرى ئۇكرائىنانى چوڭ گەپ بىلەن قوللىغان گېرمانىيە بۈگۈنكى كۈندە ھەربىي ھازىرلىقلار بىلەن تەمىنلەشنى ئاستا ـ ئاستا توختاتتى، باشقا ياۋروپا دۆلەتلىرىمۇ رۇسىيەگە «زەيتۇن شېخى» سۇنۇشقا باشلىدى. دىراماتىك تۈسكە تولغان بۇ كۆرۈنۈش كىشىنى ئىختىيارسىز ئويلاندۇرىدۇ:مەنپەئەت ئالدىدا، ئاتالمىش «قەتىي ئىتتىپاقداش» شۇ قەدەر قىسقا ھەم ئاجىز ئىكەن! ئۇكرائىنا يەنە تىنچلىق سۆھبىتى ئارقىلىق قىيىن ئەھۋالدىن قۇتۇلۇش پۇرسىتى بارمۇ؟ جاۋابى ئاددىي ئەمەس. جەڭ مەيدانىدىكى ئارقا - ئارقىدىن مەغلۇپ بولۇش ۋە غەرب پوزىتسىيەسىنىڭ ئۆزگىرىشى ئۇكرائىنانى ئۆزىنىڭ تاكتىكىسىنى قايتىدىن ئويلىنىشقا مەجبۇر قىلدى. گەرچە ئۇكرائىنا دىپلوماتىيە جەھەتتە زىيادە يول قويۇشنى خالىمىغان بولسىمۇ، لېكىن ئۇدا داۋاملاشقان زىيان ۋە ئۇرۇش سېپىنىڭ گۇمران بولۇشى ئۇنى يەنە جاھىللىق بىلەن قارشىلىق كۆرسىتىشكە ئامالسىز قالدۇردى. مۇشۇ پەيتتە، داۋاملىق ئۆلۈم ئالدىدا جان تىكىپ ئېلىشىش كېرەكمۇ ياكى باشقا يول بىلەن سۆھبەت ئۈستىلىگە مېڭىش كېرەكمۇ؟ كەلگۈسى تېخى نامەلۇم، لېكىن شۇنى مۇئەييەنلەشتۈرۈشكە بولىدۇكى، رۇسىيە - چاۋشيەن ئىتتىپاقىنىڭ قۇدرەتلىك كۈچى جەڭ مەيدانى ۋە دىپلوماتىيە مەيدانىدا داۋاملىق مۇھىم رولىنى جارى قىلدۇرىدۇ.
