ئۈندىدار سالۇنى تەرجىمىسى
رۇسىيە - ئۇكرائىنا توقۇنۇشى ئۈچ يىل داۋاملاشتى:نۆۋەتتىكى ۋەزىيەتنى تەھلىل قىلىش ۋە تىنچلىق ئىستىقبالىغا نەزەر ئۇرۇش ئوتى لاۋۇلداپ، ئىس - تۈتەك قاپلىدى. رۇسىيە - ئۇكرائىنا توقۇنۇشى پارتلاپ ھازىرغىچە توپتوغرا ئۈچ يىل بولدى. «ياۋروپا 2 - دۇنيا ئۇرۇشىدىن بۇيانقى ئەڭ چوڭ كۆلەملىك ھەربىي توقۇنۇش» دەپ ئاتالغان بۇ ئۇرۇش زادى قاچان ئاخىرلىشىدۇ؟ بىز بىرلىكتە بۇ ئۈچ يىللىق ئۇرۇش مۇساپىسىنى ئەسلەپ، نۆۋەتتىكى ۋەزىيەتنى تەھلىل قىلىپ، تىنچلىق مۇمكىنچىلىكى ئۈستىدە مۇھاكىمە ئېلىپ بارايلى. 2022 - يىلى 2 - ئاينىڭ 24 - كۈنى رۇسىيە
ئۇكرائىناغا ئومۇميۈزلۈك ھۇجۇم قوزغىدى. بۇ كۈن تارىخ سەھىپىسىدىن ئورۇن ئالىدۇ. ئۇرۇشنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە، رۇسىيە ئارمىيەسى توسالغۇسىز غەلىبىسېرى ئالغا ئىلگىرىلەپ، ئۇكرائىنانىڭ پايتەختى كىيېۋغا بىر مەھەل قىستاپ كەلدى. ھالبۇكى، ئۇكرائىنا خەلقىنىڭ قەيسەرلىك بىلەن قارشىلىق كۆرسىتىشى رۇسىيەنى تەمتىرىتىپ قويدى. غەرب دۆلەتلىرىنىڭ ياردىمىدە، ئۇكرائىنا ئارمىيىسى تەدرىجىي سەپ تەرتىپىنى مۇقىملاشتۇردى، ھەتتا قايتۇرما ھۇجۇمغا ئۆتتى. ئۇرۇش تىركىشىش ھالىتىگە كىردى. ئالدىنقى سەپتىكى بازىلارنى ئېلىش ئاسان ئەمەس، قولدىن بېرىپ قويۇش خەتەرلىك.
ئىككى تەرەپ غايەت زور بەدەل تۆلىدى. بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ ئىستاتىستىكىسىغا قارىغاندا،2024 يىلى 4 ئايغىچە، بۇ توقۇنۇشتا نەچچە ئون مىڭ كىشى ھاياتىدىن ئايرىلغان، نەچچە مىليون كىشى يۇرت ماكانىدىن ئايرىلغان. ئۇرۇشنىڭ ئىس - تۈتەكلىرى پۈتكۈل ياۋروپا چوڭ قۇرۇقلۇقىنى قاپلىدى. بۇلا ئەمەس، ئۇ يەنە يەر شارى خاراكتېرلىك ئىقتىسادىي كرىزىس ۋە ئېنېرگىيە كرىزىسىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى. ئاشلىق باھاسى تېز ئۆرلەپ، ئېنېرگىيە بىلەن تەمىنلەش جىددىيلىشىپ، پۇل پاخاللىقى تۆۋەنلىمەيۋاتىدۇ. دۇنيادىكى ھەرقايسى دۆلەتلەر بۇ ئۇرۇش ئۈچۈن پۇل تۆلەۋاتىدۇ. ئۇنداقتا،
نۆۋەتتىكى ئۇرۇش ۋەزىيىتى قانداق؟ ئۈچ يىل داۋاملاشقان تىركىشىشتىن كېيىن، ئالدىنقى سەپنىڭ ۋەزىيىتى يەنىلا مۇرەككەپ بولدى. ئۇكرائىنانىڭ شەرقىي قىسمىدىكى دونباس رايونى يەنىلا ئاساسلىق جەڭ مەيدانى بولدى. باخمۇت، ئافدىفكا قاتارلىق شەھەرلەر ئىككى تەرەپ تالىشىدىغان قىزىق نۇقتىغا ئايلاندى. ئۇكرائىنا ئارمىيەسى جەنۇبتىكى خېلسون رايونىدا بەلگىلىك ئىلگىرىلەشكە ئېرىشكەن بولسىمۇ، لېكىن بەدەل ئاز ئەمەس ئىدى. رۇسىيە ئارمىيەسى زاپولوژې رايونىدا يېڭى بىر نۆۋەتلىك ھۇجۇمنى قانات يايدۇردى. ئۇرۇش يېڭى بىر باسقۇچقا كىردى.
ئىككى تەرەپ ئۇزاق مۇددەتلىك ئۇرۇشقا تەييارلىق قىلىۋاتىدۇ. ئۇكرائىنا يېڭى ئەسكەرلەرنى جىددىي مەشىق قىلدۇرۇپ، ئەسكىرىي كۈچىنى كېڭەيتتى. رۇسىيە قورال - ياراغ ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارىنى تىرىشىپ ئۆستۈرۈپ، ئۇرۇش زىيىنىنى تولۇقلاۋاتىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، دىپلوماتىيە رىقابىتىمۇ كەسكىن ئېلىپ بېرىلدى. ئامېرىكا بىلەن ياۋروپا ئىتتىپاقى ئۇكرائىناغا داۋاملىق ھەربىي ۋە ئىقتىسادىي ياردەم بەردى. لېكىن ياردەم بېرىش سالمىقى ۋە سۈرئىتى ئۇرۇشنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدىكىگە يەتمەيدىغاندەك قىلىدۇ. غەرب دۆلەتلىرىنىڭ ئىچكى قىسمىدىكى ئىختىلاپ كۆرۈلۈشكە باشلىدى.
بەزىلەر ئۇكرائىنانى تاكى ئۈزۈل - كېسىل غەلىبە قىلغانغا قەدەر داۋاملىق قوللاشنى تەشەببۇس قىلدى. يەنە بەزىلەر تېزدىن سۆھبەت ئارقىلىق ئۇرۇشنى ئاخىرلاشتۇرۇشنى مۇراجىئەت قىلدى. رۇسىيە بولسا بۇ ئىختىلاپلاردىن پايدىلىنىپ، غەربنىڭ ئىتتىپاقلىقىنى ئاجىزلاشتۇرۇشقا ئۇرۇندى. بۇ ئۇزۇنغا سوزۇلغان توقۇنۇشتا، تىنچلىق بارغانسېرى يىراقلاپ كەتتى.
لېكىن ئۈمىد ئوتى ئەزەلدىن ئۆچمىدى. ب د ت، تۈركىيە قاتارلىق دۆلەتلەرنىڭ خەلقئارا مۇرەسسەسى يەنىلا داۋاملاشماقتا. بەزى تىنچلىق تەشەببۇسىمۇ ئارقا - ئارقىدىن ئوتتۇرىغا قويۇلدى. ھالبۇكى،
ھەقىقىي تىنچلىق كېلىشىمى ھاسىل قىلىش ئۈچۈن يەنە ناھايىتى ئۇزۇن يولنى بېسىشقا توغرا كېلىدۇ. رۇسىيە - ئۇكرائىنا ئىككى تەرەپنىڭ زېمىن مەسىلىسىدىكى مەيدانىدا يەنىلا زور ئىختىلاپ مەۋجۇت. ئۇكرائىنا قىرىمنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بارلىق ئىشغال قىلىۋالغان زېمىنىنى قايتۇرۇۋېلىشتا چىڭ تۇردى. روسىيە تۆت ئۇكلاند شىتاتىنى قوشۇۋالغانلىقىنى جاكارلىدى. بۇ خىل تۈپ خاراكتېرلىك ئىختىلاپ تىنچلىق سۆھبىتىنى قىيىنلاشتۇرۇۋەتتى. ئۇنداقتا، بۇ ئۇرۇش قاچان ئاخىرلىشىدۇ؟ ھېچكىم ئېنىق جاۋاب بېرەلمەيدۇ. لېكىن بىر نۇقتا ئېنىق:ئۇرۇشنىڭ بەدىلى بارغانسېرى ئېشىپ، تىنچلىق ساداسى بارغانسېرى كۈچەيدى. خەلقئارا جەمئىيەت ياراشتۇرۇش سالمىقىنى ئاشۇرۇپ، ئىككى تەرەپنىڭ سۆھبەت ئۈستىلىگە قايتىپ كېلىشىنى ئىلگىرى سۈرۈشى كېرەك. پەقەت سۆھبەتلىشىش ۋە مۇرەسسە قىلىش ئارقىلىقلا توقۇنۇشنى ھەل قىلىشنىڭ چىقىش يولىنى تاپقىلى بولىدۇ.
ئەلۋەتتە، بۇنىڭغا ۋاقىت، سەۋرچانلىق، ئەقىل - پاراسەت كېرەك. بىز تىنچلىقنىڭ تاڭ نۇرىنىڭ بالدۇرراق كېلىشىنى ئۈمىد قىلىمىز. ئۇرۇش ئوتى ئىچىدىكى كىشىلەرنىڭ ماكانىغا قايتىپ كېلىشىنى ئۈمىد قىلىمەن. بۇ كۆپ ئىشلارنى باشتىن كەچۈرگەن زېمىننىڭ قايتا ھاياتىي كۈچكە ئىگە بولۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن. بىز ئورتاق تىرىشىپ، تىنچلىق ئۈچۈن تۆھپە قوشايلى. چۈنكى تىنچلىق ئىنسانلارنىڭ ئورتاق ئىنتىلىشى. چۈنكى تىنچلىق بىزنىڭ كېيىنكى ئەۋلادلارغا قالدۇرغان ئەڭ قىممەتلىك سوۋغىتىمىز.
ئۇرۇش ئاخىرى ئۆتۈپ كېتىدۇ، تىنچلىق چوقۇم يېتىپ كېلىدۇ. بۇ تارىخنىڭ مۇقەررەرلىكى، شۇنداقلا ئىنسانلارنىڭ ئۈمىدى. بىز مۇشۇنداق ئېتىقاد بىلەن داۋاملىق ئالغا ئىلگىرىلەيلى. ھامان بىر كۈنى كەپتەرنىڭ قانات قېقىپ پەرۋاز قىلىۋاتقانلىقىنى كۆرىمىز. شۇنىڭغا ئىشىنىمىزكى، ھامان بىر كۈنى، بىز تىنچلىق قوڭغۇرىقىنىڭ ياڭرىشىنى ئاڭلايمىز. ئۇ كۈنى بەلكىم بەك يىراق بولماسلىقى مۇمكىن. بىز بىرلىكتە ئۇ كۈننىڭ كېلىشىنى كۈتەيلى.
