مازمۇنى ماعىنالى،
تاريحى ۇزاق،
وقىرمان سانى كوپ
كۋابول ءۇنحات تەكشەسى
مينجۋ بيىلعى جىلى 38 جاسقا تولادى. ول سىچۋان ولكەسىنىڭ شالعاي اۋىلىندا تۋعان. ماگيستراتۋرانى بىتىرگەننەن كەيىن شىنجىنعا بارىپ ءومىر سۇرگەن.باستاپقىدا مينجۋ شەتەلدىك كومپانيادا جۇمىس ىستەدى. اۋىلداعى ادامداردىڭ كوزقاراسى بويىنشا بۇل جارقىن ءارى جوعارى جالاقىلى جۇمىس سانالادى.بىراق ولار شىنجىنداعى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىنىڭ قانشالىقتى قىمبات ەكەنىن بىلمەيدى جانە ويلاستىرمايدى.مينجۋدىڭ جالاقىسى 10 مىڭنان اسا بولمادى. اقشا ۇنەمدەۋ ءۇشىن، ول جاقىن اۋداندا تۇردى، قالىپتى مەزگىلدە ءوزى تاماق اكەلىپ، جۇمىسقا بارۋعا ءۇش رەت قوعامدىق كولىككە وتىرىپ بارادى.ايىنا ىرىكىپ اقشاسىن مينجۋ ءومىر ءسۇرۋ شىعىندارىن الىپ تاستاعاننان كەيىن، ۇيگە جىبەرىپ وتىرعان.مينجۋدىڭ ءىنىسى ورتا مەكتەپتە وقۋىن تاستاعان. كەيىننەن توبەلەسىپ تۇرمەگە ءتۇسىپ، شىققاننان كەيىن تۇراقتى جۇمىسسىز بولىپ قالعان. اتا-اناسى ونى باقىلاۋعا المايدى، سودان سوڭ مينجۋدان ىلعي اقشا سۇرايدى. شىلىم الۋعا، دوستارىمەن قوڭىراۋ شالىپ، اقشا تولەۋگە نەمەسە جۇمىسقا بارۋعا كەرەك.مينجۋ ءىنىسى نەمەسە اتا-اناسىنان قوڭىراۋ شالعاندا،باسىن اۋىرتاتىن ماسەلەلەردەن باسقا، وزدەرىنىڭ ومىرلەرى تۋرالى سۇراماعان.مينجۋ ءار ساپار ءوزىنىڭ ۇنەمدەگەن اقشاسىن ويىن قۇمار ىنىسىنە بەرەتىن بولعان. ۇيىنەدە بەرگەن، بىراق ولاردان ءبىر عانا شىن ماحاببات كورمەگەنىن ويلاپ قاتتى قىنجىلعان.ءار ساپار مينجۋ "بۇل سوڭعى رەت كومەكتەسەمىن" دەپ كۇڭىرەنگەن. ويتكەنى، ءوزى دە كۇيەۋگە شىعار كەزى جەتكەن. بىراق ءداتى شىداماي جاردەم قولىن سوزعان.ويلاماعان جاعداي: ءبىر جىل بۇرىن ءىنىسى نەسيەگە قوماقتى قارجى الىپ، وتباسىنان جاسىرىپ، ونداعان مىڭ يۋان قارىزعا باتتى. نەسيە بەرۋشىلەر اتا-اناسىنا قوڭىراۋ شالىپ، اقشا سۇراعاندا ولاردىڭ شاماسى جەتپەي، مينجۋدان كومەك سۇرادى.ودان دا اۋىرى - اتا-اناسى مينجۋعا اناۋ-مىناۋدى ايتىپ، ماسىل بولدى. "سەن قانات جايىپ ۋشىپ كەتتىڭ، ءبىزدى دە مويىنداماي قالدىڭ"، "ءبىز ساعان وقۋعا اقشا بەردىك، ەندى ءىنىڭ قينالىپ تۇر، كومەكتەسەسىڭ بە؟"، "اپكە-ءىنىنىڭ پارىزى - ءبىر-بىرىنە كومەكتەسۋ، ءومىر بويى سونى ىستەۋىڭ كەرەك" دەدى.مينجۋ ءىنىسىنىڭ توڭىرەگى "ءتۇبى جوق شۇڭقىر" ەكەنىن ءتۇسىندى. بىراق اتا-اناسىنىڭ قىسىمىنا توزە الماي، جيناعان اقشاسىمەن ءىنىسىنىڭ قارىزىن وتەدى.جوعارى جالاقى تابۋ ءۇشىن، مينجۋ شەتەلدىك كومپانياداعى جۇمىسىنان كەتىپ، جىلجىمايتىن مۇلىك ساتۋشىسىنا اۋىستى.ءبىراق بۇل جاعدايدى جىگىتى ءبىلىپ قالدى. شىن ءمانىسىن سۇراپ العان سوڭ، مينجۋ "قۇرباندىق” ەكەنىن ايتتى. جىگىتىنىڭ اناسى دا قىزىن مينجۋمەن بىرگە جىبەرمەۋگە نيەت ەتتى. "بالام ونىڭ ءىنىسىنىڭ قۇرباندىعى بولعانىن قالاعام جوق" دەدى.مينجۋ رەنجىپ قالعانى شىن، بىراق ءتۇسىندى. بايلانىسىن ءوزى ءۇزدى جانە قازىرگە دەيىن جالعىز."تۋىستىق بايلانىستى ۇزە المايمىن، ءۇي شىعىندارىنا كومەكتەسۋ، ءىنىمدى كۇتۋ - مەنىڭ ءىسىم. بىراق جارىم مەنىڭ كەسىرىمنەن قينالماۋى كەرەك. مەن باقىت دەگەندى كورە الماسپىن، باقىت ماعان ارنالماعان شىعار" - دەدى مينجۋ.ومىردە كوپتەگەن ادامدار: "ايەلدىڭ باقىتى - كۇيەۋىنە بايلانىستى، دۇرىس تاڭداماساڭ، ءبارى ءبىتتى!" - دەيدى.ادامدار ايەلدىڭ ءومىرىن، باقىتتى نەمەسە باقىتسىز ەكەنىن كۇيەۋىنە بايلانىستىرادى. كوبىنەسە ايەلدىڭ باقىتى جار تاڭداۋىنا بايلانىستى - جاقسى كۇيەۋگە تۇرسا باقىتتى، جامان كۇيەۋى بولسا باقىتسىز بولادى.شىن مانىندە، ايەلدىڭ باقىتسىزدىعى جار تاڭداۋىنا بايلانىستى ەمەس. ولاردىڭ كەلەسى ءۇش قاتەسىنەن باستالادى:ءوزىن قۇربان ەتەتىن، وزىندىك "مەنى" جوق ايەلدەر.تۋىستىق جانە وتباسى - ءبىزدىڭ قول ۇزگىمىز كەلمەيتىن قارىم-قاتىناس. وتباسى مەن ءوزىڭنىڭ اراسىندا تەپە-تەڭدىكتى ۇستاۋ ۇلكەن ونەر.كوپتەگەن ايەلدەر وتباسىنىڭ ءۇمىتىن اقتاۋ ءۇشىن وزدەرىنىڭ جەكە قاجەتتىلىكتەرى مەن ارمان-تىلەكتەرىنەن باس تارتادى، وتباسىنا بار كۇش-جىگەرىن سالىپ، وزدەرىن قۇرباندىققا شالادى. مىسالى، اپكەلەرگە "ىنىسىنەن كەيىنگى بولۋ كەرەك" دەپ ۇيرەتىلگەن، سودان ۇلكەن بوپ، تۋعان ادامداردىڭ اتىنان "بورىش" پەن "ۇيات" دەگەن جەلەۋمەن ءومىر بويى قاناپ-توناۋعا ۇشىرايدى.شىن مانىندە، تۋىستىق ماحاببات سەزىمى ءوزارا سۇيىسپەنشىلىك پەن اياۋشىلىقپەن ءورىلۋى كەرەك. باسقانىڭ ءومىرىن نەمەسە وتباسىن بۇزىپ، شەكسىز كومەكتەسۋدىڭ كەرەگى جوق.ايەلدەر وزدەرىن وزگەلەرگە قاراعاندا جوعارى قويۋى كەرەك، ەڭ الدىمەن وزىنە ءوزى سىيلى بولۋى كەرەك.وزىنە سىيلى ايەلدەر كۇندەلىكتى ومىردەن باقىت تاۋىپ جاتادى.ال وزىندە "مەن" دەگەن ۇعىم جوق ايەلدەر باقىتتان كەنجە قالماق.بولاشاقتى ويلايتىن جانە ومىردەن راقاتتانىپ جۇرگەن ايەلدەر باقىتتى بولۋدى باسقادان كۇتپەيدى. ولار وزدەرىن جاقسى كورەدى، وزدەرىن بيىك قويادى، وزدەرىنە قۇرمەت كورسەتەدى جانە وزدەرىنە سەنەدى.الدىمەن ءوزىڭدى ءسۇي، سودان كەيىن عانا وزگەلەردى ءسۇي.ءوزىڭدى ءسۇيۋ - قالعان ومىرگە ەڭ جاقسى سالىم.ەكىنشى، بىرجاقتى بەرىلۋمەن كەمسىتىلۋدىڭ ءجونى جوق.ومىردە دە، كوركەم فيلمدەردە دە كوپتەگەن ايەلدەر ۇيدە قايىن جۇرتىنا قىزمەت ەتىپ، بالالارعا قاراپ، كۇيەۋىنىڭ وتباسىنا جان-تانىمەن بەرىلەدى. ءۇيدى رەتكە كەلتىرىپ، نالىمايدى،شاعىمدانباي ەڭبەكتەنەدى، وتباسىنىڭ گۇلدەنۋىن ارماندايدى. بىراق مۇنداي بەرىلۋدىڭ وتەۋى كوبىنە سوگىس پەن تاستاۋ بولىپ تۇرادى.وتباسىنا بىرجاقتى بەرىلىپ قانا جۇرگەن "جاقسى ايەلدەردىڭ" سوڭعى تاعدىرى قاسىرەتتى بولىپ شىعادى.كوپتەگەن اتا-انالار شەكارانى بىلمەيدى. وزدەرى بۇل ومىرگە اكەلگەن بالانىڭ وزىنە تاۋەلدى دەپ سانايدى. سوندىقتان بالانىڭ اتا-اناسىنا جانى مەن تانىمەن قىزمەت ەتۋى - دۇرىس دەپ ەسەپتەيدى.شىن مانىندە، وتباسى مۇشەلەرى اراسىندا نەمەسە دوستار اراسىندا دا پسيحولوگيالىق شەكارانى بۇزسا، دۇرىس قارىم-قاتىناس ورناۋى مۇمكىن ەمەس. مۇنداي قارىم-قاتىناس تەڭسىزدىككە اپارادى.قارىم-قاتىناستىڭ ءوزى ۇنەمى وزگەرىپ وتىرادى.ءبىرجاقتى بەرىلۋ - تەڭسىزدىككە نەگىزدەلگەن. مۇنداي قاتىناستا ايەل ءوزىن-ءوزى كەمسىتەدى. ءدال سول ساتتەن باستاپ تەڭگەرىمسىزدىك باستالادى، ۇزاققا بارمايدى.سەن بەرىلگەن ادام سەنەن جاقسى كورمەيدى، سۇيمەيدى. اقىر سوڭىندا بۇل ساعان قاتتى وكىنىشكە اينالادى، ءوزىڭدى كەشىرە المايسىڭ، وزگەنى دە كەشىرە المايسىڭ، باقىتتان الىستاپ باراسىڭ.شىنايى قارىم-قاتىناس ءبىرجاقتى بولماۋى كەرەك. ونىڭ نەگىزى ءوزارا قۇرمەت پەن سۇيىسپەنشىلىككە قۇرىلۋى كەرەك، عۇمىر بويى ساقتالۋى ءتيىس.![]()
ءۇشىنشى، تىم "اقىلدى" ارەكەت - تۇككە بارمايدى.باقىتسىزدىق ايەلدىڭ بەرىلگەندىگىنەن نەمەسە اقىماقتىعىنان ەمەس، كەرىسىنشە، تىم ەسەڭگىرەگەندىگىنەن، تىم جاقسى تۇسىنگەندىگىنەن دە بولادى.ۇساق-تۇيەككە مۇقيات كوڭىل ءبولۋ - ايەلدىڭ تابيعاتى. ءبىراق تىم سالماقتى بولا بەرۋ ومىردە كەدەرگى جاسايدى.باقىتتى ايەل "بىلگەنىن بىلدىرمەي، بىلمەگەنسىپ" جۇرەتىنىن بىلەدى. كىشىگىرىم نارسەلەرگە ءمان بەرمەۋ، پايداعا قۇمار بولماۋ - سونىڭ ناتيجەسىندە باقىتقا جەتۋگە بولادى.اركىم ءوزىن اقىلدى كورگىسى كەلەدى، نەعۇرلىم اقىلدى بولعان سايىن، ادامعا سوعۇرلىم جەتىك كورىنەدى.بىراق "ارتىق اقىلدىلىق ادامدى اداستىرادى" دەگەن ءسوز بار."قىزىل شاتىرداعى" ءفەنتسزيدىڭ ءوزى سونىڭ مىسالى. ۋاقىتشا ابىرويلى ايەل بولعانىمەن، اياعى اشتىققا اپاردى. ال، اقىماق كورىنگەن ليۋ لاۋ كەرىسىنشە، دانا ايەل ەدى، بىرەر سوزبەن ىڭعايسىزدىقتى سەيىلتە الاتىن.ەرەسەك ادامداردىڭ ءومىرى نەعۇرلىم اقىلدى بولعان سايىن، ءومىردىڭ اشى شىندىقتارىن ايقىن كورەدى.كوڭىلىڭ كەڭىرەك بولسا، ءوز ومىرىڭە عانا نازار اۋدارساڭ، كەيبىر نارسەلەردى قولدان جىبەرە ءبىلۋ كەرەك، بىراق قايتادان ۇستاپ الۋ قاجەت.ايەلدەر كەيدە قاراپايىم بولىپ، بالالاردىڭ اقىلىن ساقتاپ قالسا، ءومىردىڭ قۇپيا ساتتەرىن باقىتتى وتكىزە الادى.ەشقانداي قارىم-قاتىناستا ەڭ ماڭىزدىسى - ءوزىڭدى جوعالتپاۋ كەرەك ەكەنىن ەستە ساقتا.قالعان ومىردە الدىمەن ءوزىڭدى قۇرمەتتەۋ كەرەك.جالعىز ءومىر سۇرسەڭ دە، جار قۇشساڭ دا، بۇل ايەلدىڭ باقىتتى بولۋىنا كەدەرگى ەمەس. ءوز ومىرىڭنەن جارىق ىزدەۋىڭە بولادى.كۇندەلىكتى تىرلىكتىڭ تۇيىندەرىن كەشىپ، جىلدار وتكەن سايىن تاجىريبەڭ ارتىپ، اقىلىڭ مولايعان ايەل ودان دا دانا بولىپ، ءومىرىن ابىرويمەن وتكىزە الادى.تاجىريبەلى ايەل ودان سۇلۋ بولادى.
一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一
管理员微信号：kwabol
一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一
KWABOL微信平台是一个内容丰富的哈萨克语言公众平台，
我们永久支持原创，社会和谐，个人发展与共享知识 。
感谢您的支持与关注！
