سۋ رايى سالاسىنداعى ۇلگىلى قىزمەتكەر جارقىن دۇزبەنبەك ۇلى

مەملەكەتتىك سۋ يگىلىگى سالاسىنداعى وزات كوللەكتيۆتەردى، وزات قىزمەتكەرلەردى جانە ەڭبەك ەرلەرىن باعالاۋ، ماداقتاۋ جينالىسى 11-ايدىڭ 26-كۇنى بەيجيڭدە اشىلدى. وسى رەتكى جينالىستا التاي سۋ رايىن بارلاۋ-ولشەۋ ورتالىعى نان-ۋان سۋ رايى پۋنكتىنىڭ باستىعى جارقىن دۇزبەنبەك ۇلى مەملەكەتتىك سۋ يگىلىگى سالاسىنداعى وزات قىزمەتكەر اتاعىن الدى.

نان-ۋان سۋ رايى پۋنكتى التاي شەكاراسىنا ورنالاسقان، مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى ۇلكەن وزەندەردى تىزگىندەۋ سۋ رايى پۋنكتى جانە حالىقارالىق وزەندەگى ماڭىزدى سۋ جاعدايىن باقىلاۋ پۋنكتى. 56 جاستاعى جارقىن نان-ۋان سۋ رايى پۋنكتىندە 37 جىل بويى تاپجىلماي قىزمەت ىستەدى.

ەرتىس وزەنى ۇلكەن وزەن. وسى ۇلكەن وزەندى ويداعىداي زەرتتەۋ، ويداعىداي پايدالانۋ ەلىمىزدىڭ سۋ حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىزداندىرۋدا، سۋ يگىلىگىنىڭ دامۋىن جەبەۋدە ماڭىزدى مانگە يە. جارقىن شۇعىلدانىپ كەلگەن سۋ رايى قىزمەتى وزەندى زەرتتەۋدەگى، ماتەريال جيناۋداعى، سۋ مولشەرىن يگەرۋدەگى، دامۋعا قىزمەت وتەۋدەگى نەگىزدىك قىزمەت.

الايدا، نان-ۋان سۋ رايى پۋنكتىنىڭ جاراتىلىستىق ورتاسى توتەنشە ناشار، قىسى سۋىق، جازى ىستىق، قۇمدى بوران سوعىپ، قار جاۋىپ، ماسا-شىركەي بۋىپ تۇراتىن جاپالى ورتا. وسىنداي جاعدايدا سۋ رايى قىزمەتىن ىستەۋ وتە قيىنعا سوعادى. شىجىعان ىستىق جاز كۇندەرى ماسا-شىركەي بۋىپ تۇراتىن نان-ۋاندا جارقىن ماسا-شىركەيدەن قورعانۋ كيىمىن كيىپ، شىلىڭگىر ىستىقتا تاسقىنمەن شايقاستى؛ قاقاعان ايازدا ول تەرى ىشىگى مەن پيماسىن كيىپ، نولدەن تومەن 40-30 سەلتسي گرادۋستىق قاقاعان ايازدا قولىنا لوم الىپ، مۇز قۇرسانعان وزەن بەتىن ويىپ سۋدىڭ اعىسىن ولشەدى. شارت-جاعداي جاپالى بولسا دا، جارقىن العان بەتىنەن قايتپاي تابانى كۇرەكتەي 37 جىل قىزمەت ىستەدى. ول نان-ۋان سۋ رايى پۋنكتىنىڭ جاعدايىنا بەس ساۋساعىنداي قانىق بولىپ، بۇرىنعى جىلدارداعى تاسقىن جاعدايىنان وزەن قيما بەتىنىڭ وزگەرىسىنە دەيىن تولىق مەڭگەرگەن. بۇدان تىس، ول ەرتىس وزەنىنىڭ نەگىزگى اعارىنىڭ ەكولوگياسىن كولكىتە سۋارۋ، اعىس مولشەرىن ولشەۋ قىزمەتىنە تالاي رەت قاتىناسىپ، جەرگىلىكتى ورىن ەكونوميكاسىنىڭ، قوعامىنىڭ دامۋىنا كورنەكتى ۇلەس قوستى.

عىلىم-تەحنيكانىڭ العا باسۋىنا ىلەسە سۋ رايى قىزمەتى دە زور دامۋعا، زور وزگەرىسكە ءدوپ كەلدى. وسىزاماندانعان اسپاپتىڭ ىسكە قوسىلۋى مەن سۋ رايىن ولشەپ مالىمدەۋدىڭ زەردەلىلەنۋى سۋ رايى قىزمەتكەرلەرىنە تىڭ تالاپتار الا كەلدى. جارقىن ۇزدىكسىز ۇيرەنگەندە عانا ءداۋىردىڭ اياق الىسىنا ىلەسە الاتىندىعىن ابدەن بىلەدى.

جارقىن ارتتا قالعىسى كەلمەي، ەرلىكپەن العا ۇمتىلىپ، ينفورماتسيا تەحنيكاسىن قۇلشىنا ۇيرەنىپ، قاجىرلىلىقپەن امالياتتىق جاتتىعۋ جاساپ، اعىندى اۆتوماتتى ولشەۋ، سونداي-اق سۋ دەڭگەيى، جەل جىلدامدىعى، ىلعالدىق، كۇن نۇرى، توپىراقتىڭ توڭ قاباتىن باقىلاۋ-ولشەۋ ەستەلىگى مەن ەسەپتەۋ ءادىسىن، سونداي-اق سۋ رايىنىڭ ءتۇرلى جاڭا نىسان، جاڭا نازاريا، جاڭا تەحنيكا، جاڭا ادىستەرىن تەز ارادا يگەردى.

سونىمەن بىرگە، جارقىن جاستاردى بىرگە جەتىلۋگە باستاپ، سۋ رايىن ولشەۋ جانە تەحنيكالىق تەكشەدە جان-جاقتىلى تاربيەلەۋمەن بىرگە، سۋ ولشەۋ قۇرىلعىسى، ەلەكترمەن دانەكەرلەپ قۇراستىرۋ قاتارلى قاتتى بولشەكتى جوندەۋدى ۇيرەتتى. قايسى ولشەۋ پۋنكتى سۋ رايى نەگىزدىك قۇرىلعىلارىنداعى كىناراتقا نەمەسە قوندىرعىنىڭ اينالىم ماسەلەسىنە جولىقسا، كوپشىلىك تەحنيكادا ىسىلعان جارقىندى ىزدەيدى. تاسقىن مەزگىلىندە ول ۇنەمى ۋاقىت شىعارىپ قاتىستى ماسەلەنى ءبىر جايلى ەتىپ، جەتەكشىلىك ەتەدى جانە كومەكتەسەدى.

قىزمەت بارىسىندا جارقىن باستان-اياق قىزمەتتەستەرىنە ونەگە بولا ءبىلدى. سۋ جاعدايىن ۋاعىندا مالىمدەۋ ءۇشىن، ول قۇلاق قابىنۋ اۋرۋىنا شالدىعىپ، تالاي رەت ەمدەلۋ ورايىن وتكىزىپ العاندىقتان، ءبىر قۇلاعى ەستىمەي قالعان. ءبىر رەتكى تاسقىن اپاتىنان كەيىن ول ءبىر پۋنكت قىزمەتكەرىن باستاپ كەرپىشتەن قورعان تۇرعىزىپ، سۋ بۇلدىرگەن قۇرىلعىلاردى جوندەدى. سۇيەمدەي ءشوپ شىقپايتىن ءشول دالادا ول كوكونىس ەگۋ، اعاش ەگۋ ارقىلى شاعىن جاسىل القاپ قۇرىپ، قۇمدى وڭىردەگى شەكارا سۋ رايى پۋنكتىن رەتتەپ جونگە سالدى.

ول سۋ رايى قىزمەتىن جاقسى ىستەۋمەن بىرگە، وتباسىنادا ەرەكشە ءمان بەردى. 2023-جىلى ولاردىڭ وتباسى اۆتونوميالى رايوننىڭ ”ەڭ ارداقتى وتباسى“ اتاعىنا يە بولدى. مۇنىڭ استارىندا ونىڭ تالاي جىلدان بەرى تۋراشىل، اق كوڭىل، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، ءىس تىندىراتىن ونەگەلى ىستەرى جاتىر.

1987-جىلى قىزمەتكە قاتىناسقاننان بەرى، جارقىن مەملەكەتتىڭ سۋ رايى ىستەرى ءۇشىن ەسەلى ەڭبەك ىستەدى. ول تۇرعان نان-ۋان سۋ رايى پۋنكتى ”مەملەكەتتىك وركەنيەتتى ولشەۋ پۋنكتى“ اتاعىن الدى، ونىڭ ءوزى دە ىلگەرىندى-كەيىندى ”تاڭداۋلى پارتيا مۇشەسى“، ”وزات قىزمەتكەر“ قاتارلى كوپتەگەن داڭققا يە بولدى. ول شينجياڭنىڭ سۋ رايى سالاسىنداعى بىردەن-ءبىر ۋاكىلى رەتىندە سۋ يگىلىگى مينيسترلىگىنىڭ بەيجيڭدە تۇڭعىش رەت وتكىزگەن تاڭداۋلى نەگىزگى ساتى سۋ رايى جۇمىسشى-قىزمەتكەرلەر ۋاكىلدەرىنىڭ اڭگىمە ماجىلىسىنە قاتىناستى.

اۋەلگى ماقسات وزگەرمەيدى. جارقىن ەرتىس وزەنىن ۇزدىكسىز كۇزەتىپ، ۇدەرە العا تارتىپ، سۋ يگىلىگى ءىسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋى ءۇشىن ءوزىنىڭ بارلىق كۇشىن ارنايدى.