རང་ཁུལ་གྱིས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་མཐོ་ས་སྣེ་ཁྲིད་ཁུལ་བསྐྲུན་པ།

    ཉེ་ཆར། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གསར་འགྱུར་གཞུང་དོན་ཁང་གིས“མཚོ་སྔོན་ཤེས་པ་མཚོ་སྔོན་ལ་དགའ་མཚོ་སྔོན་དར་རྒྱས་ཡོང་བ་བྱེད་པའི”གསར་འགྱུར་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུ་རབ་དང་རིམ་པ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་མཚོ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་ཆེད་དོན་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུ་འཚོགས། རང་ཁུལ་གྱིས་ལྗང་མདོག་རྨང་གཞི་ཟབ་འཛུགས་དང་། རིགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་མཉམ་འདྲེས་ལ་དམིགས་བ། དམངས་ཚིས་དམའ་ཐིག་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བ། བཅོས་སྐྱོང་ཕན་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་ཕྱོགས་ལྔའི་ཐད་ནས་ཁྱབ་སྒྲོག་ངོ་སྤྲོད་བྱས།
    ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་རང་ཁུལ་གྱིས་གཙང་ཆུའི་འབྱུང་ཁུངས་གསུམ་དང་། མཚོ་སྔོན་མཚེའུ། རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་བཅས་གཙོ་གནད་སྣོད་བཅུད་མུ་ཁྱུད་ཆེན་པོ་གསུམ་ལ་གཞི་ཚུགས་ནས་རི་ཆུ་ནགས་ཚལ། ཞིང་མཚེའུ། རྩྭ་དང་བྱེ་མ་གཞི་གཅིག་སྲུང་སྐྱོང་དང་མ་ལག་བཅོས་སྐྱོང་གཅིག་གྱུར་གྱིས་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། ནགས་ཚལ་ཁེབས་ཚད12.6%དང་། རྩྭ་ཐང་སྔོ་ཁེབས་ཁེབས་ཚད57%མཁའ་རླུང་སྤུས་ཚད་ལེགས་ཚད97.2%ཟིན་པ། རྨ་ཆུའི(མཚོ་ལྷོའི་དུམ་བུ)རྒྱལ་ཁབ་དང་ཞིང་ཆེན10ཡི་ཚོད་འཛིན་དཔྱད་ཞིབ་བཅད་ངོས་ཀྱི་ཆུ་སྤུས་སྤྱིའི་ཆ་ནས་བཟང་ཡོད། “གློག་འགོག་བྱེ”ལས་གྲྭས་ཚོད་རྩིས་བྱས་པར་གཞིགས་ན། འོད་ཤུགས་གློག་འདོན་གླིང་ཁུལ་བསྐྲུན་ཟིན་པའི་རླུང་འགྲོས་བརྒྱ་ཆ50ཇེ་དམའ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་། ས་རྒྱུའི་ཆུ་རླངས་འགྱུར་ཚད་བརྒྱ་ཆ30ཇེ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ། སྔོ་ཁེབས་ཁེབས་ཚད་བརྒྱ་ཆ80བར་སླར་གསོ་བྱུང་བ་བཅས་རེད། མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གསར་འཛུགས་ལས་དོན་དུས་མཚམས་གསར་པའི་ནང་སླེབས་པ་དང་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་འབབ་རྒྱུད་དང་ལྷག་པར་དུ་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་གཙོ་གནད་སྣོད་བཅུད་བྱེད་ནུས་ཁུལ་གྱི་ཆུ་ཁུངས་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་ནུས་པ་ཆེས་ཆེར་ཇེ་མཐོར་ཕྱིན་ཡོད།
    རང་ཁུལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནུས་ཁུངས་གཙང་མའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་མཐོ་ས་སྣེ་ཁྲིད་ཁུལ་བསྐྲུན་ཡོད། མིག་སྔར་ཀྲོའུ་ཡོངས་ཀྱི་ནུས་ཁུངས་གཙང་མའི་འཕྲུལ་འཁོར་སྒྲིག་སྦྱོར་ཤོང་ཚད་ཝ་ཁྲི4916ཟིན་པ་དང་དྲ་སྦྲེལ་འཕྲུལ་འཁོར་ཝ་ཁྲི2726བཞག་ནས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི52%ཟིན་པས། སྲོལ་རྒྱུན་འབྲོག་ལས་ལ་བརྟེན་པའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སྟངས་བསྒྱུར་ནས་ནུས་ཁུངས་གཙང་མའི་གཙོ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་ཐོན་ལས་གལ་ཆེན་དུ་འགྱུར་བ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད། ཞིང་འབྲོག་ལས་ཁུལ་བརྟན་པོ་དང་སྤུས་རྟགས་ཀྱིས་ཁུལ་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བའི་འཐབ་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། རིམ་རྩིས་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར45དོན་འཁྱོལ་བྱས་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་བོད་ལུག་ཐོན་ལས་གླིང་དང་། འབྲོག་དང་སྔོ་སོས་ཐོན་ལས་ཁྱུ་ཚོགས། འདེབས་འཛུགས་གསོ་སྤེལ་རྟེན་གཞི། ཤེས་རབ་ཉ་ལས་སོགས་རྣམ་གྲངས་ཁག743ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་། ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས127ཁས་ལེན་བྱས་པ། ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས6རྒྱལ་ཡོངས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཐོན་རྫས་དང་བཟོ་རྩལ་མཁས་པའི་དཀར་ཆག་ནང་བདམས་པ་རེད། ནུས་ཤུགས་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་ཡི་ཡུལ་སྐོར་ཟང་ཟིང་བཅོས་སྒྲིག་བྱས་ཏེ“གསེར་ཆེན་རྫོང་ཚལ་རྔ་འགག”དང“ཁྲི་ཀའི་ཆིང་ཆིང་རྨ་རྒྱུའི”རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི5Aརིམ་པའི་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་གསར་འཛུགས་ལས་དོན་མགྱོགས་མྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ལྗང་མདོག་གློག་དང་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་ལེགས་ཆ100%ལ་གཞི་ཚུགས་ནས་ལྗང་མདོག་གློག་རྩིས་མཐུན་སྦྱོར་ཚོད་ལྟའི་དུས་འགོའི་ལས་དོན་ཏན་ཏིག་སྤེལ་ནས“མཚོ་སྔོན་མཚེའུ་ལྗང་མདོག་དྭངས་གཙང་ཐཱན་མེད་གློག་རྩིས་མཐུན་སྦྱོར་ཐོན་ལས་གླིང”ཧུར་ཐག་བསྐྲུན་དགོས།
    གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་མཉམ་འདྲེས་ལ་དམིགས་ནས། རང་ཁུལ་ཁུལ་སྤྱི་མཐུན་ཁྱབ་པའི་གཤོང་སའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། “ཉིང་རྡུལ་གཅིགགྲོང་ཁྱེར་གཉིས། རྒྱུད་གསུམ། ས་ཚིགས་མང་པོའི”གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་འཛུགས་པ་དང་། ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ལས་སྣོན་གཏིང་ཟབ་དང་། ཚོང་དོན་འཁོར་རྒྱུད། ཟོག་འགྲེམས་མཛོད་ཉར་སོགས་ཐོན་ལས་རྫོང་རྫོང་དང་། གཙོ་གནད་ཤང་གྲངས། ཟོག་འགྲེམས་ཚིགས་ཚེག་བཅས་སུ་འདུས་པའི་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་མཁོ་སྤྲོད་འགན་ལེན་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། ལོ་མང་བསྟུད་མར་དམངས་འཚོ་གཏོང་སྒོ་ནོར་སྲིད་སྤྱིའི་གཏོང་སྒོའི80%ཡན་རྒྱུན་མཐུད་བརྟན་པོ་ཡོང་བ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཤིང་། ཉེ་བའི་ལོ་གསུམ་རིང་ཀྲོའུ་ཡོངས་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་པའི་ཡོང་འབབ་འཕར་ཚད་ཚང་མ་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་སྙོམས་ཆུ་ཚད་ལས་མཐོ་བ་རེད། མི་རིགས་ཁག་གི་འགྲོ་འོང་སྤེལ་རེས་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ།    “ཆིངས་ཡིག་གསུམ”དང“བཅོས་སྐྱོང་གསུམ”གྱི་སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་ལ་བརྟེན་ནས་ཤང་སྲོལ་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་དགོས། བདེ་འཇགས་མཚོ་ལྷོ་དང་ཁྲིམས་སྐྱོང་མཚོ་ལྷོ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོབ་པ་དང་། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་གནས་བབ་བརྟན་ལྷིང་ལེགས་སུ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད། མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་བློ་ཡིད་ཚིམ་པའི་ཚོར་བ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།