ەڭ قاتەرلى قىزمەت نەمەسە ىستاليىندى شىرماعان اجال…
( نەمەسە ىستالينگە جاسالعان قاستاندىقتار)
قازاقتىڭ قاريا ءسوزى « پاتشا - ءتاڭىردىڭ جەردەگى كولەڭكەسى» دەيدى. حاننىڭ باعاسىن بۇدان اسىرىپ ايتۋ قيىن شىعار. جاي ادامعا قول جەتپەس ارمان ەسەبىندە كورىنەتىن وسى لاۋازىم يەلەرى قالتقسىز قاتاڭ قورعاۋدا بولعانىمەن، الەمدەگى ەڭ قاتەرلى قىزمەت يەسى بولىپ سانالادى ەكەن. ارينە، بيلىك پەن تاق بار جەردە ونىمەن بىرگە كۇندەستىك پەن قىزعانىش تا قاتار جۇرەتىنى ءمالىم. كەيدە وزگە جانداردى شىنىمەن-اق ايايسىڭ. مۇنىڭ ۇستىنە ەل مەن جەردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن قوسىڭىز. ءبىزدىڭ بۇل ماقالانى جازعانداعى بار ماقساتىمىز- وسى لاۋازىم يەلەرىنىڭ قاۋىپ پەن قاتەرگە تولى ءومىرىنىڭ بەيمالىم تۇستارىن وقىرمانعا جاريا ەتۋ. عالىمدار بۇگىنگە دەيىن الەمدەگى ەڭ حاۋىپتى ماماندىق يەلەرىنە شاحتەرلار مەن ۇشقىشتاردى جاتقىزىپ كەلگەن ەدى. الايدا، امەريكالىق گەللاپ زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ عالىمدارى ۇسىنعان مالىمەتتەر بويىنشا، وتكەن xx- عاسىردا بەلگىلى ماماندىق اراسىندا حاۋىپكە ەڭ كوپ دۋشار بولاتىندار مەملەكەت باسشىلارى ەكەندىگى دالەلدەنگەن.
ماسەلەن، تەك وتكەن عاسىر دا عانا كىسى قولىنان 160تان استام پرەزەنت پەن پرەمەر- مينيستىر قازا بولعان ەكەن. اتاپ ايتقاندا: ينديرا جانە ر. گاندي ( ءۇندىستان)، دج. كەننەدي (اقش)، ۋ. پالمە( شۆەتسييا)، ن. م. كاراحي، ح. امين جانە نادجيبۋللا (بارلىعى دا اۋعانىستاننان)، زييا- ۋل- حاك ( پاكىستان)، ا. سادات ( مىسسر)، پاك چجون حي ( وڭتۇستىك كورەيا)، ب. مۋسسولين ( يتالييا)، س. الەندە (چيلي)، ي. رابين ( يزرايل)، م. گيشوپ ( گرەنادا) جانە تاعى باسقالارى. اتالعان قاستاندىقتاردان مەملەكەت باسشىلارنىڭ ءبىر ءوزى عانا ەمەس تۋعان تۋىسقاندارى دا زارداپ شەككەن. بۇل سوزىمىزگە سوڭعى ورىس پاتشاسى ll -نيكولاي وتباسىنىڭ تاعدىرى مەن كابۋلداعى پرەزيدەنت سارايىن شابۋىلداۋ كەزىندە قازا بولعان ءاميننىڭ كىشكەنتاي ەكى ءسابيىن دە جاتقىزۋعا بولادى.
رۋمىن جەتەكشىسى ن. جاۋشەسكۋدىڭ ايەلىمەن بىرگە اتىلىپ ولتىرىلگەنى سول كەزدەگى باق ءۇشىن ءبارى دە ءمالىم-تۇعىن.
سوڭعى جۇز جىلدىقتا مەملەكەت باسشىلارىنا قاتىستى ءتۇرت مىڭعا جۋىق قاستاندىقتار تىركەلگەن ەكەن. ارينە، ولاردىڭ دەنى وسى ءبىر قاسكوي نيەتتىڭ قۇرباندارىنا اينالعان. الايدا وسىلاردىڭ اراسىندا تىرلىكتەگى ءدام- تۇزى تاۋسىلماي امان- ەسەن قالعاندارى دا بار.
اتاپ ايتقان دا ll يواني پاۆەل، بۇرىنعى كەڭەس وداعى ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس حاتشىسى ل. برەجنەۆ، اقش پرەزيدەنتى ر. رەيگان كۋبا جەتەكشىسى ف. كاستىرو تب. بۇعان دەيىن ەل باسقارعان مەملەكەت باسشىلارىنىڭ بەيمالىم تاعدىرلارى بىزدەرگە قۇپيا بولىپ كەلدى.
ەندى كوپ دۇنيەنىڭ كوبەسى سوگىلىپ، تاريحي شىندىقتار تام- تۇمداپ ايتىلا باستادى.
ەسىمىنەن كۇللى كەڭەس وداعى تىتىركەنگەن، سول كەزدەگى حالىق كوميىسسارلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى، ءومىرى حاۋىپ پەن قاتەرگە تولى تۇلعانىڭ ءبىرى پوسيف ستالين بولدى. ورس حالقىن اشسا الاقانى، جۇمسا جۇدىرىعىندا ۇستاعان قاھارلى ستالينگە دە قاستاندىق جاسالدى دەگەنگى بۇگىن ەش سەنگىڭ كەلمەيدى. سويتكەن ستالينگە دە ونعا جۋىق قاستاندىقتارجاسالعان ەكەن. ەندى سونى ءوز رەتىمەن وقىرمانعا بايان ەتىپ كورەيىك. ستالينگە ەڭ العاشقى قاستاندىق 1931- جىلدىڭ قاراشاسىندا جاسالعان. بۇل تاپسىرىستى كسىرو- عا استىرتىن جولمەن كەلگەن روۆس اگەنتن وتارەۆ دەگەن ادام جۇزەگە اسىرماقشى بولعان. وسى جىلدىڭ ون التىنشى قاراشا كۇنى ول ءوزى كەلىپ توقتاعان جاسىرىن پاتەر يەسىمەن بىرگە يلينكانىڭ بويىندا قىدىرىپ كەلە جاتادى. ءتۇس اۋعان مەزەتتە قارسى كەلە جاتقان ستاليىندى كورگەن ول تاپانشاسىن سۋىرىپ الىپ اتقانشا، وگيۋ-ۋدىڭ بۇرىنعى اگەنتى بولعان جاسىرىن پاتەر يەسى ونىڭ قولىن قاعىپ ۇلگەرەدى. ءسويتىپ نە بارى بىرەر مينۋت ىشىندە وگيۋ قىزمەتكەرى قىلمىسكەردى ءوز تۇتقىنىنا الادى. وسى وقيعادان كەيىن ستاليننىڭ حاۋىپسىزدىگىن كۇشەيتۋ جونىندە ۇلكەن شارالار قابىلدانادى. ناتىيجەسىندە ستاليىنگە جەكە كۇزەت ورىنى اشىلىپ، ونىڭ باستىعى بولىپ ۆلادسيك تاعايىندالدى. ال مىنا ەكى قاستاندى 1933-جىلدىڭ جازىندا ىستاليننىڭ گرۋزييا دا دەمالىپ جاتقان جەرىندە جۇزەگە اسىرىلعان. جوسپار بويىنشا ستالين وتىرۋعا ءتيىىس بولعان ماشينا كوپىردىڭ وپىرىلىپ كەتۋىنىڭ سالدىرىنان وزەنگە قۇلاعان.
ەڭ قىزىعى، وقيعا ورىن الاردان بىرنەشە مينۋت بۇرىن عانا ل. بەرييا ستاليىندى باسقا ماشيناعا وتىرعىزعاندىقتان، بۇل وقيعا بولماي قالعان.كوپىردەگى وقيعادان كەيىن تاعى ءبىر تاڭعالارلىق جاعداي بولادى.
قارا تەڭىزدە سەرۋەندەپ جۇرگەن ىستاليننىڭ كەمەسىنە الىس جاعالاۋدان وق اتىلادى. الايدا عالىمدار بۇل ەكى وقيعانى دا ستاليىننىڭ كوزىنە ءتۇسۋ ءۇشىن بەرييانىڭ ءوزى ادەيى ۇيىمداستىرۋى بولعان مۇمكىن دەگەن بولجام ايتادى.ستاليىننىڭ كوزىن تۇبەگەيلى جويۋدى ماقسات ەتكەن قاستاندىقتىڭ بىرىنە . . . . . . . . .
اڭگىمەنىڭ جالعاسىن استىڭعى 阅读原文دەگەن جازۋدى باسىپ وقىڭىز