قىرقىمداعى قىزىقتار نەمەسە ادەمى تاتەنىڭ اۋەيلىگى

قىرقىمداعى قىزىقتار نەمەسە ادەمى تاتەنىڭ اۋەيلىگى

ءبىز جايلاۋعا جۇك ماشينەسىنىڭ قورابىندا اندەتىپ جەتتىك.  اسىرەسە اعام قاتتى قۋاندى.  ءوزى  ءان باستاپ، تاپ ءبىر  وپەرا انشىسىندەي قولىن ءارى- بەرى سەرمەپ، داۋىستاي شىرقاعان-دى.  ايەلدەردىڭ:  « ءاي، شەشەك، قازىر  كولىك ءبىر  سەكىرسە، ۇشىپ كەتەسىڭ عوي!  ۇستان!»  - دەگەنىنە كۇلە قاراپ، ءتىپتى  دە دوعارعان جوق.  ماشينە ويلى- قىرلى جولدا قانشا موڭكىسەدە،  تۇرعان جەرىنە دىك ەتىپ  قوس اياعىمەن ءتۇسىپ، ءبارىن تاڭ قالدىردى.  « مىنا شەشەك تيسىرىك ءارتىسى بوپ كەتكەن بە؟!»  - دەپ ايەلدەر  تاڭداي قاعىپ، ارتىنشا ىلەسە شىرقاپ كەتكەندەرىن وزدەرى  دە سەزبەي قالدى.  ءتىپتى  كەيبىرەۋى:  « باياعى كەزدە قىرقىمعا وسىلاي اندەتىپ بارۋشى ەدىك.  قايران زامان-اي…»  - دەپ كۇرسىنىپ تە جىبەردى. ادەمى تاتە عانا ۇياڭ جىميىپ، انگە قوسىلماي،  ءبىر بۇرىشتا وتىردى.  اعامنىڭ سول  جاققا قايتا-قايتا  قاراعىشتاعانىن مەن دە سەزدىم،  جۇرت تا بايقادى.  اعامنىڭ مۇنىسىن جاقتىرعان جوقپىن.  ۇيتكەنى، ادامى تاتە تۋرالى جۇرتتىڭ پىش- پىش ءسوزىن ەستىگەنمىن.  اعام قالايشا  حابارسىز؟  قۇلاعى شالماۋى مۇمكىن  ەمەس.  

قالدىباي قويشى ءبارىن دايىنداپ قويىپتى.  مەن ادەمى تاتەگە، ايەلدەرگە تاماق دايىنداۋعا كومەكتەسەتىن بولدىم.  قالدىبايدىڭ ءوزىم قۇرالپى ماكەن ەسىمدى بالاسى ەكەۋمىز وزەننەن سۋ تاسىپ، وتىن جارىپ، وتاردان كۇنىنە ءبىر  قوي سويىپ  تۇرۋعا ءتيسىپز.  اتتەڭ،  جايلاۋدىڭ بۇل قويناۋىنا جارىق جەتپەپتى.  ايتپەسە، قالەكەڭ وتارىنداعى سەگىز ءجۇز قويدى جىگىتتەر ءبىر  -ەكى كۇندە-اق قىرقىپ بىتىرەر ەدى.  ەلەكتر قايشى  بىرەۋ عانا، ونى سىلقىم سايلاۋ كەلگەننەن  -اق يەلەنىپ الدى.  

موتورعا جانارماي قۇيىپ، بىلىكتەرىن مايلاپ، ۇزاق دايىندالدى.  وزگە جىگىتتەردىڭ ءبارى ءبىر  -ءبىر  قىرىقتىقتى قايراپ  الىپ، تۇستەن كەيىن قوي قىرقۋعا كىرىسكەن.  

ماكەن ەكەۋمىزدىڭ جۇمىسىمىز دا دەرەۋ باستالدى.  ءاي،سۋ تاسۋ دەگەنىڭ ءبىر  ازاپ ەكەن!  ەكەۋمىزدىڭ دە بويىمىز الاسا.  تورسىققا سۋ تولتىرا سالا، وردەگى قوسقا قاراي ەكپىندەي جۇگىرەمىز.  ءسال تەجەلسەك، اۋىر تورسىقتىڭ سالماعىمەن كەرى  دومالاۋىمىز مۇمكىن.  اۋەلى قىزىق كورىپ، ورگە گۇجىلدەي ۇمتىلعان كولىكتىڭ دىبىسىن سالىپ ءجۇرىپ تاسىپ ەدىك، تەز شارشايتىنىمىزعا كوزىمىز جەتتى.  ودان گورى قانشا مىقشىڭداساڭ دا، ءۇن- ءتۇنسىز كوتەرگەن جاقسى.  ءومىرى تويمايتىن قارا قازانعا كەمى ءۇش تورسىق سۋ تاسىپ بىتكەسىن، وتىن بۇتايمىز.  قاتتى كەپكەندەرىن تىزەگە سارت ۇرىپ سىندىرىپ، ءبىر - بىرىمىزگە كۇشتىلىگىمىزدى دالەلدەمەك بولامىز.  

مال باققان ءاربىر ادام سىيۇستەم اقتى، قالەكەڭنىڭ دە قولى قاتتىلاۋ ەكەن.  ءوز قويلارىنىڭ بىرەۋىن سويعىزعان جوق.  وتارىنا كوبىرەك قوي قوسقانداردىڭ ءبىر  -ءبىر  ىسەگىن الىپ ۇردى دا وتىردى.  باۋىزداپ بەرەدى،  ءبىز سويامىز.  

قىرقىمشىلارعا پەشىن شاي اپارىپ ەدىك سايلاۋ كەشىكتى.  باياعىسىنشا موتورىنىڭ استى-ۇستىنە ءتۇسىپ ءجۇر ەكەن،ەشقايسىمىز ءمان بەرمەدىك. ول كەلگەندە،  جىگىتتەردىڭ الدى ءۇش كەسەدەن بوساتىپ،  ماڭدايلارى ءجىپسي باستاعان.  سايلاۋ جۇرتتىڭ ءوزىن كۇتپەي شايعا كىرىسىپ  كەتكەنىن ايتىپ، مۇرنىنىڭ استىنان مىڭگىرلەپ الدى دا، شەتكە وتىردى.  ادەمى تاتە قالايى كەسەگە شايدى مەيمىلدەتە قۇيىپ اپارىپ بەرىپ ەدى،  كوزىنىڭ استىمەن جاقتىرماي ءبىر  قارادى.  

قانتىن ارالاستىرماستان اۋزىنا تاقاي بەردى دە، كەسەنى لاقتىرىپ  جىبەردى.  

- مىناۋىڭ ىستىق قوي- ەي،  اكەڭ!  - دەپ ادەمى تاتەنى بالاعاتتاپ سالدى.  

كۇتپەگەن جەردەن اعاتايىم ورنىنان ىتقىپ تۇرىپ، سايلاۋدى ءبىر  تەپتى.  

- قىز بالاعا نەگە اۋىر ءسوز  ايتاسىڭ،  ا؟! 

جاعىڭدى ايىرامىن قازىر، ءسوزىڭدى قايتىپ  ال!  - دەپ تەپسىنىپ تۇر.  

ۇلكەندەر ارالاسپاعاندا،  قىپ- قىزىل توبەلەس باستالار ەدى. سايلاۋدىڭ دۇرىس ىستەمەگەنىن ارەڭ ۇقتىرىپ، ەكەۋىن زورعا تاتۋلاستىردى.  

ادەمى تاتەگە قاراسام، تىستەنىپ الىپتى، ءجۇزى سۇپ- سۇر.  سۇيكىمدىلىگىنەن ءىز جوق.- سۇمەلەك، ماعان ايعايلايتىن كىمىم ەدىڭ سونشا؟  جانىڭدى باق!- دەپ بۇرقىلداسىن كەلىپ.  ايەلدەر ونى دا ارەڭ تىنىشتاندىردى.  

كەشكىسىن ءبارى تۇك بولماعانداي، قايتادان  انگە باستى. قالدىباي قويشى باس شايقاپ قويادى.  « مىنا اتاڭنىڭ اۋزى  وڭشەڭدەردە بيتتەي ۇيات بولسا قانى؟  جاڭا عانا ءبىرىن- ءبىرى اتارعا وعى بولماي وتىر ەدى،  ەندى ءتىپتى  قۇشاقتاسىپ ءان ايتا قالىپتى عوي.  وسى كۇنگى جاستاردى تۇسىنبەيمىن.  ءبورىنىڭ بولتىرىگىندەي ىرىلداسۋى دا تەز، اۋىز جالاسىپ دوس بولۋى دا تەز.  بەرەكە جوق  ىستەگەن ىسىندە.  مىنا سايلاۋ دەگەن قۋ قوي قىرىققاننان گورى، موتوردى مايلىشەكتەي كوپ اينالدىردى.  ال اناۋ قىزدى ايتامىن، جاڭا عانا اۋزىنان اق ءيت كىرىپ، كوكء يت شىعىپ  ەدى، ەندى ءوزى  توبەلەستىرگەن ەكى جىگىتتىڭ ورتاسىندا جەتىسىپ وتىر»  دەپ سىرتتاپ تۇرىپ، بايبىشەسىنە ءبىراز كۇڭكىلدەدى.  بايبىشەسىنىڭ: 

-  وسى قىزدى نەمەنەگە الدىردىڭ،  قىرقىمشىلاردىڭ تاماعىن ءوزىم-اق ءپىسىرىپ بەرەر ەدىم عوي.  -  دەگەنىنە: 

- شەشەسى ەمەس پە قوسىپ جىبەرگەن…

« قويىڭدى قىرقىساتىن ەشكىم جوق  ۇيدە، تىم بولماسا تاماق جاساۋعا كومەكتەسسىن»  دەگەن،- دەپ قايىردى.  

مەن اعامدى بىلەتىن بولسام، بىرەۋگە ارا تۇسەتىندەي ەرلىگى جوق  سياقتى ەدى.  جاسى وتىز بىرگە كەلسە دە، ءالى ۇيلەنبەي جۇرگەنىن  سول  جاسقتىعىنان كورەمىن.  ءوزىنىڭ ءتۇر دە ءتۇرى بار، بوي دەسە بويى بار،ءبىراق  كىسى بەتىنە تۋرا قاراپ سويلەي المايتىن  بولبىر.  باسقا-باسقا، ءدال وسى اعاما ۇقساعىم كەلمەيدى.  مەكتەپ ءبىتىرىپ، ۇيدە تۇك تىندىرماي، قول قۋسىرىپ جاتقاننان جامان ەشتەڭە  كورگەنىم جوق.  مەنىڭ كوزىمە اعام ەش ماقساتى جوق، ەشكىمدى جاقسى كورە المايتىن، ەشكىمگە جاقسىلىق جاساي المايتىن ادام بولىپ  كورىنەدى.  شەشەمنىڭ « وسى بايقۇس ومىردەن ۇيلەنبەي-اق وتەتىن شىعار»  دەيتىنىندەي دە بار.  

بۇگىنگى  مىنەزى مەنى قاتتى تاڭ قالدىردى.  اۋەلى شىرقاپ ءان ايتتى. اۋزىنان ءان ەمەس، ءسوز  ارەڭ شىعاتىن ادامنىڭ بۇل قىلىعى ەرسى كورىنەدى ەكەن.  دەگەنمەن داۋسى ءتاپ- ءتاۋىر.  ال ادەمى تاتە ءۇشىن  ارا تۇسكەنى شە؟ شىنىندا دا سىلقىم سايلاۋدى  ءتورت بۇكتەپ جىبەرەتىندەي ارقالانىپ شىعا كەلگەنىن ايتامىن داعى.  جانىمىزدا جۇرگەن  ادامنىڭ قانداي  قاسيەتى  بارىن بايقامايدى  ەكەنبىز عوي.  

قىرقىمشىلار ەرتە تۇردى.  ماكەن ەكەۋمىز شارۋامىزدى تەز تىندىرىپ، وزەنگە شومىلدىق.  قوستان ءسال تومەنىرەك تۇسىنا تاس تاسىپ، شىممەن بەكىتىپ، كولمەك جاسادىق.  

بەلىمىزدەن ءسال  اساتىن تەرەڭدىككە كەزەك سۇڭگىپ، سۋ استىندا ءبىر  - ءبىرىمىزدىڭ اياعىمىزدان تارتىپ مارە- سارەمىز.  تاۋ سۋى سۋىق-اق، ەكەۋمىز جاعاعا شىعىپ، تاس ۇستىندە ءتىسىمىز- تىسىمىزگە تيمەي  ساقىلداپ وتىرساق تا،  اڭگىمەمىز تاۋسىلار ەمەس.  ءبىر  كەزدە ماكەن:« ماسساعان، انانى قارا»  - دەپ ءور جاقتى نۇسقاي قالدى دا،  ساق-ساق كۇلگەن بويى سۋعا سەكىردى.قاراسام ادەمى تاتە بەلۋارىنا دەيىن جالاڭاشتانىپ الىپتى ………

اڭگىمەنىڭ جالعاسىن استىڭعى 阅读原文دەگەن جازۋدى باسىپ وقىڭىز