تۇرمۇش سەۋىيەسىنىڭ ئۆسۈشىگە ئەگىشىپ، ھەر خىل ئاياللار كېسەللىكلىرىگە ئەھمىيەت بېرىش دەرىجىسى بارغانسېرى يۇقىرى كۆتۈرۈلدى، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، تېخىمۇ كۆپ كىشىلەرنىڭ «ھامىلدار بولۇشى تەس» ئىكەنلىكى بايقالدى. ئاياللارنىڭ ئەڭ ياخشى تۇغۇت يېشى 25 ياشتىن 32 ياشقىچە بولۇپ،35 ياشقا كىرگەندە سۇ بۆلگۈچ ھېسابلىنىدۇ،35 ياشتىن كېيىن ئاياللارنىڭ تۇخۇمدان ئىقتىدارى چېكىنىشكە باشلاپ، كۆپىيىش ئىقتىدارىغا تەسىر كۆرسىتىدۇ. جېجياڭ ئۆلكىسىنىڭ داڭلىق جۇڭيى دوختۇرى، داڭلىق «خې جەمەتى ئاياللار كېسىلى» نىڭ 4 ئەۋلاد ۋارىسى، خاڭجۇ شەھەرلىك جۇڭيى دوختۇرخانىسىنىڭ مۇدىر ۋىراچى خې جيالىن 2015 يىلى شەھەر تېز گېزىتى زىيارىتىنى قوبۇل قىلغاندا مۇنۇلارنى بىلدۈردى:«ئىلگىرى ئاياللار كۆرىدىغان كېسەللەرنىڭ كۆپىنچىسى بالىياتقۇ ئىچكى پەردىسى غەيرىي ئورۇنلىشىش كېسىلى، بالىياتقۇ مۇسكۇل ئۆسمىسى قاتارلىقلار ئىدى، ھازىر ئەڭ كۆپ كۆرىدىغىنى تۇغماسلىق كېسىلى، ئادەت خاراكتېرلىك بويىدىن ئاجراش قاتارلىقلار. بولۇپمۇ ھازىر ئاياللارنىڭ خىزمىتى ئالدىراش، روھىي بېسىمى ئېغىر، كەچتە دائىم تۈنەيدۇ، بۇ ناچار تۇرمۇش ئادىتى، مۇھىت ئامىلى، روھىي بېسىم ئاياللارنىڭ تۇخۇمدىنىنىڭ بالدۇر قېرىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، تۇخۇمداننىڭ بالدۇر قېرىشى ياش ئاياللارنىڭ ئاسان ھامىلدار بولالماسلىقىدىكى ئاساسلىق ئامىل. ھازىر ئامبۇلاتورىيەدە ئۇچرىتىۋاتقان ھامىلدار بولالمىغان بىمارلارنىڭ ئىچىدە يېشى ئەڭ كىچىكى 20 نەچچە ياشتىلا تۇخۇمدان بالدۇر قېرىش ئەھۋالى كۆرۈلىدۇ. زادى نېمە سەۋەب ئاياللارنىڭ بارغانسېرى ھامىلدار بولالماسلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى؟
نېمە ئۈچۈن بارغانسېرى كۆپ كىشىلەرنىڭ ھامىلدار بولۇشى تەس بولىدۇ؟
1. ئاياللار بەك كەچ ئۇخلايدۇ تۇخۇمدان ئاسان بالدۇر قېرىيدۇ.
دوختۇر خې جيالىن 2015 - يىلى شەھەر تېز خەۋەرلەر گېزىتىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلغاندا مۇنداق دېدى:ئىلگىرى مەن بىر نەچچە ئوقۇغۇچى بىلەن بىللە خاڭجۇلۇق ئاياللارنىڭ تۇخۇمداننىڭ زاپاس ساقلاش ئىقتىدارى تۆۋەنلەش تېمىسىنى ئىشلەپ، نۇرغۇن ئاياللارنىڭ دەم ئېلىشى تەرتىپسىز، بېسىمى بەك ئېغىر بولۇپ، ھەيز قالايمىقانلىشىش، بالدۇر قېرىش، ھەتتا بالا تۇغۇشمۇ بىر مەسىلە بولۇپ قالغانلىقىنى بايقىدىم. ئۇ مۇنداق دېدى:«كېچىكىپ ئۇخلىسام ياخشى ئۇخلىيالمايمەن، ئۇيقۇمنى تولۇقلىساممۇ پايدىسى يوق. ئۇنىڭ ئۈستىگە ھازىر ئاياللارنىڭ خىزمىتى ئالدىراش، روھىي بېسىمى ئېغىر، كەچتە دائىم تۈنەيدۇ، بۇ ناچار تۇرمۇش ئادىتى، روھىي بېسىم ئاياللارنىڭ تۇخۇمدانىنىڭ بالدۇر قېرىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئۇ دائىم بىمارلىرىغا بالا تۇغۇش، گۈزەل بولۇش ئۈچۈن تۈنىمەسلىك كېرەكلىكىنى ئېيتىدۇ.، ياش ۋاقتىدا بەك كۆپ ئۇيقۇ قەرزى بولۇپ قالسا، تۇخۇمنىڭ سۈپىتىگە تەسىر يېتىدۇ؛ ئانىلىق ھورمون سەۋىيىسى تۆۋەنلەپ كەتسە، ئاياللار تېخىمۇ تېز قېرىيدۇ.ـ ①
2. تاتلىق يېمەكلىكلەرنى بەك كۆپ ئىچكى ئاجراتمىغا تەسىر كۆرسىتىدۇ.
تاتلىق يېمەكلىكلەر كىشىگە خۇشاللىق ئېلىپ كېلىدىغان بولغاچقا، ئاياللار تاتلىق يېمەكلىكلەرنى يېيىشنى تېخىمۇ ياخشى كۆرىدۇ. لېكىن شېكەرنى كۆپ ئىستېمال قىلىدىغان ئاياللار كۆپ ئۇچرايدىغان جىنسىي يول ياللۇغى قاتارلىق كۆپ خىل كېسەللىكلەرگە ئاسان گىرىپتار بولىدۇ. جۇڭگو تېبابىتىدە تاتلىق يېمەكلىكلەر قويۇق تەملىك يېمەكلىك بولۇپ، زىيادە يېگەندە ئاسانلا بەلغەم ۋە ھۆللۈك يىغىلىپ قالىدۇ، ئەگەر ئايال كىشى بولسا تۇخۇمدانغا تەسىر كۆرسىتىپ، تۇخۇم چىقارماسلىق، ئىچكى ئاجراتما تەڭپۇڭسىزلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، بالىياتقۇغا تەسىر يەتكۈزىدۇ، دەپ قارىلىدۇ. شۇنداقلا بەدەندىكى ئانىلىق ھورموننىڭ ئاجرىلىپ چىقىشىغا تەسىر كۆرسىتىپ، تۇخۇمداننىڭ ئىقتىدارىغا تەسىر يەتكۈزىدۇ. ②
3. ئادەتتە دائىم ئولتۇرۇپ ئاسانلا يەل تۇرۇپ قان ئۇيۇپ قالىدۇ
ئادەتتە دائىم ئۇزۇن ئولتۇرسا، قان ئايلىنىش ناچارلىشىپ، قانچە ئۇزۇن ئولتۇرسا، شۇنچە ئەركىن بولالماي، يەل تۇرۇپ قان ئۇيۇپ قالسا، ھەيز كۆرۈش، بالىياتقۇنىڭ ساغلاملىقىغا پايدىسىز بولىدۇ. ②
4. مايدا پىشۇرۇلغان يېمەكلىكلەرنى بەك كۆپ ھورمۇن قالايمىقانلىشىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
خې دوختۇر خاڭجۇ تورى مۇخبىرىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلغاندا مۇنۇلارنى بىلدۈردى:مايدا پىشۇرۇلغان يېمەكلىك، قەھۋە، كولا قاتارلىقلارنى كۆپ ئىستېمال قىلىشمۇ بەدەندىكى ھورمۇنلارنىڭ قالايمىقانلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، كۆپ خالتىلىق تۇخۇمدان يىغىندى كېسەللىك ئالامىتىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. مايدا پىشۇرۇلغان يېمەكلىكلەر تەركىبىدىكى خىمىيەلىك ماددىلار ئادەم بەدىنىنىڭ قان شېكىرىنى كونترول قىلىشىغا تەسىر كۆرسىتىپ، ئاياللارنىڭ ھامىلىدارلىق مەزگىلىدە دىيابېت كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش نىسبىتىنى بىر ھەسسىگە يېقىن ئاشۇرۇۋېتىدۇ. ھامىلىدارلىقتىكى دىئابېت كېسىلى بالدۇر تۇغۇش، ئېغىرلىقى تۆۋەن تۇغۇش ياكى ئۆلۈك تۇغۇشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
5. روھىي بېسىم بەك چوڭ ھامىلدار بولۇشقىمۇ تەسىر يەتكۈزىدۇ.
خې جيالىننىڭ كۆرسىتىشىچە، يەنە بىر قىسىم ھامىلدار بولالمىغان ئاياللار پىسخىكىلىق ئامىلدىن كېلىپ چىققان. ھامىلدار بولالمىغانسېرى جىددىيلىشىپ كەتتى، ھەر كۈنى سىناق قەغىزى بىلەن تۇخۇم ئاجرىتىپ چىقىرىشنى ئۆلچىدى، يەنە دوختۇرخانىغا بېرىپ B تىپلىق ئۇلترا ئاۋازلىق تەكشۈرۈش ئاپپاراتىدا تەكشۈرتتى، بىر نەچچە ئايدىن بۇيان B تىپلىق ئۇلترا ئاۋازلىق تەكشۈرۈش ئاپپاراتىدا تەكشۈرۈش قەغىزى قېلىن بىر دەستە بولۇپ كەتتى. قانچە جىددىيلەشكەنسېرى، شۇنچە ئاسان ھامىلدار بولغىلى بولمايدۇ. ①
6. تۇخۇم چىقىرىدىغان دورىلارنى قالايمىقان ئىشلىتىش ئەكسىچە تۇخۇم چىقىرىشقا تەسىر يەتكۈزىدۇ.
خې جيالىن دوختۇر يەنە بەزى ئايال بىمارلارنى ئۇچراتقان، ئۇ ھامىلدار بولۇش نىسبىتىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش ئۈچۈن، قارىغۇلارچە دورا ئىشلىتىپ تۇخۇم چىقىرىشنى تېزلەتكەن، ئۇ ئىلگىرى ئامبولاتورىيەدە بىر بىمارنى ئۇچراتقان، بىر يىل ئىچىدە ئون قېتىمدىن ئارتۇق تۇخۇم چىقىرىشنى تېزلەتكەن! ئويلاپ بېقىڭ، ئاياللارنىڭ تۇخۇمىنىڭ سانى چەكلىك بولىدۇ، خالىغانچە تۇخۇم چىقىرىشنى تېزلەتكەندە تۇخۇم قىسقا ۋاقىت ئىچىدە كۆپ مىقداردا ئېقىپ كېتىدۇ، نەتىجىدە تۇخۇمداننىڭ زاپاس ساقلاش ئىقتىدارى كۆرۈنەرلىك تۆۋەنلەپ، ئاخىرىدا تۇخۇم چىقىرىشمۇ مۇمكىن بولمايدۇ. خې جيالىن مۇنداق دېدى:جۇڭگو تېبابىتى بىلەن شۇغۇللانغىلى ئۇزۇن بولدى، كۆرىدىغان بىمارلار كۆپەيدى، ئاياللارنى ئاسراشقا نىسبەتەن، دائىم ئاھ ئۇرۇپ، ئالاھىدە فىزىئولوگىيىلىك قۇرۇلما ئاياللارنىڭ بىر تال چىرايلىق گۈل ئىكەنلىكىنى بەلگىلىگەن، يېمەك ـ ئىچمەك، كىيىم ـ كېچەك، تۇرالغۇ، ئىشلىتىش، يۈرۈش ـ تۇرۇشتا ئالاھىدە دىققەت قىلىش كېرەك، ئاياللار كېسىلىگە پۇرسەت قالدۇرۇپ قويۇشقا بولمايدۇ
داڭلىق جۇڭگو تېبابىتىئارقىلىق كۈتۈنۈش
يېشى 70 تىن ئاشقان خې جيالىن دوختۇرنىڭ رەڭگىرويى بۇرۇنقىدەكلا ياخشى بولۇپ، دائىم ئەتراپىدىكى كىشىلەر ئۇنىڭ كۈتۈنۈش دەستۇرى نى سورايدۇ. خې دوختۇر چيەنجياڭ كەچلىك گېزىتى مۇخبىرىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلغاندا، ئۆزىنىڭ ھېچقانداق سىرى يوقلۇقىنى، پەقەت بىر قەدەر ياخشى تۇرمۇش ئادىتىنى يېتىلدۈرگەنلىكىنى ئېيتتى. لېكىن ھەقىقەتەن كەڭ ئاياللارنىڭ ئۆگىنىشىگە ئەرزىيدۇ
1. ئەزەلدىن تۈنىمەيمەن
خې دوختۇر ئۆيىدىكىلەرنىڭ ھەممىسى جۇڭيى دوختۇرى بولغاچقا، ھەر كۈنى شىپاخانىغا كىرىپ - چىقىپ يۈرگەچكە، بىر قىسىم تۇرمۇش، دەم ئېلىش ئادەتلىرى بىلىپ-بىلمەيلا ئۆمۈرلۈك ئادەتكە ئايلىنىپ قالغانلىقىنى ئېيتتى. شۇنچە يىللاردىن بۇيان، ئۇ ياش ۋاقتىدا ئىلمىي ماقالە يېزىپ بىر نەچچە كېچىنى ئۆتكۈزگەندىن باشقا، ئەتىگەن سائەت 6 دە ئورنىدىن تۇرۇپ، كەچ سائەت 11 دىن بۇرۇن چوقۇم ئۇخلايتتى. ③ جۇڭگو تېبابىتىدە كەچ سائەت 11 دىن باشلاپ جىگەر مېتابولىزمى ئەڭ جانلىنىدىغان ۋاقىتقا كىرىدۇ، بۇ ۋاقىتتا ياخشى ئارام ئالمىسا، بەدەننىڭ قان ئىشلەش ئىقتىدارى تۆۋەنلەپ كېتىدۇ، دەپ قارىلىدۇ. ئاياللارنىڭ قېنى يېتەرلىك بولسا، ئاندىن گۈزەل بولىدۇ، شۇڭا ئۇخلاش ئاياللار ئۈچۈن ئېيتقاندا، ھۆسن گۈزەللەشتۈرۈش سېزىمى ھېسابلىنىدۇ.
2. ئۇخلاشتىن بۇرۇن بىر ئىستاكان ئىسسىق سۈت نەچچە ئون يىل داۋاملاشتۇردۇم
خې دوختۇر ئۆزىنىڭ 40 ياشتىن بۇرۇن ئاساسەن ساغلاملىق مەھسۇلاتلىرىنى يېمەيدىغانلىقىنى،40 ياشتىن كېيىن ئۆزىگە مەلھەم يېزىپ بەرگەنلىكىنى، ھەر يىلى ئازراق يەيدىغانلىقىنى ئېيتتى. ئادەم بۇ ياشقا كەلگەندە، ھەر قايسى جەھەتلەردىكى ئىقتىدارى تۆۋەنلەپ كېتىدۇ. ئانىلىق ھورمون تۆۋەنلەپ، سەمىرىشكە باشلايدۇ، قورساق ئەتراپى سەمىرىپ كېتىدۇ؛ ئادەم ئاستا ـ ئاستا پاكارلايدۇ، بۇ ۋاقىتتا سۆڭەكتىكى كالتسىي ئاستا ـ ئاستا ئېقىپ كېتىدۇ.ـ ( 3 ) خې دوختۇرنىڭ ھەر كۈنى كەچتە ئۇخلاشتىن بۇرۇن بىر ئىستاكان ئىسسىق سۈت ئىچىش ئادىتى بار ھەمدە ئۇنى نەچچە ئون يىل داۋاملاشتۇرغان. ناشتىلىققىمۇ ئەھمىيەت بېرىدۇ، زېھنىي كۈچىنى ياخشى ساقلاش ئۈچۈن، ئۇ سۈتكە ئارپا چىلاپ، سۇس ئوتتا قاينىتىپ ئاندىن تۇخۇم سالىدۇ. ھەر كۈنى ئەتىگەندە يەنە ئىككى تال ياڭاق يەپ مېڭىنى قۇۋۋەتلەيدۇ، يەنى شەكىل ئارقىلىق شەكىلنى قۇۋۋەتلەيدۇ. خۇئاڭمېيتيەندە نەملىك ئېغىر، خې دوختۇر گۈرۈچ مېغىزى، چىلان، ئالقات ئۇمىچى قاينىتىپ ئىچىدۇ. مېنىڭ بۇ يېشىمغا كەلگەندە، نۇرغۇن كىشىلەردە كالتسىي كەمچىل بولىدۇ، لېكىن مەندە يوق، يېمەك ـ ئىچمەك بەلكىم بىر سەۋەب بولۇشى مۇمكىن.ـ
3. تۇغۇتتىن كېيىن دەم ئېلىش كېرەك بەك چارچاپ كەتمەسلىك كېرەك.
ئاياللاركۈتۈنۈشكە ئېھتىياجىلىق، ھەيز مەزگىلىدە ، بالا تۇغۇپ بولغاندىن كېيىن تېخىمۇ ياخشى كۈتۈنۈش كېرەك. جۇڭگو تېبابىتىدە قان ۋە قۇۋۋەت تولۇقلاش ئالاھىدە تەكىتلىنىدۇ، جۇڭگو تېبابىتىدە ئاياللار تۇغۇتتىن ئىلگىرى بىر كاللەك ئوت ئالسا، تۇغۇتتىن كېيىن بىر پارچە مۇز تۇتسا، بالا تۇغقاندا قان ۋە قۇۋۋەت خوراپ، بەدەن ئاجىزلاپ سوغۇق بولۇپ كېتىدۇ، دەپ قارىلىدۇ، شۇڭا تۇغۇتتىن كېيىن «بەدەننى ئىسسىق تۇتۇش» تەشەببۇس قىلىنىدۇ.
خې دوختۇر مۇنداق دېدى:مەن بالا تۇغقاندا، قول يۇيۇش، يۈز يۇيۇشتا ئىسسىق سۇ ئىشلىتىمەن، ئالدىنقى يېرىم ئايدا مېۋىدىنمۇ پەرھىز تۇتىمەن؛ ئۆيدىكىلەر تاپان بېلىق شورپىسى، ئۈچ يېڭى شورپا قاينىتىپ بەردى، ھەزىم قىلىشقا ياردەم بېرىدۇ، سۈت تارقىتىش رولىمۇ بار. پەقەت جۇڭگولۇقلارلا قىرقى ئىچىدە ياشايدىغاندەك قىلىدۇ، نۇرغۇن چەتئەللىكلەر چۈشەنمەيدۇ. ئەمەلىيەتتە قىرىقى «كېسەل داۋالاش» ئەمەس، «كېسەللىكنىڭ ئالدىنى ئېلىش». ئوخشاش بولمىغان ئىرقنىڭ تەن ساپاسى ئوخشاش بولمايدۇ؛ ئوخشاش جۇڭگولۇقلارنىڭ 20 يىل بۇرۇنقى ۋە ھازىرقى تەن ساپاسى پەرقىمۇ ناھايىتى چوڭ. جۇڭگو تېبابىتىدە تۇغۇتتىن كېيىنكى تەڭشەش تەكىتلىنىدۇ، بۇ بەدەننىڭ ئەسلىگە كېلىشىگە پايدىلىق، ئەگەر دىققەت قىلمىغاندا، تۇغۇتتىن كېيىنكى يۇقۇملىنىش، بالىياتقۇ چۈشۈپ كېتىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
1. ئەڭ چوڭ كۈتۈنۈش ياخشى چارىسى كۆڭۈل ئازادىلىكى
خې دوختۇرنىڭ يەنە بىر كۈتۈنۈش دەستۇرى بار، ئۇ بولسىمۇ كۆڭۈل ئازادىلىكى. «بىرىنچىدىن، ئائىلە ئىناق، باش قاتۇرىدىغان ئىش يوق، ئىدارىدە خىزمەتداشلىرى بىلەن ناھايىتى ياخشى ئۆتىدۇ، خىزمەتتە غەم ـ ئەندىشىدىن خالاس بولىدۇ، زېھنىنى مەركەزلەشتۈرۈپ كېسەل كۆرسىتەلەيدۇ. ئىككىنچىدىن، نورمال روھىي ھالەت بولۇشى كېرەك، مېنىڭچە مۇشۇنداق خىزمەت قىلساقلا بولدى، نام - مەنپەئەت تالاشمىساقمۇ بولىدۇ.
2. ئۆيگە بېكىنىۋالماڭ سىرتقا چىقىپ ئايلىنىپ كېلىڭ
يەكشەنبە كۈنى خې دوختۇر ئايالى بىلەن دائىم ماشىنا ھەيدەپ ماۋجيابۇغا بېرىپ سەيلە قىلىدۇ، ئۇ يەردە بىر ئەتىگەن تۇرىدۇ. قىشتا چۈيۈئەن فېڭخېغا بېرىپ، بىر سائەتتىن ئارتۇق مېڭىپ، ئاپتاپقا قاقلىنىپ، گېزىت كۆرۈپ، بىر ئىستاكان لۇڭجىڭ چېيى ئىچىدۇ؛ يازدا يالغۇز تاغنىڭ كەينىدىكى شىخۇ كۆلىگە بېرىپ، سايە ئىچىدە مېڭىپ، كۆڭلۈمدىكى ھېچقانداق يۈك قالمىدى. مەنمۇ دائىم بىمارلىرىمغا:«ھەپتە ئاخىرى شۇنداق ياخشى، ئۆيدە ئولتۇرماي، سىرتنىڭ مەنزىرىسىنى كۆرۈپ بېقىشمۇ بىر خىل ئىبادەت» دەيتتىم.
ساغلاملىق توغرىسىدا ھەر قانداق باش قېتىنچىلقىڭلار بولسا ساغلاملىق يىتەكچىسىنىڭ ئۈندىدارىنى قۇشۇپ ، ساغلاملىق توپىمىزغا قۇشۇلۋېلىڭلار ، ھەقسىز دەرىس ئاڭلاشتىن بۇرۇن قىزىل بولاق ئالاليسىلەر
