باراق سۇلتاننىڭ اجالى بەرەكەسىزدىك قۇلاتقان بوساعا تاريحي اڭگىمە
باراق پەن ابىلقايىردىڭ ءىسى قارالاتىن كوكشەتاۋداعى بيلەر كەڭەسىنەن كەيىن دە ارادا ءۇش جىلداي ۋاقىت ءوتتى. اتىس- شابىس، ارپالىسى از بولعانىمەن اڭدىسۋى كوپ، بەز بۇيرەك، بەدەۋ جىلدار. بۇلىڭعىر بولاشاقتى كىم بولجاي العان. قازاق دالاسىنىڭ ءىشى- سىرتىندا بەلەڭ العان، كۇتپەگەن وقيعالار كەلەر جازدا جورىققا شىعامىز دەپ تالپىنعان ابىلاي جوسپارىن ىسكە اسىرتپاي، اتتانىس مەرزىمى امالسىز كەيىنگە قالدىرىلعان-دى. ارينە، الىستان كەلىپ، اساتىنان تونگەن اپات تاعى جوق. ەتەكتەن تارتىپ جىبەرمەگەن — وسى ەلدىڭ جەتەككە جۇرمەس ەنجارلىعى، ۋادەلى كۇنى دايىن تۇراتىن تۇراقتى اسكەردىڭ بولماۋى، قازاقتىڭ ماڭگى بىتپەيتىن التى باقان الا اۋىزدىعى.
ءتىرى باراق پەن ءولى ابىلقايىردىڭ داۋى، جۇرت ويلاعانداي، سونداعى بيلەر كەسىمىمەن بىتە قويعان جوق.
اكە تاعىنان ۇمىتكەر نۇرالى سۇلتان العاشىندا اعايىن اۋقىمىنا باعىنىپ، ءارى ورىنبور اكىمدەرىنىڭ ايتقانىنان شىعا الماي، قويدان قوڭىر مىنەز تانىتىپ ەدى. ءبىراق كەلەسى جىلى كىشى جۇزگە حان سايلانىپ، ءوزىن بەكىتكەن پاتشا جارلىعى قولىنا تيىسىمەن ەسكى داۋدى قايتا جاڭعىرتتى. قاس جاۋىم باراقتىڭ قانىن ۇرتتاماي تىنبايمىن دەپ، قالشىلداپ وتىرىپ العان.ابىلقايىردىڭ اسى بەرىلىسىمەن، ماڭايىنا ءبىراز قول جيناپ، باراق سۇلتاننىڭ ۇلىسىن شاپپاقشى دا بولدى… قازاقتىڭ ءوز ىشىندە قىرعىن سوعىس بولايىن دەپ جاتقاندا، سىرتقى جاۋعا اتتانىپ، نە مارقادام تاباسىڭ؟! كەلەسى جىلان جىلىنىڭ جازى، مىنە، وسىنىڭ الەگىمەن ءوتتى.
الايدا ورتا ءجۇز حانىمەن قولباسى باتىرلارىنىڭ باراقتى وڭايشىلىقپەن بەرە قويماسىن سەزدى مە، الدە جەلكەسىندە تۇرعان كوكجال ارىنان قايمىقتى ما، ايتەۋىر جەمە- جەمگە كەلگەندە، قارۋ كوتەرىپ شىعۋعا نۇرالىنىڭ تاۋەكەلى جەتپەدى. ونىڭ ۇستىنە بۇل كەزدە باراق سۇلتان وزىنە قاراستى ءبىراز اۋىلدارمەن سارىسۋدى قۇلداي كوشىپ، جوڭعار قول استىنداعى ۇلى ءجۇز شەگىنە ءوتىپ العان بولاتىن. ءوز ۇلىستارىنا حان كوتەرمەك بولىپ ارنايى شاقىرعان ادامىن ۇلىءجۇز بيلەرى دە ەندىگى جەردە ەشكىمگە قورلاتپاسى انىق ەدى.
نۇرالىنىڭ وزەگىنە ءورت كەتىرىپ، تىنىشىن العان نارسە دە — اكەسىنىڭ كەگىنەن بۇرىن باراقتىڭ وسى ەلدەن ەرەك حان كوتەرىلۋ حابارى- تۇعىن. ونىڭ ويىنشا، وسىدان ون جىل بۇرىن قازا تاپقان ۇلى ءجۇز حانى جولبارىستىڭ ورنىن شىعاي حان اۋلەتى ەمەس، وسەكەدەن تارايتىن توقال قاتىن بالالارى باسۋى كەرەك. ۇيتكەنى جولبارىس — بوتەن ەمەس، ابىلقايىردىڭ تۋعان اعاسى. ەندەشە تاققا وتىرۋعا مۇنىڭ ىنىلەرىنىڭ ءبىرىن نەگە شاقىرمايدى؟ ۇلى ءجۇز بيلەرىنىڭ اتا جولىمەن ساناسپاي، ءبىر جاقتا جاتقان قاندى قول باراقتى تاڭداۋى، — سىپايىلاپ ايتقاندا، ارۋاق اتتاعاندىق، ابىلقايىردىڭ كوزى جۇمىلماي جاتىپ، ابدوللانىڭ اۋلەتىن باسىنعاندىعى. ال نۇرالى ونداي قورلىققا كونىپ وتىرا المايدى.
قارۋلى قاقتىعىستان ەشتەڭە ونبەسىنە كوزى جەتكەن سوڭ كىشى ءجۇز حانى ودان گورى سەنىمدىرەك، باسقا ءبىر تاسىلگە كوشتى. ول ەندى ويرات ورداسىنا جاقىنداسۋ ارقىلى بۇل وقيعانىڭ الدىن وراماق بولعان. ەسىل- دەرتى — قايتكەن كۇندە دە باراقتى حان تاعىنا جەتكىزبەي، كوزىن قۇرتۋ. وسىدان ءۇش-ءتۇرت جىل بۇرىن ابىلقايىر حان ورىس اكىمدەرىنە وكپەلەپ، كەزەكتى ءبىر قۇبىلعان شاعىندا ويراتتىڭ جاس قونتايجىسى تسەۆان دورجيعا استىرتىن ەلشى جىبەرىپ: «مەن ساعان بويجەتىپ وتىرعان قىزىمدى بەرەيىن. جەگجات بولايىق. ونىڭ قارىمتاسىنا سەن ماعان بايتاق قالا تۇركىستاندى بەر» دەگەن تىلەگى بار ەكەن. وعان قونتايجىنىڭ دا كونىپ قالعان سىڭايى بار ما، قالاي؟
ايتەۋىر،نۇرالى حان مىناداي قىسىلتاياڭ شاقتا سول ءسوزدى قايتا ءتىرىلتىپ، ءوز قاجەتىنە پايدالانىپ قالۋعا اسىقتى. سول ءۇشىن ءوز تاراپىنان ويرات ورداسىنا كىسى سالىپ، ابىلقايىردىڭ قالماق ايەلىنەن تۋعان قىزى نامرۋنانى تسەۆان دورجيعا ۇزاتپاقشى بولدى. بايعۇس قىزعا وسىنىڭ الدىندا عانا دوسالى سۇلتان قۇدا ءتۇسىپ .......
اڭگىمەنىڭ جالعاسىن استىڭعى 阅读原文دەگەن جازۋدى باسىپ وقىڭىز
