ئۈندىدار سالۇنى تەرجىمىسى
پۇتىن خۇش خەۋەرنى كۈتۈۋالدى، ئۇكرائىنا پات ئارىدا چوڭ سايلام ئۆتكۈزىدۇ، زېلېنسكىينىڭ ئەڭ چوڭ رىقابەتچىسى پەيدا بولىدۇ، «رۇسىيەپەرەس يەر ئاستى تەشكىلاتى» ياكى ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينايدۇ، شەرق خەلق تۇرمۇشى نەزەر دائىرىسى 2025ـ يىلى 1ـ ئاينىڭ 15ـ كۈنى 21:23 شاڭخەي 137 ئادەم تىرامپ ئاق سارايغا قايتىپ كەلگەندىن كېيىن، رۇسىيە ـ ئۇكرائىنا توقۇنۇشى تىنچلىقنى كۈتۈۋالالامدۇ؟ گەرچە زېليانسكىي بۇنىڭدىن ئىلگىرى توقۇنۇش ئاخىرلاشقاندىن كېيىن دەرھال زۇڭتۇڭ سايلىمى ئۆتكۈزىدىغانلىقىنى جاكارلىغان بولسىمۇ، بىراق ھازىر ئۇرۇش توختىتىش ئالامەتلىرى كۆرۈلمىگەن بولسىمۇ، لېكىن ئۇكرائىنانىڭ ئىچكى قىسمىدىكى ھەر قايسى كۈچلەر كېلەر نۆۋەتلىك زۇڭتۇڭ سايلىمىغا تەييارلىق قىلىۋاتىدۇ. زېلېنسكىينىڭ ئۈچ چوڭ رىقابەتچىسى ئاشكارىلاندى، بۇ قېتىم «پۇتىننىڭ ئىتتىپاقدىشى» دەپ تەرىپلەنگەن نامزاتنىڭ سايلامدا ئۇتۇپ چىقىشى مۇمكىنمۇ؟ رۇسىيەپەرەس يەر ئاستى تەشكىلاتى بۇ قېتىمقى چوڭ سايلامدا يەنە قانداق رول ئوينايدۇ؟ ئۇكرائىنا
تاراتقۇلىرىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، زېلېنسكىنىڭ يېقىنلىرىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، ئۇ كېيىنكى زۇڭتۇڭ سايلىمىغا يەنە بىر قېتىم قاتنىشىشنى قارار قىلغان. گەرچە ئۇرۇشنىڭ داۋاملىشىشىغا ئەگىشىپ، زېليانسكىينىڭ ئۇكرائىنادىكى قوللىشى %90 تىن ھازىرقى %52 كە تۆۋەنلىگەن بولسىمۇ، لېكىن زېليانسكىينىڭ قارىشىچە، ئۆزىنىڭ ھازىرقى قوللاش نىسبىتىنىڭ يېرىمىدىن كۆپرەكى بىلەن سايلامغا قاتناشسا، غەلىبە قىلىشقا ئىشەنچ قىلغىلى بولىدىكەن. ئىلگىرى زېلېنسكىي ئۇكرائىنانىڭ ئۇرۇش ھالىتىنى ئۈزلۈكسىز ئۇزارتقاچقا، زۇڭتۇڭنىڭ نۆۋەت ئالمىشىش سايلىمى كۆپ قېتىم كېچىكتۈرۈلگەن ئىدى. بۈگۈنكى كۈندە ئۇكرائىنا ئارمىيەسى پۈتۈن سەپ بويىچە جىددىي ئەھۋالدا قالدى، رۇسىيە ئىشغال قىلىۋالغان ئۇكرائىنا زېمىنى ئۈزلۈكسىز كېڭەيدى، تىرامپ زېمىنىنى بۆلۈپ بېرىشكە مايىل بولغان ئارقا كۆرۈنۈش ئاستىدا، زېلېنسكىينىڭ يەنە داۋاملىق زۇڭتۇڭ بولۇش ئۈمىدى بارمۇ؟ شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، زېلېنسكىنىڭ ئۈچ چوڭ رىقابەتچىسى تەدرىجىي ئاشكارىلاندى، ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى «پۇتىننىڭ ئىتتىپاقدىشى» دەپ تەرىپلەنگەن نامزاتلار سايلامغا زور تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن. تېخىمۇ مۇھىمى رۇسىيەپەرەس يەر ئاستى تەشكىلاتىنىڭ مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇشى بۇ قېتىمقى سايلامغا تېخىمۇ مۇرەككەپ ئۆزگىرىشلەرنى قوشتى.
زالۇژنې ( ماتېرىيال خەرىتىسى ) مۇشۇنداق ئارقا كۆرۈنۈش ئاستىدا، زېلېنسكىي غايەت زور بېسىم ۋە خىرىسقا دۇچ كەلدى. ئۇ چوقۇم زالۇژنى، پوروشېنكو ۋە تىموشېنكو قاتارلىق رىقابەتچىلىرىنىڭ تەھدىتىگە تاقابىل تۇرۇشى كېرەك ئىدى. بۇنىڭ ئىچىدە زالۇژنى ئۇكرائىنا ئارمىيەسىنىڭ سابىق باش قوماندانى بولۇش سۈپىتى بىلەن توقۇنۇشنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە ئۇكرائىنا ئارمىيەسىنى باشلاپ رۇسىيەنىڭ ھۇجۇمىغا مۇۋەپپەقىيەتلىك قايتۇرما زەربە بېرىپ، كۆپ قېتىم كۆرۈنەرلىك تۆھپە قوشقان. لېكىن كېيىن قايتۇرما ھۇجۇم قىلىش پىلانىدا ئۇكرائىنا دائىرىلىرى بىلەن زىددىيەتلىشىپ قالغانلىقى ھەمدە ئاخبارات ۋاستىلىرىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلغاندا ئۇكرائىنا ئارمىيىسىنىڭ قاتمال ھالەتكە چۈشۈپ قالغانلىقىنى، زېلېنسكىي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇنى ئىشتىن بوشاتقانلىقىنى ئاشكارىلىدى. زېلېنسكىي ئەينى چاغدىكى چوڭ قايتۇرما ھۇجۇمنىڭ مەغلۇپ بولۇشى ھەمدە قىسىمنىڭ شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىنى ئۆلچەملەشتۈرۈشنى ئەمەلگە ئاشۇرالماسلىقىدىكى بارلىق مەسىلىلەرنى زالۇژنېيغا دۆڭگەپ قويدى. ناھايىتى ئېنىقكى ئىككى ئادەم بۇرۇنلا بىر قەدەر چوڭقۇر دوستلۇق ئورناتقان. بۇ قېتىم يەنە زېلېنسكىي بىلەن زۇڭتۇڭلۇق ئورنىنى تالاشتى، ئۇنداقتا زېلېنسكىي چوقۇم ئۇنىڭغا ياخشى ئاقىۋەت بەرمەيدۇ.
سابىق زۇڭلى تىموشىنكو گەرچە يەتتە يىللىق قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان بولسىمۇ، لېكىن ئۇ بۇلتۇر 6 - ئايدا كېلەر نۆۋەتلىك زۇڭتۇڭ سايلىمىغا قاتنىشىدىغانلىقىنى، بۇ سايلامنىڭ قاچان ئۆتكۈزۈلۈشىدىن قەتئىينەزەر، سىرتقا ئېلان قىلغان. ئۇنىڭ ئۇكرائىنادىكى سىياسىي تەسىر كۈچىگە يەنىلا سەل قاراشقا بولمايدۇ. تىموشىنكونىڭ مەيدانى نىسبەتەن بىتەرەپ، گەرچە ئۇمۇ ئۇكرائىنانىڭ ياۋروپا ئەللىرى ئىتتىپاقى ۋە شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىغا ئەزا بولۇشىنى قوللىسىمۇ، لېكىن ئۇ ئىلگىرى بۇ ئىككى تۈرلۈك ھەرىكەتنى ئىلگىرى سۈرگەندە، زېلېنسكى ھۆكۈمىتىدەك ئالدىراقسانلىق قىلمايتتى، بەلكى رۇسىيەنىڭ ھېسسىياتىغا بەكرەك كۆڭۈل بۆلەتتى، ئىككىسىنىڭ ئوتتۇرىسىدا نازۇك تەڭپۇڭلۇق ئىزدەشكە ئۇرۇناتتى. لېكىن ئۇنىڭ ئەڭ چوڭ مەسىلىسى شۇكى، بۇ خىل مەيدان نۆۋەتتە روسىيەگە بولغان ئۆچمەنلىك كەيپىياتى يۇقىرى كۆتۈرۈلۈۋاتقان ئەھۋالدا، سايلىغۇچىلارنىڭ ياقتۇرۇشىغا ئېرىشەلەمدۇ يوق،
يەنىلا نامەلۇم سان. ئەمما بۇ زېليانسكىنىڭ ياستۇقنى ئېگىز قىرلاپ خاتىرجەم ياتالمايدىغانلىقىدىن دېرەك بەرمەيدۇ، ئۇكرائىنا چېگرىسى ئىچىدىكى رۇسىيەپەرەس يەر ئاستى تەشكىلاتى زېليانسكىنىڭ سايلام رىقابىتىدىكى ئەڭ چوڭ تەھدىتى بولۇپ قالىدۇ. رۇسىيە تاراتقۇلىرى يېقىندا بۇ تەشكىلاتلارنىڭ ئۇكرائىنا چېگرىسى ئىچىدە مەخپىي ھەرىكەت قىلىۋاتقانلىقىنى، ھەتتا ئۇچۇر يەتكۈزۈشكە ماسلاشتۇرغۇچىنىڭمۇ مەسئۇل ئىكەنلىكىنى ئاشكارىلىدى. بۇ تەشكىلاتلار رۇسىيەنىڭ قوماندانلىقىنى قوبۇل قىلدى، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا رۇسىيە بۇ تەشكىلاتلارنى ھەربىي ھەرىكەتتە ئاشكارىلىمىدى، پەقەت ئۇلارغا غەرب ۋە ئۇكرائىنانىڭ ھەرىكىتىنى نازارەت قىلدۇردى. بۇ يەر ئاستى تەشكىلاتلىرىنىڭ ئەزالىرى ئۇكرائىنانىڭ پۇقرالىرى بولۇپ، ئاۋاز بېرىش ھوقۇقىغا ئىگە، بۇ ئۇلارنىڭ سايلامدىكى رولىغا سەل قاراشقا بولمايدۇ. ئەگەر بۇ تەشكىلاتلار شۇ چاغدا رۇسىيەنىڭ قوماندانلىقىنى قوبۇل قىلىپ، كېيىنكى سايلامدا رولىنى جارى قىلدۇرسا، زېلېنسكىنىڭ غەلىبە قىلىش ئېھتىماللىقى زور دەرىجىدە تۆۋەنلەيدۇ. پۇتىن ئىلگىرى زېلېنسكىنىڭ سايلامدا ئۇتۇپ چىقىش ئېھتىماللىقىنىڭ نۆل ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن، روشەنكى، بۇ ھەرگىزمۇ ئاساسسىز ئەمەس ئىدى.
