سايباغ سالۇنى تەرجىمىسى
يېڭى جۇڭگو قۇرۇلغاندىن كېيىن، ھەر قايسى جەھەتلەردىكى ئىقتىدارى دېگەندەك پىشىپ يېتىلمىگەن، ھەر قايسى ساھەلەردىكى قائىدە-تۈزۈملەر تېخى مۇكەممەل بولمىغان چاغدا، يەنە چاۋشيەننىڭ ئامېرىكا ئارمىيەسىنىڭ تاجاۋۇزچىلىقىغا قارشى تۇرۇشىنى باش تارتىپ بولمايدىغان مەدەت بەردى، لېكىن دۆلىتىمىزنىڭ بۇنداق ھەققانىي ھەرىكىتى، تېگىشلىك جاۋابقا ئېرىشەلمىدى. ھەتتا چاۋشيەننىڭ دەرسلىكلىرىدىمۇ دۆلىتىمىزگە مۇناسىۋەتلىك سۆزلەر مەۋجۇت ئەمەس، بەلكى بۇ جەڭدە غەلىبە قىلغان ئاساسلىق ئامىللارنىڭ ھەممىسى ئۆز دۆلىتىنىڭ ئەمەلىي كۈچىنىڭ قۇدرەت تېپىشىغا مەنسۇپ.
ھالبۇكى، بۇ ۋەقە رۇس تۈزگەن دەرسلىكتە مەلۇم دەرىجىدە تەسۋىرلەنگەن، بۇنى بىر خىل كىنايە دېيىشكە بولامدۇ يوق. بۇ كىتابنىڭ ماۋزۇسى 1940-1970-يىللىرى يىراق شەرق ۋە شەرقىي جەنۇبىي ئاسىيا ئىدى. بۇ بىزنى بۇ كىتابتا تونۇشتۇرۇلغان باش تېمىلىق ھېكايىنى تېخىمۇ بىۋاسىتە چۈشىنىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلدى، ئۇنىڭ ئىچىدە يەنە بەزى كىچىك ماۋزۇلار بار بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدىكى بىر كىچىك ماۋزۇ سوغۇق مۇناسىۋەتلەر ئۇرۇشىدا بولۇپ، بۇ سۆزلەردىن ئۇلارنىڭ بۇ قېتىمقى ئۇرۇشقا بولغان ئېنىقلىمىسى ۋە كۆز قارىشىنى ئېنىق كۆرۈۋالغىلى بولىدۇ. ئەمەلىيەتتە بۇ كىتابتا، بۇ جەڭنىڭ تەسۋىرلىنىشىدە ئاساسلىقى يىغىنچاقلاش ئاساس قىلىنغان، ئارقا كۆرۈنۈش قاتارلىقلارنىمۇ بىر قەدەر ئاددىي، ئومۇمەن ئېيتقاندا، ئەينى چاغدىكى ئەھۋالنى دادىللىق بىلەن بايان قىلغان.
بىراق بۇ كىتابتا ئېلىمىزنىڭ بۇ قېتىمقى ئۇرۇشقا قاتنىشىش ئەھۋالىنى تونۇشتۇرىدىغان ئارتۇقچە يېزىقمۇ يوق، ئەمەلىيەتتە بۇ خىل ئەھۋالنىڭ كېلىپ چىقىشىدىكى سەۋەب ئاساسلىقى 3 نۇقتا سەۋەبىدىن كېلىپ چىققان. ئالدى بىلەن بىز بىر قەدەر بىۋاسىتە كۆزىتىلىدىغان مەسىلىنى ئوتتۇرىغا قويايلى، بۇ جەڭنى زادى كىم ئالدى بىلەن قوزغايدۇ؟ بۇ مەسىلىگە بۇ كىتابتا بېرىلگەن ئىزاھات:1948-يىلى چاۋشيەن ئارمىيىسىنىڭ ئىچكى قىسمىدا كەينى-كەينىدىن تۈرلۈك ۋەقەلەر ۋە مالىمانچىلىق كۆرۈلۈپ، تەدرىجىي ھالدا ئىككى دۆلەتكە بۆلۈنۈپ كەتتى، شۇ چاغدا بۆلۈنۈپ كەتكەن بۇ ئىككى دۆلەت ئاساسلىق تىغ ئۇچىنى ئەكسىيەتچىلەرگە قاراتتى.
بۇ ئوخشاش نۇقتىدىن باشقا، ئۇلار ھەمىشە ھەر خىل ئورۇنلاشتۇرۇش ۋە ئورۇنلاشتۇرۇشلار ئارقىلىق چاۋشيەننىڭ پۈتكۈل يېرىم ئارىلىنى تېخىمۇ تېز يۇتۇۋېلىشقا ئۇرۇنىدۇ. ئىككىنچى مەسىلە شۇكى، شۇ چاغدىكى سوۋېت ئىتتىپاقى بۇ ئەھۋالدىن خەۋەر تاپقاندىن كېيىن، نېمە ئۈچۈن بۇ ئىشقا ئارىلاشمىدى؟ چۈنكى ئەينى چاغدا ئامېرىكىدا ئاشكارا ھالدا بۇ ئۇرۇشقا قاتناشقاندا ئېلىپ ماڭغان بايراق ب د ت نىڭ بايرىقى بولۇپ، مۇشۇنداق ئەھۋالدا ئىلگىرى كېيىن بولۇپ نەچچە ئون دۆلەت ئۇنىڭ قەدىمىگە ئەگىشىپ بۇ ئۇرۇشقا قاتناشقان، بىرلىكتە چاۋشيەنگە ھۇجۇم قىلماقچى بولغان. گەرچە بۇ جەريان ھازىرقى ئەھۋالدىن قارىغاندا بىر قەدەر نورمال بولسىمۇ، لېكىن كۆپچىلىك ئەڭ ئاساسلىق مۇھىم نۇقتىنى ئۇنتۇپ قالماسلىقى كېرەك، ئۇ بولسىمۇ ئەينى چاغدىكى بەش دائىمىي ئەزا دۆلەت ئىچىدە، پەقەت بىرى ئىنكار قىلىش پىكرىنى ئوتتۇرىغا قويسا، ئۇنداقتا ئۇلار ب د ت نىڭ نامىدا ئوڭۇشلۇق ھالدا بۇ ئۇرۇشقا قاتنىشالمايدۇ،
پەقەت بۇ ئىشنىڭ سەۋەبىنى ئېنىق چۈشەندۈرۈپ بېرەلىشى كېرەك، چۈنكى ئەينى ۋاقىتتا مۇناسىۋەتلىك يىغىن ئېچىلغاندا، سوۋېت ئىتتىپاقى بەزى سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن بۇ قېتىمقى ئۇرۇشقا قاتناشقان ئادەم يوق ئىدى. ئاخىرقى بىر مەسىلە شۇكى، سوۋېت ئىتتىپاقى بۇ ئۇرۇشقا زادى ئادەم ئەۋەتتىمۇ؟ بۇ كىتابتا يەنە سوۋېت ئىتتىپاقى بىر قىسىم ئۇچقۇچىلارنى ياردەمگە ئەۋەتكەن، يەنى سوۋېت ئىتتىپاقى بۇ ئۇرۇشقا قاتناشقان دېگەن سۆزمۇ يېزىلغان
ئەجىرىمىز ئۈچۈن ئاستىدىكى ئىلاننى بىر قېتىم بىسىپ قويۇڭ! رەھمەت!!!🌹🌹
