كۇرسىك ئوبلاستلىق ئۇرۇش رايونىدا، ئوكرائىنا ئىشغال قىلىۋالغان زېمىندا مۇشۇنىڭغا ئوخشاش جازا لاگېرى قۇردى. مېتىر 28NM لىق تىك ئۇچار ئايروپىلان بىلەن زەربە بەردى؛ ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلاندىن ئىككىنى ئېتىپ چۈشۈردى.
روسىيەنىڭ كۆپ قىسىم تۈرلىرى بىرلىشىپ ھۇجۇمغا ئۆتۈپ، ئوكرائىنانىڭ 134 جانلىق كۈچى ۋە قورال-ياراغلىرى توپلاشقان رايونىنى يىراقتىن بومباردىمان قىلدى.
ئوكرائىنانىڭ ئۇرۇش خەۋىرىگە قارىغاندا، 9-ئاينىڭ 12-كۈنى روسىيەدىن جەمئىي 1270 ئادەم يوقىتىلغان، كۆپ خىل قورال-ياراغلار ۋەيران قىلىنغان ھەمدە كۆپ خىل سانلىق مەلۇماتلار تارىختىكى ئەڭ يۇقىرى سەۋىيەگە يەتكەن.
توقۇنۇشتىن بۇيان ئىككى تەرەپنىڭ ئۇرۇش زىيىنى سېلىشتۇرمىسى ئايرۇپىلان، تىك ئۇچار ئايرۇپىلان، ئۇچقۇچىسىز ئايرۇپىلان قاتارلىق كۆپ خىل ئەسلىھەلەرگە چېتىلىدۇ.
رۇسىيە تەرەپ 9-ئاينىڭ 12-كۈنى ھەرقايسى ئۇرۇش رايونلىرىدا ئوكرائىنانىڭ جەمئىي 2000 ئادىمىنى يوقاتقانلىقىنى جاكارلىدى، بۇ سان رۇسىيە ئارمىيەسىنىڭ كۆپ خىل ئەسكەر تۈرىنىڭ ماسلىشىپ جەڭ قىلغانلىقىنىڭ مەركەزلىك ئىپادىسى.
كۇرسىك ئوبلاستىدا، رۇسىيە ئوكرائىنانىڭ بۇ رايوندا جازا لاگېرىغا ئوخشاش سورۇن قۇرغانلىقىنى ئەيىبلەپلا قالماي ( بۇ شىكايەتنى خەلقئارا ئورگانلار دەلىللىشى كېرەك )، يەنە مېتىر-28NM تىك ئۇچار ئايروپىلان قاتارلىق ئېغىر تىپتىكى ئۈسكۈنىلەر ئارقىلىق ئوكرائىنانىڭ جانلىق كۈچى ۋە ئۈسكۈنىلىرىگە دەل جايىدا زەربە بەردى، گەرچە ئۆلۈش-يارىلىنىش سانلىق مەلۇماتى ئېلان قىلىنمىغان بولسىمۇ، لېكىن ئۇنىڭ ھاۋادىكى ئەۋزەللىكى ۋە زەربە بېرىش ئۈنۈمىنى نامايەن قىلىش مەقسىدى بار.
روسىيە ئارمىيىسىنىڭ يىراق مۇساپىلىق زەربە بېرىش ئىقتىدارى بۇ كۈنى تولۇق نامايەن بولدى، ئاۋىئاتسىيە قىسمى، ئۇچقۇچىسىز ئايرۇپىلان ئەترىتى، باشقۇرۇلىدىغان بومبا قىسمى ۋە يىراق مۇساپىلىق توپچى قىسىم بىرلىشىپ ھۇجۇمغا ئۆتۈپ، ئوكرائىنانىڭ 134 جانلىق كۈچى ۋە قورال-ياراق توپلاشقان رايونىنى يىراق مۇساپىلىق بومباردىمان قىلىپ، روسىيە ئارمىيىسىنىڭ كۈچلۈك جەڭ مەيدانىدىكى يەتكۈزۈش ئىقتىدارى ۋە دەل زەربە بېرىش ئىقتىدارىنى نامايەن قىلدى.
روسىيە ھاۋا مۇداپىئە قىسمىمۇ كۆپچىلىكنىڭ ئۈمىدىنى يەردە قويماي، ئىككى سەقەنقۇر مىناميوت سىستېمىسى ۋە 59 ئۇچقۇچىسىز ئايرۇپىلاننى ئېتىپ چۈشۈرۈپ، ھاۋا تەۋەلىكىنىڭ بىخەتەرلىكىگە ئۈنۈملۈك كاپالەتلىك قىلدى.
ئوتتۇرا قىسىم گۇرۇپپىۋوي ئارمىيەسى دونېچىك خەلق جۇمھۇرىيىتى ئىچىدە ئۇكرائىنا ئارمىيەسىگە زەربە بېرىپ، 495 ئادەمنى يوقاتتى ھەمدە نۇرغۇن قورال-ياراغلارنى پاچاقلاپ تاشلىدى؛ غەربىي قىسىم گۇرۇپپىۋوي ئارمىيەسى خاركوۋ ئوبلاستى ۋە لۇخانسىك تەرەپتە ئىلگىرىلەشكە ئېرىشىپ، ئۇكرائىنا ئارمىيەسىنىڭ 445 ئادىمىنى يوقاتتى؛ جەنۇبىي قىسىم گۇرۇپپىۋوي ئارمىيەسى دونېچىك يۆنىلىشىدە قاتتىق ھۇجۇمغا ئۆتۈپ، ئۇكرائىنا ئارمىيەسىنىڭ 745 ئادىمىنى يوقىتىپ، رۇسىيە ئارمىيەسىنىڭ ئوخشاش بولمىغان ئۇرۇش سېپىدىكى ئومۇميۈزلۈك بېسىم كۈچىنى نامايان قىلدى.
شەرقىي قىسىم گۇرۇپپىۋوي ئارمىيەسى بىلەن شىمالىي قىسىم گۇرۇپپىۋوي ئارمىيەسىمۇ ئۆزلىرى مەسئۇل بولغان رايوندا ئۇكرائىنا ئارمىيەسىگە ئۈنۈملۈك زەربە بەردى.
ئوكرائىنا ئۇرۇش دوكلاتىدا كۆرسىتىلىشىچە، 9-ئاينىڭ 12-كۈنى ئىككى تەرەپ جەمئىي 79 مەيدان جەڭ قىلغان، جەڭ ئەڭ كەسكىن بولغان رايونلار كۇراشىف ۋە پوكروۋسكىي قاتارلىق جايلارغا مەركەزلەشكەن.
ئۇكرائىنا ئارمىيەسى بۇ كۈن ئىچىدە رۇسىيە ئارمىيەسىنىڭ 1270 ئادىمىنى يوقاتقانلىقىنى ھەمدە كۈرەشچى ئايروپىلان، تانكا، بىرونېۋىك ئۇرۇش ئاپتوموبىللىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان نۇرغۇن قورال-ياراغلارنى پاچاقلاپ تاشلىغانلىقىنى جاكارلىدى، بۇ جەڭ نەتىجىسىنى يەنىمۇ ئېنىقلاشقا توغرا كەلسىمۇ، لېكىن ئۇكرائىنا ئارمىيەسىنىڭ جەڭ مەيدانىدىكى قەيسەرلىك بىلەن قارشىلىق كۆرسىتىش ئىرادىسىنى ئاشكارىلاپ بېرىدۇ.
ئۇكرائىنا تەرەپنىڭ ئۇرۇش دوكلاتىدىن شۇنى كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، ئۇكرائىنا ئارمىيەسى كۆپ تەرەپلەردە ئاكتىپ مۇداپىئە تەدبىرلىرىنى قوللانغان ھەمدە قىسمەن رايونلاردا ئۈنۈملۈك قايتۇرما زەربە بەرگەن.
مەسىلەن، خاركوف، كۇپيانىسكى، لېمانسكى قاتارلىق تەرەپلەردە ئۇكرائىنا ئارمىيىسى روسىيە ئارمىيىسىنىڭ ھۇجۇمىغا مۇۋەپپەقىيەتلىك تاقابىل تۇرۇپلا قالماي، يەنە بەزى ئۇرۇشلاردا روسىيە ئارمىيىسىنى چېكىندۈردى.
بولۇپمۇ پوكروۋىسكى تەرەپتە، ئۇكرائىنا ئارمىيەسى رۇسىيە ئارمىيەسىنىڭ 20 قېتىملىق ھۇجۇمى ئالدىدا، بۇنىڭ ئىچىدىكى 14 قېتىمىنى مۇۋەپپەقىيەتلىك چېكىندۈرۈپ، ئۆزىنىڭ قالتىس مۇداپىئە ئىقتىدارى ۋە جەڭ ساپاسىنى نامايان قىلدى.
يەر يۈزى قىسىملىرى باتۇرلۇق بىلەن قارشىلىق كۆرسەتكەندىن باشقا، ئۇكرائىنا ئارمىيىسىنىڭ ھاۋا مۇداپىئە قىسىملىرىمۇ ياخشى ئىپادە بىلدۈرۈپ، روسىيىنىڭ نۇرغۇن ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانىنى مۇۋەپپەقىيەتلىك ئېتىپ چۈشۈردى.
ئۇكرائىنا ئارمىيەسى يەنە ئۆزىنىڭ قورال-ياراغلىرىدىن پايدىلىنىپ رۇسىيە ئارمىيەسىگە كۆپ قېتىم ئۈنۈملۈك زەربە بېرىپ، ئۆزىنىڭ جەڭ مەيدانىدىكى جانلىقلىقى ۋە ماسلىشىش ئىقتىدارىنى نامايان قىلدى.
سانلىق مەلۇماتلاردىن قارىغاندا، روسىيە ئارمىيىسىنىڭ ئايرۇپىلان، تىك ئۇچار ئايرۇپىلان، ئۇچقۇچىسىز ئايرۇپىلان قاتارلىق ھاۋا بوشلۇقىدىكى جابدۇقلىرىنىڭ زىيىنى ئۇكرائىنا ئارمىيىسىنىڭكىدىن سەل يۇقىرى، بىراق تانكا، بىرونىۋىك قاتارلىق يەر يۈزىدىكى جابدۇقلىرىنىڭ زىيىنىدا ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلەيدۇ.
رۇسىيە ئارمىيەسى ئۆزىنىڭ ئېغىر تىپتىكى قورال-ياراغلىرى ۋە يىراق مۇساپىلىك زەربە بېرىش ئىقتىدارىغا تايىنىپ، جەڭ مەيدانىدا تەشەببۇسكار ئورۇندا تۇردى؛ ئۇكرائىنا ئارمىيىسى جانلىق تاكتىكا ۋە ئۈنۈملۈك ھاۋا مۇداپىئە ۋاستىسىگە تايىنىپ، قورال-ياراق جەھەتتىكى يېتەرسىزلىكنى مەلۇم دەرىجىدە تولۇقلىدى.
تاكتىكا قاتلىمىدىن قارىغاندا، رۇسىيە ئارمىيەسى كۆپ قىسىم تۈرى ماسلىشىپ جەڭ قىلىش، يىراق مۇساپىلىك ئوت كۈچى بىلەن بېسىش ۋە يەر يۈزىدە ئىتتىرىش بىرلەشتۈرۈلگەن تاكتىكا تاكتىكىسىنى قوللىنىپ، ئومۇميۈزلۈك بېسىش ۋە تەدرىجىي يۇتۇش ئارقىلىق ئۇكرائىنا ئارمىيەسىنىڭ جەڭگىۋارلىقىنى ئاجىزلاشتۇرۇشنى مەقسەت قىلغان.
ئۇكرائىنا ئارمىيەسى جانلىقلىق ۋە ئەۋرىشىملىككە تېخىمۇ ئەھمىيەت بېرىپ، ئەسكىرىي كۈچنى تارقاقلاشتۇرۇش، تېز ھەرىكەتلىنىش ۋە قىسمەن قايتۇرما زەربە بېرىش ئارقىلىق رۇسىيە ئارمىيەسىنىڭ ھۇجۇمىغا تاقابىل تۇرۇپ، پايدىسىز شارائىتتا جەڭ مەيدانىدىكى تەشەببۇسكارلىق ھوقۇقىنى ساقلاشقا تىرىشتى.
ئىككى تەرەپ ھەرقايسى سەپلەردە كەسكىن تالاشقان بولسىمۇ، لېكىن ھەل قىلغۇچ غەلىبىنى قولغا كەلتۈرەلمىدى.
بۇ خىل ۋەزىيەتنىڭ داۋاملىشىشى ھەم ئۇرۇشنىڭ مۇرەككەپلىكى ۋە رەھىمسىزلىكىنى ئەكس ئەتتۈردى، ھەم كەلگۈسىدىكى ئۇرۇش ۋەزىيىتىدە يۈز بېرىش ئېھتىمالى بولغان نازۇك ئۆزگىرىشلەردىن بېشارەت بەردى.
ئۇرۇشنىڭ داۋاملىشىشىغا ئەگىشىپ، ئىككى تەرەپ تاكتىكىسىنى ئۈزلۈكسىز تەڭشەپ، ماسلىشىشنى كۈچەيتىپ، قورال-جابدۇق سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈپ، كۈنسېرى كەسكىنلىشىۋاتقان جەڭ مەيدانىدىكى خىرىسقا تاقابىل تۇرۇشى كېرەك.
ئۇلار يا يۇرت-ماكانىدىن ئايرىلىشقا مەجبۇر بولدى، يا توپ-زەمبىرەك ئوتى ئىچىدە جان تالاشتى، ھەر بىر ھاياتلىق شۇنچىلىك ئاجىز ھەم قىممەتلىك كۆرۈنەتتى.
بۇ خىل مەنزىرە كىشىنى ئىختىيارسىز ئويلاندۇرىدۇ : ھوقۇق ئويۇنى ۋە زېمىن تالاش-تارتىشىنىڭ ئارقىسىدا بىزنىڭ قوغلىشىشىمىزغا ۋە قوغدىشىمىزغا تېخىمۇ ئەرزىيدىغان نەرسە بارمۇ-يوق؟
بەلكىم، بۇ دەل توقۇنۇشنىڭ بىزگە بەرگەن ئەڭ چوڭ ئىلھامى-بىزگە تىنچلىقنىڭ قىممەتلىكلىكى ۋە ئاجىزلىقىنى ھېس قىلدۇرىدۇ.
تىنچلىق ھەقلىق مەۋجۇدىيەت ئەمەس، بەلكى ھەر بىر ئەۋلاد كىشىلەرنىڭ ئورتاق تىرىشىپ قوغدىشى ۋە قەدىرلىشىگە تېگىشلىك مېۋە.
ئۇرۇشنىڭ كۆلەڭگىسىدە، بىز تېخىمۇ قول تۇتۇشۇپ ھەمكارلىشىپ، سۆھبەتلىشىش ۋە كېڭىشىش ئۇسۇلى ئارقىلىق ئىختىلاپنى ھەل قىلىپ، ئۆچمەنلىك ۋە زوراۋانلىق ئۇرۇقىنىڭ داۋاملىق يىلتىز تارتىپ بىخ سۈرۈشىدىن ساقلىنىشىمىز كېرەك.
ئوخشاش بولمىغان دۆلەت، مىللەت ۋە مەدەنىيەت توقۇنۇشتا ئۆزلىرىنىڭ مەيدانى ۋە تەلىپىنى نامايەن قىلدى، بۇ ھەم ئىنسانلارنىڭ كۆپ خىللىقىنى مۇئەييەنلەشتۈرگەنلىك، ھەم خەلقئارا ھەمكارلىق ۋە چۈشىنىش ئىقتىدارىنى سىنىغانلىق.
كەلگۈسى كۈنلەردە، خەلقئارا جەمئىيەت تېخىمۇ زىچ ئىتتىپاقلىشىپ، تېخىمۇ ئوچۇق ۋە كەڭ قورساقلىق بىلەن بىر-بىرىنىڭ ساداسىغا قۇلاق سېلىپ، توقۇنۇشنى ھەل قىلىش، تىنچلىقنى قوغداشنىڭ ئۈنۈملۈك يولىنى ئورتاق ئىزدىشى كېرەك.
لېكىن قاراڭغۇلۇقتىن كېيىن چوقۇم تاڭ سەھەرگە ئوخشاش، بىز شۇنىڭغا قەتئىي ئىشىنىمىزكى، ئىنسانلارنىڭ ئورتاق تىرىشچانلىقى ئاستىدا، تىنچلىق تاڭ نۇرى ئاخىر ئۇرۇش تۇمانلىرىنى تېشىپ ئۆتۈپ، ئالغا ئىلگىرىلەش يولىنى يورۇتىدۇ.
