（藏汉双语）西藏自治区环境保护条例​ （一）༄༅། །ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྲོལ་ཡིག ཁག་དང་པོ།

西藏自治区环境保护条例

༄༅། །བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྲོལ་ཡིག

第二章  监督管理

第十条自治区人民政府应当建立环境保护督察制度，对自治区人民政府有关部门和市（地）、县级人民政府执行环境保护法律法规情况、环境质量改善情况等进行督察。自治区人民政府应当对未履行生态环境保护职责或者履行职责不到位的自治区人民政府有关部门、各市（地）、县级人民政府及其有关部门主要负责人进行约谈。约谈由自治区人民政府组织实施，也可以由自治区人民政府委托有关部门实施。县级以上人民政府应当建立环境保护工作考核制度，将年度环境保护目标完成情况纳入本级人民政府有关部门及其负责人和下级人民政府及其负责人的考核内容。考核结果应当向社会公开。实行领导干部自然资源资产离任审计和生态环境损害责任终身追究制。

第十一条自治区人民政府环境保护主管部门应当根据国家环境保护规划和自治区国民经济和社会发展规划，会同有关部门编制自治区环境保护规划，报自治区人民政府批准并公布实施。市（地）、县级人民政府环境保护主管部门应当根据上级人民政府批准的环境保护规划和本行政区域的国民经济和社会发展规划，会同同级有关部门编制本行政区域的环境保护规划，报同级人民政府批准并公布实施。

第十二条县级以上人民政府环境保护主管部门应当根据国家环境质量标准，以及不同的区域功能、经济社会发展和生态保护需要，会同有关部门划定本行政区域环境功能区，报同级人民政府批准并公布实施。各环境功能区执行相应的环境质量标准、污染物排放标准和管控规定。市（地）、县级人民政府批准并公布实施的环境功能区，应当及时报上级人民政府环境保护主管部门备案。

第十三条各级人民政府应当依据主体功能区规划、环境功能区划和资源环境生态红线，实行差别化环境保护准入制度。严禁引进资源高消耗、能源高消费、污染高排放产业和项目以及不符合环境保护规定的技术、设备、工艺。

第十四条县级以上人民政府应当加强环境监测能力建设。加强卫星遥感、无人机、自动连续监测等先进监测手段的应用，逐步实现全覆盖、全天候监测。县级以上人民政府应当组织开展本行政区域内环境质量监测、污染源监督性监测、突发环境事件应急监测等环境监测活动。

第十五条自治区人民政府环境保护主管部门应当制定全区环境监测规划、环境监测标准和技术规范并监督实施。会同有关部门建立环境监测网络体系和环境监测数据共享与信息统一发布机制。自治区人民政府应当组织有关部门或者委托有关专业机构，对环境状况进行调查、评价，建立生态环境承载能力监测预警机制。

第十六条各类环境质量监测站（点）和污染源监测点的设置应当符合法律法规规定和监测规范的要求。禁止擅自撤销或者变动环境监测站（点）和污染源监测点。环境监测机构应当按照国家和自治区发布的相关规范从事环境监测工作，建立健全质量管理体系，并接受相关部门的监督。监测机构及其负责人对监测数据的真实性和准确性负责。

第十七条排放污染物的企业事业单位及其他经营者，应当接受环境监测机构对其所排放的污染物实施监督性监测，提供相关资料和必要的工作条件，不得拒绝、阻挠和拖延。重点排污单位应当依法依规开展环境监测，自动监测设备应当与环境保护主管部门的监控平台联网，保证监测数据的真实、有效。

第十八条自治区人民政府、市（地）人民政府及其有关部门组织编制开发利用规划，应当依法进行环境影响评价，编写环境影响篇章（说明）或者环境影响报告书。未依法进行环境影响评价的开发利用规划，不得组织实施。

第十九条建设项目可能对环境造成污染和破坏的，应当依法进行环境影响评价。未依法进行环境影响评价或者进行了环境影响评价但未经批准的建设项目，不得开工建设。建设单位和环境影响评价机构不得在环境影响评价中弄虚作假，应当提供真实的数据或者资料。

第二十条 涉及自然保护区等环境敏感区，需新建、改建、扩建和技术改造项目，应当符合相关法律法规规定。

第二十一条 对超过环境资源承载能力、未达到环境质量目标要求、被挂牌督办或者限期整改未完成的地区，自治区人民政府环境保护主管部门应当暂停审批其新增重点污染物排放总量的建设项目环境影响评价文件。

第二十二条 在项目建设、运行过程中产生不符合经审批的环境影响评价文件的情形的，建设单位应当组织环境影响后评价，采取改进措施，并报原环境影响评价文件审批部门和建设项目审批部门备案；原环境影响评价文件审批部门也可以责成建设单位进行环境影响的后评价，采取改进措施。

第二十三条 编制环境影响报告书的建设项目，建设单位应当组织开展环境监理，环境监理费用列入项目投资概算。承担环境监理的机构应当依照环境影响报告书及其审批意见，监督施工单位落实环境保护设施和措施。环境监理机构在建设项目投入生产或者使用前，应当编制环境监理报告提交建设单位，并告知所在地县级人民政府环境保护主管部门。环境监理机构对环境监理报告真实性负责。环境监理机构应当建立环境监理档案。

第二十四条 县级以上人民政府应当确定重点环境监管对象，划分环境监管等级，健全环境监管档案，采取精细化的环境监管措施。各市（地）、县级人民政府应当在本行政区域内划分环境监管网格，明确环境监管责任人，落实环境监管方案，并向社会公开。自治区人民政府环境保护主管部门应当加强对国家和自治区重点监控企业的监督，指导市（地）、县级人民政府落实网格化管理措施。

第二十五条 县级以上人民政府环境保护主管部门应当会同有关部门建立健全环境保护联动执法和沟通协调机制，定期开展环境执法检查，依法查处各类环境违法行为，并相互通报执法信息。有关部门在日常监督管理中发现污染环境或者破坏生态的行为，属于本部门职责范围内的应当依法处理，不属于本部门职责范围内的应当及时移送有执法权的部门。第二十六条 环境保护主管部门及其委托的环境监察机构和其他有关部门，对企业事业单位和其他生产经营者依法进行现场检查时，被检查者应当如实反映情况，提供必要的资料，不得拒绝、阻挠或者拖延。实施现场检查的部门、机构及其工作人员应当为被检查者保守商业秘密。现场执法人员可以采取下列措施：（一）进行现场监测，调查取证，并要求被检查单位负责人签字确认；（二）查阅、复制和摘抄必要的资料，采集样品；（三）要求被检查单位法定代表人或者受委托的代表到场配合执法检查。

第二十七条 企业事业单位和其他生产经营者排放污染物，有下列情形之一，造成或者可能造成环境污染的，县级以上人民政府环境保护主管部门和负有环境保护监督管理职责的部门，可以查封、扣押造成污染物排放的设施、设备：（一）违法排放、倾倒或者处置含传染病病原体的废物、危险废物、放射性废物、含重金属污染物或者持久性有机污染物等有毒物质或者其他有害物质的；（二）在自然保护区等环境敏感区域内违法排放、倾倒或者处置污染物的；（三）通过暗管、渗井、渗坑、灌注或者篡改、伪造监测数据，或者不正常运行防治污染设施等逃避监管的方式违法排放污染物的；（四）违法排放污染物的其他情形。

第二十八条 自治区人民政府、市（地）人民政府环境保护主管部门和其他有关部门可以直接查处下列违反环境保护法律法规的行为：（一）造成本行政区域重大环境污染或者生态破坏的；（二）造成跨行政区域环境污染或者生态破坏的；（三）下级人民政府环境保护主管部门和其他有关部门对本款第一、二项的行为不处理或者处理不力的。

第二十九条 建立健全环境保护行政执法与刑事司法联动机制。各级人民政府环境保护主管部门、公安机关、检察机关、审判机关应当加强协作，完善线索通报、案件移送、案件咨询、资源共享和信息发布等工作机制。发生较大环境污染事件等紧急情况，县级以上人民政府环境保护主管部门和公安机关应当及时启动联合调查程序。检察机关应当对破坏生态环境的行为，依法履行提起公益诉讼的职责，维护国家和社会公共利益。公安机关、检察机关、审判机关办理环境污染案件时，环境保护主管部门应当给予支持。

第三十条 县级以上人民政府、企业事业单位和其他生产经营者可以采取招投标方式，委托具有相应资质的环境保护中介服务机构，开展环境影响评价、环境监测、环境监理、环境工程设计、清洁生产、防治污染设施运营和维护等有关环境保护活动。环境保护中介服务机构和专业技术人员应当具备相应的资质，按照资质等级、范围承接业务，按照相关法律法规、标准和技术规范开展工作。县级以上人民政府环境保护主管部门应当定期对环境保护中介服务机构进行考核，考核结果向社会公布。

第三十一条 自治区建立健全企业环境信用评价制度。县级以上人民政府环境保护主管部门应当定期对污染物排放总量大、环境风险高、生态环境影响大的企业进行环境信用评价，向社会公开并向有关部门通报评价结果，不得向企业收取环境信用评价费用。环境信用评价结果应当作为政府采购、公共资金项目招投标、安排财政专项资金、国有土地出让、评优评奖、金融支持等工作的重要参考依据。对环境信用评价结果不良的企业，环境保护主管部门应当加大监督执法力度，督促其进行整改。

第三十二条 县级以上人民政府环境保护主管部门负责本行政区域的环境统计工作。环境统计范围内的国家机关、社会组织、企业事业单位和其他生产经营者，应当依法提供环境统计资料，不得虚报、瞒报、拒报、迟报，不得伪造、变造或者篡改。

第三十三条 县级以上人民政府应当每年向本级人民代表大会或者人民代表大会常务委员会报告生态环境状况和环境保护目标完成情况，对发生的重大环境事件应当及时向本级人民代表大会常务委员会报告，依法接受监督。县级以上人民代表大会及其常务委员会应当定期或者不定期对环境保护工作实施监督检查，并将结果向社会公布。

ལེའུ་གཉིས་པ། ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ།

དོན་ཚན་བཅུ་པ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་ལམ་ལུགས་བཙུགས་ནས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་། གྲོང་ཁྱེར(ས་གནས) རྫོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་བཅས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་སྲོལ་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་དང་ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་ལེགས་བཅོས་བྱས་ཚུལ་སོགས་ལ་ལྟ་ཞིབ་བྱེད་དགོས། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་འགན་འཁྲི་མི་ཁུར་བའམ་ཡང་ན་འགན་འཁྲི་ཡག་པོ་མི་ཁུར་མཁན་གྱི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་། གྲོང་ཁྱེར(ས་གནས)ཁག རྫོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་བཅས་ཀྱི་གཙོ་འགན་འཁུར་མིར་སྐོང་འདྲི་བྱེད་དགོས། སྐོང་འདྲི་བྱ་རྒྱུ་དེ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་སྒྲིག་འཛུགས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་ལ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་མངགས་བཅོལ་གྱིས་ལག་བསྟར་བྱས་ན་ཆོག རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་ཀའི་དཔྱད་ཞིབ་ལམ་ལུགས་འཛུགས་པ་དང་། ལོ་འཁོར་མོའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་དམིགས་ཚད་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་ཚུལ་དེ་རིམ་པ་དེ་གའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་དེའི་འགན་འཁུར་བ་དང་། འོག་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་འགན་འཁུར་བར་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་པའི་ནང་དོན་ཁོངས་སུ་འཇུག་དགོས། དཔྱད་ཞིབ་བྱས་འབྲས་དེ་ངེས་པར་དུ་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས།

འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་ལས་གནས་ནས་བྲལ་སྐབས་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱུ་ནོར་རྩིས་བཤེར་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གཏོར་སྐྱོན་གྱི་ཚེ་གང་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་གཏོང་བའི་ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ།

དོན་ཚན་བཅུ་གཅིག་པ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་འཆར་འགོད་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རྒྱལ་དམངས་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་འཆར་འགོད་གཞིར་བཟུང་། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་དུ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་འཆར་འགོད་བཟོས་ཏེ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཆོག་མཆན་ཞུ་དགོས་པ་མ་ཟད། ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས།

གྲོང་ཁྱེར(ས་གནས)དང་རྫོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་གོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ནས་ཆོག་མཆན་སྤྲད་པའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་འཆར་འགོད་དང་། སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་རྒྱལ་དམངས་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུའི་འཆར་འགོད་གཞིར་བཟུང་རིམ་མཚུངས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་དུ་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་འཆར་འགོད་བཟོས་ནས་རིམ་མཚུངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཆོག་མཆན་ཞུ་དགོས་པ་མ་ཟད། ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་པ། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་ཚད་གཞི་དང་། དེ་བཞིན་ས་ཁོངས་མི་འདྲ་བའི་བྱེད་ནུས་དང་། དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་བཅས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་གཞིར་བཟུང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་དུ་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ཁོར་ཡུག་གི་ནུས་པ་ཐོན་ཁུལ་དབྱེ་འབྱེད་གཏན་འཁེལ་བྱས་ནས་རིམ་མཚུངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཆོག་མཆན་ཞུ་དགོས་པ་མ་ཟད། ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། ཁོར་ཡུག་ནུས་པ་ཐོན་ཁུལ་ཁག་ལ་བབ་མཚུངས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་ཀྱི་ཚད་གཞི་དང་། སྦགས་བཙོག་དངོས་རིགས་འབུད་གཏོང་དང་ལྟ་སྡོམ་བྱ་རྒྱུའི་གཏན་འབེབས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། གྲོང་ཁྱེར(ས་གནས)དང་རྫོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཆོག་མཆན་སྤྲད་པ་མ་ཟད་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ནས་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་བའི་ཁོར་ཡུག་གི་ནུས་པ་ཐོན་ཁུལ་ཁག་ངེས་པར་དུ་གོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་ལ་འཕྲལ་མར་སྙན་ཐོ་དཔོ་དགོས།

དོན་ཚན་བཅུ་གསུམ་པ། རིམ་ཁག་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་གཙོ་ནུས་ཐོན་ཁུལ་གྱི་འཆར་འགོད་དང་། ཁོར་ཡུག་གི་ནུས་པ་ཐོན་ཁུལ་དབྱེ་འབྱེད། ཐོན་ཁུངས་ཁོར་ཡུག་གི་སྐྱེ་ཁམས་དམར་ཐིག་བཅས་ལ་གཞིགས་ཏེ། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་འཇུག་འཁྲོལ་ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། ཐོན་ཁུངས་ཟད་གྲོན་ཆེ་བ་དང་། ནུས་རྒྱུ་འཛད་སྤྱོད་ཆེ་བ། སྦགས་བཙོག་འབུད་ཚད་མཐོ་བ་བཅས་ཀྱི་ཐོན་ལས་དང་རྣམ་གྲངས། དེ་བཞིན་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གཏན་འབེབས་དང་མི་མཐུན་པའི་ལག་རྩལ་དང་། སྒྲིག་བཀོད། བཟོ་རྩལ་བཅས་ནང་འདྲེན་བྱེད་རིགས་ནན་འགོག་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་བཅུ་བཞི་པ། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་ནུས་པ་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། སྲུང་སྐར་རྒྱང་ཚོར་དང་། མི་མེད་གནམ་གྲུ། རང་འགུལ་རྒྱུན་མཐུད་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་སོགས་སྔོན་ཐོན་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་བྱེད་ཐབས་སྤྱོད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་རིམ་བཞིན་ཕྱོགས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་ཐུབ་པ་དང་རྒྱུན་དུ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ནང་གི་ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་། སྦགས་བཙོག་ཡོང་ཁུངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན། ཁོར་ཡུག་གི་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་སོགས་ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་རྒྱུར་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་བཅོ་ལྔ་པ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་འཆར་འགོད་དང་། ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་ཚད་གཞི། ལག་རྩལ་གྱི་ཚད་གཞི་བཅས་བཟོ་དགོས་པ་མ་ཟད་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུར་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་དགོས། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་དུ་ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་དྲ་རྒྱའི་མ་ལག་དང་ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་གཞི་གྲངས་མཉམ་སྤྱོད་དང་ཆ་འཕྲིན་གཅིག་གྱུར་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་པའི་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་དགོས། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་འབྲེལ་ཡོད་ཆེད་ལས་ཚན་པ་མངགས་བཅོལ་བྱས་ནས་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་ཚུལ་ལ་བརྟག་དཔྱད་དང་ཚོད་སྐོར་བྱ་རྒྱུ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཐེག་ནུས་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་ཉེན་བརྡ་གཏོང་བའི་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་དགོས།

དོན་ཚན་བཅུ་དྲུག་པ། ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ས་ཚུགས(གནས)ཁག་དང་སྦགས་བཙོག་ཡོང་ཁུངས་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱེད་གནས་འཛུགས་རྒྱུ་དེ་ངེས་པར་དུ་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་སྲོལ་གྱི་གཏན་འབེབས་དང་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་ཚད་གཞིའི་བླང་བྱ་དང་མཐུན་དགོས།

ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ས་ཚུགས(གནས)དང་སྦགས་བཙོག་ཡོང་ཁུངས་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱེད་གནས་རང་མཚམས་ཀྱིས་མེད་པར་བཟོ་བའམ་ཡང་ན་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་རིགས་གཏན་འགོག་བྱེད་དགོས།  ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ཚན་པས་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ཚད་གཞི་ལྟར་ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་ལས་དོན་སྒྲུབ་དགོས་པ་དང་། སྤུས་ཚད་དོ་དམ་མ་ལག་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས་པ་མ་ཟད། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱི་ལྟ་སྐུལ་དང་ལེན་ཞུ་དགོས། ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ཚན་པ་དང་དེའི་འགན་འཁུར་བས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱས་པའི་གཞི་གྲངས་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དང་ཡང་དག་ཡོང་རྒྱུར་འགན་ཁུར་དགོས།

དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་པ། བཙོག་དངོས་འབུད་གཏོང་བྱེད་མཁན་ཁེ་ལས་བྱ་གཞག་ཚན་པ་དང་དེ་མིན་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་རང་སོ་སོས་འབུད་གཏོང་བྱས་པའི་བཙོག་དངོས་ལ་ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ལས་ཁུངས་ནས་ལྟ་སྐུལ་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱེད་རིགས་དང་ལེན་ཞུ་རྒྱུ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་དཔྱད་ཡིག་འདོན་སྤྲོད་དང་དགོས་ངེས་ཀྱི་ལས་ཀའི་མཐུན་རྐྱེན་སྐྲུན་དགོས་པ་ལས། དང་ལེན་མི་བྱེད་པ་དང་། བཀག་འགོག ནར་འགྱངས་བཅས་བྱེད་མི་ཆོག གཙོ་གནད་བཙོག་འབུད་ཚན་པས་ངེས་པར་དུ་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་སྲོལ་ལྟར་ཁོར་ཡུག་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། རང་འགུལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་སྒྲིག་ཆས་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱི་ལྟ་སྡོམ་ལས་སྟེགས་དང་དྲ་སྦྲེལ་བྱས་ནས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱས་པའི་གཞི་གྲངས་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དང་ཕན་འབྲས་ཐོན་པ་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་བཅོ་བརྒྱད་པ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་། གྲོང་ཁྱེར(ཁུལ)མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་གསར་སྤེལ་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་འཆར་འགོད་བཟོ་རྒྱུ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་སྐབས་ངེས་པར་དུ་ཁྲིམས་བཞིན་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཞིབ་དཔྱད་བྱས་ནས་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་གི་གསལ་བཤད་དམ་ཡང་ན་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་གི་སྙན་ཞུ་འབྲི་དགོས། ཁྲིམས་བཞིན་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཞིབ་དཔྱད་བྱས་མེད་པའི་གསར་སྤེལ་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་འཆར་འགོད་རིགས་སྒྲིག་འཛུགས་ལག་བསྟར་བྱེད་མི་ཆོག

དོན་ཚན་བཅུ་དགུ་པ། འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་སྦགས་བཙོག་དང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་སྐྱོན་བཟོ་ཉེན་ཡོད་ཚེ། ངེས་པར་དུ་ཁྲིམས་བཞིན་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཞིབ་དཔྱད་བྱེད་དགོས། ཁྲིམས་བཞིན་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཞིབ་དཔྱད་བྱས་མེད་པའམ་ཡང་ན་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཞིབ་དཔྱད་བྱས་ཡོད་རུང་། ཆོག་མཆན་ཐོབ་མེད་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་རིགས་ལས་འགོ་འཛུགས་མི་ཆོག

འཛུགས་སྐྲུན་ཚན་པ་དང་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཞིབ་དཔྱད་བྱེད་མཁན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཞིབ་དཔྱད་བྱེད་རིང་། མི་བདེན་རྫུན་སྒྲིག་མི་བྱེད་པར་ངེས་པར་དུ་གཞི་གྲངས་སམ་ཡང་ན་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་རིགས་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་ཉི་ཤུ་པ། རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཁུལ་སོགས་ཁོར་ཡུག་ཚོར་སྐྱེན་ཁུལ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རྣམ་གྲངས་རིགས་གསར་སྐྲུན་དང་། སྒྱུར་སྐྲུན། རྒྱས་སྐྲུན། ལག་རྩལ་བསྒྱུར་བཀོད་བཅས་བྱེད་དགོས་ཚེ། ངེས་པར་དུ་འབྲེལ་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་སྲོལ་གྱི་གཏན་འབེབས་དང་མཐུན་དགོས།

དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པ། ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ཐེག་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་དང་། ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་ཀྱི་དམིགས་ཚད་བླང་བྱར་སླེབས་མེད་པ། སྒོ་བྱང་བཀལ་ནས་སྒྲུབ་སྐུལ་ལམ་ཡང་ན་དུས་བཀག་ནང་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་དུ་བཅུག་ཀྱང་ལེགས་སྒྲུབ་བྱུང་མེད་པ་བཅས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ལ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་དེའི་གཙོ་གནད་བཙོག་དངོས་འབུད་གཏོང་བྱེད་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་གསར་སྣོན་གྱི་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཞིབ་དཔྱད་ཡིག་ཆར་གནས་སྐབས་ཞིབ་མཆན་འགོད་མཚམས་འཇོག་དགོས།

དོན་ཚན་ཉེར་གཉིས་པ། རྣམ་གྲངས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ལས་གཉེར་བྱེད་རིང་ཞིབ་མཆན་ཐོབ་པ་བརྒྱུད་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཞིབ་དཔྱད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དང་མི་མཐུན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཚེ། འཛུགས་སྐྲུན་ཚན་པས་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་གི་རྗེས་མའི་ཞིབ་དཔྱད་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་ལེགས་བཅོས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་སྤྱོད་དགོས་པ་མ་ཟད། ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཞིབ་དཔྱད་ཡིག་ཆར་ཞིབ་མཆན་འགོད་མཁན་དེ་སྔའི་སྡེ་ཚན་དང་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཞིབ་མཆན་འགོད་མཁན་སྡེ་ཚན་ལ་སྙན་ཐོ་དཔོ་དགོས། ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཞིབ་དཔྱད་ཡིག་ཆར་ཞིབ་མཆན་འགོད་མཁན་དེ་སྔའི་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཀྱང་འཛུགས་སྐྲུན་ཚན་པར་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་གི་རྗེས་མའི་ཞིབ་དཔྱད་བྱེད་འགན་འཁུར་དུ་འཇུག་རྒྱུ་དང་ལེགས་བཅོས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་སྤྱད་ཆོག

དོན་ཚན་ཉེར་གསུམ་པ། ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་སྐོར་གྱི་སྙན་ཞུ་བཟོ་འགོད་བྱེད་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཕྱིན། འཛུགས་སྐྲུན་ཚན་པས་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་ལ་ལྟ་སྡོམ་བྱ་རྒྱུ་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་གྱི་འགྲོ་གྲོན་དེ་རྣམ་གྲངས་མ་འཇོག་གི་རགས་རྩིས་ནང་འཇུག་དགོས།

ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་གི་སྙན་ཞུ་དང་དེའི་ཞིབ་མཆན་བསམ་འཆར་ལ་གཞིགས་ནས་ཨར་སྐྲུན་ཚན་པས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་སྒྲིག་བཀོད་དང་བྱ་ཐབས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཚུལ་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་དགོས། ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ཐོན་སྐྱེད་དམ་ཡང་ན་ལས་གཉེར་མ་བྱས་གོང་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་གྱི་སྙན་ཞུ་བྲིས་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་ཚན་པར་འབུལ་དགོས་པ་མ་ཟད། རང་གནས་སའི་རྫོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་ལ་གསལ་ཞུ་བྱེད་དགོས། ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་གྱི་སྙན་ཞུ་བདེན་པ་ཡིན་མིན་ལ་འགན་འཁུར་དགོས། ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་གྱི་ཡིག་ཚགས་བཟོ་དགོས།

དོན་ཚན་ཉེར་བཞི་པ། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་གཙོ་གནད་ཁོར་ཡུག་ལ་ལྟ་སྡོམ་བྱ་ཡུལ་གཏན་འཁེལ་བཟོ་བ་དང་། ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་གྱི་རིམ་པ་དབྱེ་བ། ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་གྱི་ཡིག་ཚགས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་བྱ་ཐབས་ཞིབ་ཚགས་སུ་གཏོང་དགོས། གྲོང་ཁྱེར(ས་གནས)དང་རྫོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ནང་ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་གྱི་དྲ་མིག་དབྱེ་བ་དང་། ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་གྱི་འགན་འཁུར་བ་གཏན་འཁེལ་བཟོ་བ། ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་གྱི་ཇུས་གཞི་ལག་ལེན་བསྟར་བ་བཅས་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་གཙོ་གནད་ལྟ་སྡོམ་ཁེ་ལས་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར(ས་གནས)དང་རྫོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་དྲ་མིག་ཅན་གྱི་དོ་དམ་བྱ་ཐབས་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པར་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་ཉེར་ལྔ་པ། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་དུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་མཉམ་འགུལ་ཁྲིམས་སྒྱུར་དང་མཐུན་སྦྱོར་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ་དུས་བཀག་ནང་ཁོར་ཡུག་ཐད་ཁྲིམས་སྒྱུར་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་པ་དང་། རིགས་འདྲ་མིན་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཐད་ཀྱི་ཁྲིམས་འགལ་བྱེད་སྤྱོད་རིགས་ཁྲིམས་ལྟར་ཞིབ་བཤེར་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། ཁྲིམས་སྒྱུར་ཆ་འཕྲིན་བརྡ་ཁྱབ་གཏོང་རེས་བྱེད་དགོས།

འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་རྒྱུན་ལྡན་ལྟ་སྡོམ་བྱེད་པའི་ཁྲོད་ཁོར་ཡུག་ལ་སྦགས་བཙོག་བཟོ་བའམ་ཡང་ན་སྐྱེ་ཁམས་ལ་གཏོར་སྐྱོན་གཏོང་བའི་བྱེད་སྤྱོད་ཐོན་རིགས་སྡེ་ཚན་དེ་གའི་འགན་འཁྲིའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཕྱིན། ངེས་པར་དུ་ཁྲིམས་བཞིན་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་པ་དང་། སྡེ་ཚན་དེ་གའི་འགན་འཁྲིའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་མི་གཏོགས་པའི་རིགས་ངེས་པར་དུ་ཁྲིམས་སྒྱུར་བྱེད་དབང་ཡོད་པའི་སྡེ་ཚན་ལ་དུས་ཐོག་ཏུ་རྩིས་སྤྲོད་དགོས།

དོན་ཚན་ཉེར་དྲུག་པ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་དང་དེས་མངགས་བཅོལ་བྱས་པའི་ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྡོམ་ལས་ཁུངས་དང་། དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གཞན་དག་བཅས་ཀྱིས་ཁེ་ལས་བྱ་གཞག་ཚན་པ་དང་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་མཁན་གཞན་དག་ལ་ཁྲིམས་བཞིན་ལས་ཡུལ་དངོས་སུ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་སྐབས། ཞིབ་བཤེར་བྱ་ཡུལ་གྱིས་ངེས་པར་དུ་གནས་ཚུལ་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་གསལ་ཞུ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། དགོས་ངེས་ཀྱི་དཔྱད་ཡིག་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་པ་ལས། ཞིབ་བཤེར་དང་ལེན་མི་བྱེད་པ་དང་དེར་བཀག་འགོག་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་ནར་འགྱངས་བཏང་མི་ཆོག ལས་ཡུལ་དངོས་སུ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་མཁན་སྡེ་ཚན་དང་ལས་ཁུངས། དེའི་ལས་སྒྲུབ་མི་སྣས་ངེས་པར་དུ་ཞིབ་བཤེར་བྱ་ཡུལ་གྱི་ཚོང་ལས་གསང་བ་སྲུང་དགོས། ལས་ཡུལ་དངོས་སུ་ཁྲིམས་སྒྱུར་བྱེད་མཁན་མི་སྣས་གཤམ་གསལ་གྱི་བྱ་ཐབས་ཁག་སྤྱད་ཆོག་པ་སྟེ།

(གཅིག)ལས་ཡུལ་དངོས་སུ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་། བརྟག་དཔྱད་དཔང་ལེན་བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད། ཞིབ་བཤེར་བྱ་ཡུལ་ཚན་པའི་འགན་འཁུར་བར་མིང་འགོད་ཁས་ལེན་བྱ་རྒྱུའི་བླང་བྱ་འདོན་རྒྱུ་དང་།

(གཉིས)དགོས་ངེས་ཀྱི་དཔྱད་ཡིག་ལྟ་བཤེར་དང་། པར་སློག གནད་བཤུས་བཅས་བྱས་ཏེ་འདྲ་དཔེ་འཚོལ་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ།

(གསུམ)ཞིབ་བཤེར་བྱ་ཡུལ་ཚན་པའི་ཁྲིམས་བཀོད་འཐུས་ཚབ་པའམ་ཡང་ན་མངགས་བཅོལ་དང་ལེན་བྱེད་མཁན་འཐུས་ཚབ་པ་ལས་ཡུལ་དངོས་སུ་ཁྲིམས་སྒྱུར་ཞིབ་བཤེར་བྱ་རྒྱུར་གཞོགས་འདེགས་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་འདོན་རྒྱུ་བཅས་སོ།

དོན་ཚན་ཉེར་བདུན་པ། ཁེ་ལས་བྱ་གཞག་ཚན་པ་དང་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་གཞན་དག་གིས་བཙོག་དངོས་འབུད་གཏོང་བྱེད་སྐབས་གཤམ་གསལ་གྱི་གནས་ཚུལ་གྲས་ཤིག་ཐོན་ནས་ཁོར་ཡུག་ལ་སྦགས་བཙོག་བཟོས་པའམ་ཡང་ན་བཟོ་ཉེན་ཡོད་ཚེ། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལྟ་སྡོམ་འགན་འཁུར་སྡེ་ཚན་གྱིས་བཙོག་དངོས་འབུད་གཏོང་གི་སྒྲིག་བཀོད་དང་སྒྲིག་ཆས་ལ་སྒོ་ཐེལ་རྒྱག་པ་དང་བཙན་ཉར་བྱས་ཆོག་པ་སྟེ།

(གཅིག)འགོས་ནད་ཡོད་པའི་ཟོག་རོ་དང་། ཉེན་ཆེའི་སྙིགས་རོ། འཕྲོ་འགྱེད་སྙིགས་རོ། ལྕགས་རིགས་ཤུགས་ཆེའི་བཙོག་དངོས་བཅས་སམ་ཡང་ན་ཡུན་གནས་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེ་ལྡན་བཙོག་དངོས་སོགས་དུག་ལྡན་དངོས་རིགས་སམ་ཡང་ན་གནོད་ལྡན་དངོས་རིགས་གཞན་དག་ཁྲིམས་འགལ་ངང་འབུད་གཏོང་དང་བསྐྱུར་བའམ་ཡང་ན་ཐག་གཅོད་བྱས་རིགས་དང་།

(གཉིས)རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཁུལ་སོགས་ཁོར་ཡུག་ཚོར་སྐྱེན་ཅན་གྱི་ས་ཁོངས་ནང་ཁྲིམས་འགལ་ངང་བཙོག་དངོས་འབུད་གཏོང་དང་བསྐྱུར་བའམ་ཡང་ན་ཐག་གཅོད་བྱས་རིགས།

(གསུམ)སྦུག་མདོང་དང་། ཆུ་སིམ་ཁྲོན་པ། ཆུ་སིམ་ཆུ་དོང་། ཆུ་འདྲེན་བཅས་སམ་ཡང་ན་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་གཞི་གྲངས་རང་དགར་རྫུན་མ་བཟོ་བ་དང་། ཡང་ན་སྦགས་བཙོག་འགོག་བཅོས་ཀྱི་སྒྲིག་བཀོད་རྒྱུན་ལྡན་ལྟར་འཁོར་སྐྱོད་མི་བྱེད་པ་སོགས་ལྟ་སྡོམ་ལས་གཡོལ་ནས་ཁྲིམས་འགལ་ངང་བཙོག་དངོས་འབུད་གཏོང་བྱས་རིགས།

(བཞི)ཁྲིམས་འགལ་ངང་བཙོག་དངོས་འབུད་གཏོང་བྱེད་པའི་གནས་ཚུལ་གཞན་དག་བཅས་སོ།

དོན་ཚན་ཉེར་བརྒྱད་པ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་གྲོང་ཁྱེར(ས་གནས)མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གཞན་དག་གིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་ལས་འགལ་བའི་གཤམ་གསལ་གྱི་བྱེད་སྤྱོད་རིགས་ཐད་ཀར་ཐག་གཅོད་བྱས་ཆོག་པ་སྟེ།

(གཅིག)སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་གཙོ་གནད་ཁོར་ཡུག་ལ་སྦགས་བཙོག་བཟོས་པའམ་ཡང་ན་སྐྱེ་ཁམས་གཏོར་བཤིག་བཏང་རིགས་དང་།

(གཉིས)སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་ལས་བརྒལ་བའི་ཁོར་ཡུག་ལ་སྦགས་བཙོག་བཟོས་པའམ་ཡང་ན་སྐྱེ་ཁམས་ལ་གཏོར་བཤིག་བཏང་རིགས།

(གསུམ)འོག་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གཞན་དག་གིས་དོན་ཚན་འདིའི་ནང་གསེས་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་བྱེད་སྤྱོད་ཐག་གཅོད་མ་བྱས་པའམ་ཡང་ན་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་མ་བྱས་པའི་རིགས་བཅས་སོ།

དོན་ཚན་ཉེར་དགུ་པ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ཁྲིམས་སྒྱུར་དང་ཉེས་དོན་ཁྲིམས་འཛིན་མཉམ་འགུལ་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། རིམ་ཁག་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་དང་། སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས། ཞིབ་དཔྱོད་ལས་ཁུངས། འདྲི་གཅོད་ལས་ཁུངས་བཅས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་མཉམ་ལས་བྱ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་ཁུངས་སྣེ་བརྡ་ཁྱབ་དང་། གྱོད་གཞི་སྐྱེལ་སྤྲོད། གྱོད་གཞིའི་བློ་འདྲི། ཐོན་ཁུངས་མཉམ་སྤྱོད། ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་སོགས་ཀྱི་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། ཁོར་ཡུག་སྦགས་བཙོག་དོན་རྐྱེན་ཅུང་ཆེ་བ་སོགས་ཛ་དྲག་ཆེ་བའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཚེ། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་དང་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ནས་ངེས་པར་དུ་དུས་ཐོག་ལ་མཉམ་འབྲེལ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་དགོས། ཞིབ་དཔྱོད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གཏོར་བཤིག་གཏོང་བའི་བྱེད་སྤྱོད་རིགས་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་སྤྱི་ཕན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་པའི་འགན་འཁྲི་བསྒྲུབས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་པའི་ཁེ་ཕན་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་དགོས།

སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་དང་། ཞིབ་དཔྱོད་ལས་ཁུངས། འདྲི་གཅོད་ལས་ཁུངས་བཅས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་སྦགས་བཙོག་གི་གྱོད་གཞི་ཞིབ་གཅོད་བྱེད་སྐབས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་སུམ་ཅུ་པ། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་། ཁེ་ལས་དང་བྱ་གཞག་ཚན་པ། ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་གཞན་དག་བཅས་ཀྱིས་འོས་སྐུལ་འོས་དཔོད་ཐོག་ནས་འོས་ཐོབ་ཡོད་པའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་མཚམས་སྦྱོར་ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་མངགས་བཅོལ་གྱིས་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཇི་ཡོང་ཚོད་སྐོར་དང་། ཁོར་ཡུག་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན། ཁོར་ཡུག་ལ་ལྟ་སྡོམ། ཁོར་ཡུག་གི་ལས་གྲྭ་ཇུས་འགོད། དྭངས་གཙང་ཐོན་སྐྱེད། སྦགས་བཙོག་འགོག་སེལ་གྱི་སྒྲིག་བཀོད་འཁོར་སྐྱོད་དང་བདག་སྐྱོང་སོགས་བྱེད་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་སྒོ་སྤེལ་དགོས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་མཚམས་སྦྱོར་ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་དང་ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་མི་སྣར་ངེས་པར་དུ་བབ་མཚུངས་ཀྱི་འོས་ཐོབ་ལྡན་དགོས་པ་མ་ཟད། འོས་ཐོབ་ཀྱི་རིམ་པ་དང་ཁྱབ་ཁོངས་ལྟར་ལས་སྒོ་དང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་སྲོལ་དང་ཚད་གཞི། ལག་རྩལ་གྱི་ཚད་གཞི་ལྟར་ལས་དོན་སྤེལ་དགོས། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་དུས་བཀག་ནང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་མཚམས་སྦྱོར་ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། དཔྱད་ཞིབ་བྱས་འབྲས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་གཏོང་དགོས།

དོན་ཚན་སོ་གཅིག་པ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིས་ཁེ་ལས་ཁོར་ཡུག་གི་ཡིད་རྟོན་ཚོད་སྐོར་ལམ་ལུགས་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུ། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་བཙོག་དངོས་འབུད་གཏོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་བ་དང་། ཁོར་ཡུག་ཉེན་ཁ་ཆེ་བ། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་གཞི་ཐོན་མང་བ་བཅས་ཀྱི་ཁེ་ལས་རིགས་ལ་དུས་བཀག་ལྟར་ཁོར་ཡུག་ཐད་ཀྱི་ཡིད་རྟོན་ཚོད་སྐོར་བྱས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ལ་ཚོད་སྐོར་བྱས་འབྲས་བརྡ་ཁྱབ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། ཁེ་ལས་ས་ནས་ཁོར་ཡུག་ལ་ཡིད་རྟོན་ཚོད་སྐོར་བྱས་པའི་གྲོན་དངུལ་བསྡུ་མི་ཆོག ཁོར་ཡུག་ལ་ཡིད་རྟོན་ཚོད་སྐོར་བྱས་འབྲས་དེ་ངེས་པར་དུ་སྲིད་གཞུང་གིས་ཉོ་སྒྲུབ་བྱེད་པ་དང་། སྤྱི་པའི་མ་འཇོག་རྣམ་གྲངས་འོས་སྐུལ་འོས་དཔོད་བྱེད་པ། ནོར་སྲིད་ཀྱི་ཆེད་དངུལ་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པ། གཞུང་ཁོངས་ས་ཆ་ནང་བཤུག་གཏོང་བ། ལེགས་འདེམས་བྱ་དགའ་སྤྲོད་པ། དངུལ་རྩའི་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་ཀའི་གལ་ཆེའི་དཔྱད་གཞིར་བརྩི་དགོས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་གི་ཡིད་རྟོན་ཚོད་སྐོར་བྱས་འབྲས་ཡག་པོ་མེད་པའི་ཁེ་ལས་ལ་ལྟ་སྐུལ་ཁྲིམས་སྒྱུར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། དེས་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་པར་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་སོ་གཉིས་པ། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ཁོར་ཡུག་བསྡོམས་རྩིས་ལས་ཀའི་འགན་འཁུར་དགོས།

ཁོར་ཡུག་བསྡོམས་རྩིས་བྱེད་ཁོངས་ནང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་དང་། སྤྱི་ཚོགས་རྩ་འཛུགས། ཁེ་ལས་དང་བྱ་གཞག་ཚན་པ། དེ་མིན་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་བཅས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་ཁྲིམས་ལྟར་ཁོར་ཡུག་བསྡོམས་རྩིས་ཀྱི་དཔྱད་ཡིག་མཁོ་འདོན་བྱེད་དགོས་པ་ལས། རྫུན་ཞུ་དང་། གསང་ཞུ། ཆད་ཞུ། འགྱངས་ཞུ་བཅས་བྱས་མི་ཆོག་ལ། རྫུན་བཟོ་དང་། བསྒྱུར་བཟོ་ལམ་ཡང་ན་བཟོ་བཅོས་བྱས་མི་ཆོག

དོན་ཚན་སོ་གསུམ་པ། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་ལོ་རེའི་ནང་རིམ་པ་དེ་གའི་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ནམ་ཡང་ན་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ལ་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་ཚུལ་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་དམིགས་ཚད་ལེགས་གྲུབ་བྱས་ཚུལ་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པ་མ་ཟད། ཚབས་ཆེའི་ཁོར་ཡུག་དོན་རྐྱེན་ཐོན་ཚེ། ངེས་པར་དུ་དུས་ཐོག་ལ་རིམ་པ་དེ་གའི་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ལ་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་ཁར། ཁྲིམས་ལྟར་ལྟ་སྐུལ་དང་ལེན་ཞུ་དགོས། རྫོང་རིམ་ཡན་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་དང་དེའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ངེས་པར་དུ་དུས་བཀག་གམ་ཡང་ན་དུས་བཀག་མིན་པའི་ཐོག་ནས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་དོན་ལ་ལྟ་སྐུལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། ཞིབ་བཤེར་བྱས་འབྲས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས།