དངོས་བྱུང་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག། (སྒྱུར་རྩོམ།)
— ཟིལ་པ།
པར་རིས་འདིར་བལྟས་རྗེས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་ནང་དུ་བསམ་བློ་ཡག་བཙོག་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་འཁོར་སྲིད་མོད། རེད་དེ་པར་རིས་འདིའི་ནང་དོན་ངོ་མ་དེ་རྟོགས་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་མིག་ནང་ནས་མིག་ཆུའི་ཐིགས་པ་རེ་གཉིས་དབང་མེད་དུའང་འཆོར་སྲིད།
ཡོ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ག་གེ་མོ་ཞིག་གི་ནང་མྱི་རྒན་ཞིག་ལྟོགས་གསོད་ཀྱི་ཁྲིམས་ཆད་ཕོག་སྟབས་བཙོན་ཁང་ཞིག་ཏུ་བཅུག་པ་རེད། ཁྲིམས་ཚད་དེ་ནི་བཙོན་ཁང་དུ་བཅུག་ནས་ལྟོ་མི་སྟེར་བར་ལྟོགས་ཤི་ཐེབས་འཇུག་རྒྱུ་དེ་རེད།
ཁོ་བོའི་བུ་མོས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཕ་རྒན་ཁོང་མ་ཤིའི་བར་ཉིན་ལྟར་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་ཆོག་པའི་རེ་བ་བཏོན་པ་ལྟར་བཀའ་འཁྲོལ་ཐོབ། རེད་དེ་བཙོན་ཁང་དེའི་སྒོ་སྲུང་བ་ཚོས་རྔོག་གཤེར་ནན་པོ་བྱས་པའི་དབང་གིས་ཟས་རིགས་གང་ཡང་ནང་དུ་འཁུར་ཐུབ་ཐབས་བྲལ།
ཁོ་མོས་ཕ་རྒན་གྱི་ཉམས་ཐག་པའི་གནས་སྟངས་དེ་མཐོང་བར་མ་བཟོད་པར་ཁོང་གསོན་པོར་གནས་ཆེད་བྱམས་ལྡན་མ་ལོའི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ནས་ཉིན་ལྟར་ཨ་ཕར་ནུ་མ་བསྣུན་ནས་འཚོ་ཐབས་བྱས།
དེ་ལྟར་ཉིན་གྲངས་མང་པོ་ཕྱིན་ཀྱང་མྱི་རྒན་ཁོང་མ་ཤི་སྟབས་བཙོན་ཁང་དེའི་སྒོ་སྲུང་བ་ཚོས་གནད་དོན་དེར་དོགས་པ་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་སུ་གྱུར།
མཇུག་མཐར་མོས་ཕ་རྒན་ལ་ནུ་མ་བསྣུན་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་ཁོ་ཚོས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ནས་ཁྲིམས་ལ་བཏུག་ཀྱང་། མོའི་རང་དོན་བློས་གཏོང་གི་རང་གཤིས་བཟང་པོ་དེར་བཙོན་ཁང་གི་དོ་དམ་པ་སེམས་འགུལ་ཐེབས་ནས་ཁོ་མོའི་ཕ་རྒན་ཡང་བཙོན་གྲོལ་བཏང་བ་བཅས་དངོས་བྱུང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ཏུ་གྱུར།
ཚོན་བྲིས་རི་མོ་འདི་ནི་ད་ཆ་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི་ཚོན་བྲིས་རི་མོ་རིན་གོང་ཆེ་གྲས་ཤིག་ཡིན་པར་གྲགས།
ད་ལྟའི་དྲ་གྲོགས་མང་པོ་མཚན་མོ་མལ་ཁྲིའི་སྟེང་ཉལ་ཏེ་ཁ་པར་མ་བརྩེས་ན་ལུས་ལ་ཟ་འཕྲུག་ལངས་ནས་སྡོད་མི་ཚུགས་པ་དང་། ཁ་པར་མེད་ཚེ་སྐྲག་སྣང་དང་འཇིགས་སྣང་ཡོང་བ། ཁ་པར་བློས་མི་ཐོངས་པ། ཁ་པར་མ་བརྩེས་ན་གཉིད་མི་ཡོང་བ། ཁ་པར་བརྩེས་ཀྱིན་བརྩེས་ཀྱིན་རྣམ་རིག་ཇེ་གསལ་དང་ཞག་གང་བོར་མི་གཉིད་པ་སོགས་ཡོད། གཤམ་དུ་གཉིད་ཁར་ཁ་པར་བརྩེས་པའི་གནོད་པ་དང་དེ་སེལ་ཐབས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད།
མིག་ལ་གནོད་པ།
མཚན་མོར་གློག་གཟིམས་རྗེས་ཁ་པར་བརྩེས་ན། ཁ་པར་གྱི་འོད་ཆེ་ཞིང་གསལ་བ་ཐད་ཀར་མིག་ངོས་ལ་དྲང་འཕྲོ་བྱེད་པས་མིག་གཉིས་ཀར་གནོད་ཅིང་། ཡུན་རིང་འགོར་ཚེ་མིག་གི་དབང་རྩར་གནོད་པ་ཐེབས་ནས་མིག་ཤེས་དམའ་བའམ་ཡང་ན་མིག་ནད་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་སྲིད།
གན་རྐྱལ་དུ་ཉལ་ནས་ཁ་པར་བརྩེས་ན། གྲུ་མོས་ཤུགས་བཏོན་དྲགས་ཏེ་དཔུང་བ་དང་ལག་ངར་གྱི་ཁྲག་འཁོར་རྒྱུག་བྱེད་མི་ཐུབ་ལ། ཡུན་རིང་པོར་འགོར་ཚེ་དཔུང་བ་དང་ལག་ངར་སྦྲིད་ནས་ཚོར་བ་ཉམས་པ་དང་ཁ་པར་ལྷུང་ནས་གདོང་ལ་བརྡབས་པའང་ཡོད།
སྐྱེ་དངོས་དུས་ཟིན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན།
མཚན་མོའི་དུས་ཚོད་དགུ་ནི་དྲན་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་དུས་ཡིན་ཞིང་དུས་ཚོད་བཅུ་གཅིག་རྗེས་ནས་ལུས་ཁམས་ཀྱིས་རྙིང་དོར་གསར་ལེན་བྱེད་མགོ་རྩོམ། དེ་བས་མཚན་མོའི་དུས་ཚོད་དགུ་ནས་བརྩིས་ཏེ་དུས་ཚོད་བཅུ་དང་ཕྱེད་ཀ་བརྒལ་རྗེས་ད་དུང་མཚམས་མི་འཇོག་པར་ཁ་པར་བརྩེས་ཚེ་ཁྱོད་རང་བསྟུད་མར་དུས་ཚོད་བཞི་ནས་ལྔ་ལ་མི་བརྩེ་ཐབས་མེད་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི་གཉིད་ཉལ་བའི་གོ་སྐབས་ཡག་ཤོས་སྔ་མོ་ནས་ཡོལ་ཟིན་པ་རེད།
གཞན་མཚན་མོའི་དུས་ཚོད་བཅུ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ཀ་ནས་ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་བཞི་བའི་བར་མིའི་ལུས་ཁམས་ནས་སྤྲི་དཀར་མེ་རྫས་ཕྱིར་བཏོན་ནས་མདོག་རྒྱུ་ནག་པོ་འགོག་གིན་ཡོད་པས། སྐབས་འདིར་ལུས་སྟེང་ལ་ཁ་པར་སོགས་ཀྱི་གློག་འོད་འཕྲོས་ཏེ་དུས་ཚོད་གཅིག་ཡན་འགོར་ཚེ་སྤྲིད་དཀར་མེ་རྫས་ཕྱིར་འདོན་མཚམས་ཆད་དེ་མིའི་སྐྱེ་དངོས་དུས་ཟིན་འཁྲུགས་པས། ང་ཚོ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་གཉིད་ཁུག་རྗུན་མར་ལྷུང་ཞིང་གཉིད་སྐྱིད་པོ་ཞིག་རོལ་དཀའ། ད་དུང་གཉིད་ཁུག་རུང་གཉིད་ཡུན་རྒྱུན་ལྡན་ལས་ཐུང་བས་ལུས་ཟུངས་ཟད་དེ་རྗེས་མར་གསོ་བའང་དཀའ།
གནོད་པ་གཞན།
གཉིད་མི་ཡོང་བ།
ལག་ཁྱེར་ཁ་པར་བཀོལ་ཡུན་རིང་ན་གཉིད་མི་ཡོང་བ་དང་ཐང་ཆད་སླ། ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ལྟར་ན་མཚན་མོའི་དུས་སུ་གློག་འོད་དམར་པོས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་གཉིད་ཁུག་པའི་རམ་འདེགས་བྱེད་ཐུབ་ལ། ཁ་པར་དང་གློག་རྡུལ་ཐོན་རྫས་རིགས་ཀྱིས་གློག་འོད་སྔོན་པོ་ཞིག་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དེས་མིའི་ལུས་ཕུང་གི་སྐྱེ་དངོས་དུས་ཟིན་ལ་བར་ཆད་བྱས་ཏེ་གཉིད་མི་ཁུག་པ་ཆགས་སྲིད། （འདིར་བཤད་བཞིན་པའི་གློག་སྔོན་པོ་དང་དམར་པོ་ནི་ང་ཚོའི་མིག་གིས་མཐོང་མི་ཐུབ་པའི་འོད་ཅིག རྒྱ་སྐད་ཀྱིས་蓝光དང་红光ཟེར་བ་དེ་ཡིན།）
ཡིད་འཛིན་ལ་གནོད་པ།
མིའི་ཡིད་འཛིན་ཆེས་བཟང་བའི་དུས་ཚོད་ནི་སྔ་དྲོའི་དུས་ཚོད་བཅུ་པ་ཡས་མས་དང་མཚན་མོའི་དུས་ཚོད་དགུ་བ་ཡས་མས་ཡིན་ལ། སྐབས་འདིར་དུས་ཡུན་རིང་པོར་མུ་མཐུད་ནས་ཁ་པར་སྤྱད་ཚེ་ཁ་པར་གྱི་འགྱེད་འཕྲོའི་རླབས་ཀྱིས་མིའི་ཀླད་པར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཏེ་མགོ་བོ་ན་འཐོམ་དང་ཀླད་སྦོས་འབྱུང་བ་ལས་གཞན་སྔར་བྱུང་གི་བྱ་དོན་མང་པོ་བརྗེད་ངེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཡོད།
རིམས་འགོག་ནུས་པ་ཞན་དུ་འགྲོ་བ།
གསོ་རིག་ཞིབ་འཇུག་མི་སྣས་ལུས་པོའི་ལྗིད་ཚད་འདྲ་མཚུངས་ཡིན་པའི་བྱི་བ་32ཁག་བཞིར་བགོས་ཏེ། ཁག་གཅིག་ཁ་པར་གྱི་འགྱེད་འཕྲོ་མེད་ས་དང་། ཁག་གཞན་གསུམ་ལ་འགྱེད་འཕྲོའི་རིམ་པ་མཐོ་འབྲིང་དམའ་གསུམ་ཡོད་སར་ཉིན་21རིང་བཞག་མཐར། ཁ་པར་གྱི་འགྱེད་འཕྲོ་ཡོད་སའི་བྱི་བ་དང་བྱི་ཕྲུག་གི་རྨེན་བུའི་ཕྲ་ཕུང་དང་རིམས་འགོག་ནུས་ཤུགས་ཇེ་ཞན་དུ་སོང་ཡོད་པ་དང་། ཁ་པར་གྱི་འགྱེད་འཕྲོ་མེད་སའི་བྱི་བ་དག་རྒྱུན་ལྡན་ཡིན་པ་རེད། ཁ་པར་གྱི་འགྱེད་འཕྲོའི་དུས་ཡུན་ཇི་ལྟར་རིང་ན་མིའི་ལུས་ཕུང་ལ་གནོད་པ་དེ་ལྟར་ཆེ།（ཁ་པར་གྱི་འགྱེད་འཕྲོའི་མིའི་ལུས་ལ་གནོད་པ་ཡོད་མིན་རྩོད་པ་ཡོད།）
བུད་མེད་ཀྱི་སྐྱེ་འཕེལ་མ་ལག་དང་སྦྲུམ་མར་གནོད་པ།
བུད་མེད་ཚོས་ལག་ཁྱེར་ཁ་པར་བཀོལ་ཡུན་རིང་ན་སྐྱེ་འཕེལ་མ་ལག་ལ་གནོད་ཅིང་མངལ་ཆགས་དཀའ་བ་དང་། སྦྲུམ་མས་བྱིས་པ་ཡ་མ་གཟུགས་ཅན་དང་ཟླ་ཁ་མ་གང་བར་སྐྱེ་བའི་གནས་ཚུལ་འབྱུང་སླ།
རུས་ཚིགས་ཀྱི་ནད་སློང་བ།
དུས་ཡུན་རིང་བོར་གློག་རྡུལ་ཐོན་རྫས་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཚེ་སྐེ་ཚིགས་དང་སྒལ་ཚིགས་ཀྱི་ནད་རིགས་སློང་བ་ལས་གཞན། རྐེད་པ་དང་རྒྱབ་ན་བ།། དཔུང་བ་དང་མཛུམ་མོ་སྐྲངས་པ་སོགས་འབྱུང་སླ།
སྐྱི་ལྤགས་ལ་གནོད་པ།
ཡུན་རིང་ཁ་པར་བརྩེ་བའི་མིའི་མིག་གོང་ནག་པོ་དང་ཐོད་པའི་གཉེར་རིས་ཇེ་ཟབ། ངོ་མདངས་ཤོར་བ། གདོང་ལ་བཙུར་མ་འབུད་པ་སོགས་འབྱུང་སླ།
ཡུན་རིང་གི་ལུང་ཕུང་ངལ་དུབ།
དགོང་མོར་ཉལ་འཕྱི་བའི་མིའི་རིམ་འགོག་ནུས་པ་མར་ཆགས་ནས་ལུས་པོ་ངལ་དུབ་དང་།（སྔ་དྲོ་ཡར་ལངས་དུས་ལུས་པོ་ལྕི་ཞིང་དུབ་སྣང་ཡོད་པ་དེ་ཡིན།） ཆམ་ནད། སེམས་མི་སྐྱིད་པར་སེམས་ཁྲལ། ཁོང་ཁྲོ། ཡིད་མུག་པ་སོགས་འབྱུང་སླ་ཞིང་། ཐ་ན་སེམས་ནད་འབྱུང་བའང་སྲིད།
ཡོང་ཁུངས། གསོ་རིག་རྒྱུན་ཤེས་འཕྲིན་སྟེགས།
来源；医学常识平台
