پاكىستاندا تېررورلۇق ھەرىكەتلىرىنىڭ كۆپ يۈز بېرىشىدە ئىنتايىن مۇرەككەپ سەۋەبلەر بار، لېكىن بۈگۈنكى كۈندە ۋەزىيەت جىددىيلىشىپ ھادىسىدىن تۈزەشكە ئۈلگۈرەلمەيدىغان دەرىجىگە يەتتى، پەقەت 11-ئايدىلا ئىككى قېتىم چوڭ كۆلەملىك ھۇجۇم قىلىش ۋەقەسى يۈز بەردى : بىرى بەلۇجىستان ئۆلكىسىدىكى بىر قىزلار مەكتىپىنى نىشانلىدى، يەنە بىرى بەلۇجىستان ئۆلكىسىدىكى بىر ۋوگزالدا يۈز بەردى.
بۇ ئىككى قېتىملىق ۋەقەدە تەخمىنەن 30 ئادەم قازا قىلدى، نەچچە ئون ئادەم يارىلاندى، بۇنىڭ ئىچىدە ھەتتا بەش بالا بار. ئۇنىڭ ئۈستىگە قىزلار مەكتىپىنىڭ ھۇجۇمىغا قارىتا، تېررورچىلارنىڭ نىشانى پەقەت يۇلۇن سۇر ماددا ياللۇغى ۋاكسىنىسىنى ئەملەشنى توسۇش بولۇپ، بۇنىڭدىن پاكىستاندا تېررورلۇق ھەرىكەتلىرىنىڭ غالجىرلاشقانلىقىنى كۆرۈۋالغىلى بولىدۇ.
مۇشۇنداق ئارقا كۆرۈنۈش ئاستىدا، جۇڭگونىڭ پاكىستاندىكى خادىملىرىنىڭ بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلغىلى بولمايدۇ، مەسىلەن، يېقىندا جۇڭگو مەبلەغ سالغان كارخانىلارنىڭ ئاپتوموبىل ئەترىتى تېررورلۇق ھۇجۇمىغا ئۇچراپ، ئىككى جۇڭگولۇق قازا قىلدى. جۇڭگو تەرەپ جۇڭگو تەرەپ خادىملىرىنىڭ ھاياتىي بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش ئۈچۈن، يېقىندا پاكىستان ھۆكۈمىتىگە تەكلىپ بېرىپ، پاكىستاننىڭ جۇڭگو تەرەپ بىخەتەرلىك خادىملىرىنىڭ چېگرا ئىچىگە كىرىشىگە ھەمدە قورال ئېلىپ كىرىشىگە رۇخسەت قىلىشىنى ئۈمىد قىلدى.
پاكىستان ھۆكۈمىتى ئەينى ۋاقىتتا بۇ تەلەپكە قوشۇلمىغان، قانداقلا بولمىسۇن بۇنداق قىلىشنىڭ تەسىرى ھەقىقەتەن چوڭ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا پاكىستان ھۆكۈمىتىنىڭ ئابرويىغا تەسىر يېتىدۇ. ئەمما ۋەزىيەتنىڭ يامانلىشىشىغا ئەگىشىپ، پاكىستان بۈگۈنكى كۈندە بۇ پوزىتسىيىدە چىڭ تۇرمىدى. سىنگاپور بىرلەشمە ئەتىگەنلىك گېزىتىنىڭ 19-نويابىردىكى خەۋىرىگە قارىغاندا، ئازادلىق ئارمىيە غەربىي قىسىم ئۇرۇش رايونى پاكىستانغا ئەسكەر ئەۋەتىپ «باتۇر-8» ناملىق تېررورلۇققا قارشى بىرلەشمە مانېۋىرنى قانات يايدۇرىدىكەن.
تونۇشتۇرۇلۇشىچە، بۇ قېتىمقى بىرلەشمە مانېۋىردا «تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش، تازىلاش، زەربە بېرىش ھەرىكىتى» تېما قىلىنغان بولۇپ، ئىككى تەرەپ كۆپ قاتلام، كۆپ كەسىپ بويىچە بىرلەشمە مەشىقنى قانات يايدۇرۇپ، ئەمەلىي ئۇرۇش قىلىش مۇساپىسىگە ئاساسەن بىرلەشمە ئارمىيە تەشكىللەپ، ئەمەلىي مانېۋىر ئۆتكۈزۈشنى پىلانلىغان. بۇ جۇڭگو-پاكىستان ئارمىيەلىرىنىڭ 8-قېتىم بۇ مانېۋىرنى ئۆتكۈزۈشى بولۇپ، ئىككى دۆلەت ئارمىيەلىرىنىڭ ئەمەلىي ئالاقە ۋە ھەمكارلىقىنى مۇستەھكەملەپ ۋە چوڭقۇرلاشتۇرۇپ، تېررورلۇققا قارشى بىرلەشمە ھەرىكەت ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈشنى مەقسەت قىلىدۇ.
بۇ پاكىستاندىكى تېررورچىلارغا قارىتىلغان بۇ ئىشتا، جۇڭگو تەرەپنىڭ ھەقىقىي تەدبىر قوللىنىدىغانلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ. مانېۋىر ئۇقتۇرۇشىدىن شۇنى كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، بۇ قېتىمقى بىرلەشمە مانېۋىردا ئەمەلىي ئۇرۇشقا ئەھمىيەت بېرىلگەن بولۇپ، ئەمەلىي ئۇرۇش جەريانىغا ئاساسەن بىرلەشمە ئارمىيە تەشكىللىنىپ پىلانلىنىدۇ. بۇ يەردە «بىرلەشمە ئارمىيە» دېگەن سۆز ئىشلىتىلگەن بولۇپ، بۇنىڭدىن كېيىن جۇڭگو بىلەن پاكىستاننىڭ تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش ھەرىكىتىدە بىرلىكتە بىر قوراللىق كۈچ تەشكىللەيدىغانلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ.
دىققەت قىلىشقا ئەرزىيدىغان يەنە بىر نۇقتا بار، ئۇ بولسىمۇ جۇڭگو تەرەپ مانېۋىرغا قاتنىشىشقا ئەۋەتكەن قىسىم غەربىي قىسىم ئۇرۇش رايونىدىن كەلگەن بولۇپ، ئازادلىق ئارمىيە سېپىگە تەۋە، بۇ تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش ھەرىكىتىدە ئادەتتە ساقچى تەرەپ ئەۋەتكەنگە ئوخشىمايدۇ. بۇنىڭدىن قارىغاندا، پاكىستان چېگرىسى ئىچىدىكى تېررورچىلارنىڭ كۆلىمى بىر قەدەر چوڭ بولۇپ، «كىچىك ھەم سەرخىل» تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش چوڭ ئەترىتىنىڭ قول سېلىشىغا ماس كەلمەيدۇ، پەقەت مۇنتىزىم ئارمىيەلا ئاقىۋەتكە قالىدۇ.
ھەقىقەتنى ئەمەلىيەتتىن ئىزدىگەن ھالدا ئېيتقاندا، پاكىستاندا تېررورلۇق ھۇجۇمىنىڭ يامراپ كېتىشىنىڭ ئىجتىمائىي ئاساسى بار، بۇ دۆلەتنىڭ غەربىي جەنۇبىدىكى بەلۇجىستان ئۆلكىسىنىڭ ئىقتىسادىي ئاساسى ناچار، خەلقنىڭ تۇرمۇشى جاپالىق بولغاچقا، ئاسانلا تېررورلۇق ھەرىكىتىنىڭ مەنبەسىگە ئايلىنىپ قالىدۇ، لېكىن بۇنىڭ تېررورلۇق ھۇجۇمىنىڭ ئارقا-ئارقىدىن ئوڭۇشلۇق بولۇشى بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى ئانچە چوڭ ئەمەس. بۇنداق زور ئۆلۈش-يارىلىنىشنىڭ كېلىپ چىقىشىدىكى بىر قىسىم سەۋەب پاكىستان ئامانلىق ساقلاش خادىملىرىنىڭ تېخنىكا سەۋىيەسىنىڭ ناچارلىقى، ئامانلىق ساقلاش خىزمىتىنى ياخشى ئۈستىگە ئالالمىغانلىقىدىن بولغان.
شۇڭا جۇڭگو بىلەن پاكىستان مۇشۇنىڭغا ئوخشاش تېررورلۇققا قارشى مانېۋىرنى كۈچەيتىپ، ئىككى دۆلەت ئارمىيەلىرىنىڭ ئەمەلىي ئالاقە ۋە ھەمكارلىقىنى چوڭقۇرلاشتۇرسا، ھېچبولمىغاندا «ھادىسىدىن تۈزەش» رولىنى ئوينايدۇ، گەرچە پاكىستاندا تېررورلۇق ھۇجۇمى كۆپ يۈز بېرىش مەسىلىسىنى تۈپتىن ھەل قىلغىلى بولمىسىمۇ، لېكىن ھېچبولمىغاندا تېررورچىلارنىڭ غەلىبە قىلىش نىسبىتىنى تۆۋەنلىتىپ، قىسقا ۋاقىت ئىچىدە بەزى ئۈنۈمگە ئېرىشكىلى بولىدۇ.
بۇ دىپلوماتىيە مىنىستىرلىقىنىڭ يېقىندا پاكىستاندا يۈز بەرگەن تېررورلۇق ھۇجۇم قىلىش ۋەقەسىگە بولغان پوزىتسىيەسىگە ئۇيغۇن. شۇ چاغدا دىپلوماتىيە مىنىستىرلىقى جۇڭگونىڭ پاكىستاننىڭ تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش تىرىشچانلىقىنى قەتئىي قوللايدىغانلىقىنى، پاكىستاننىڭ تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش ئىقتىدارىنى كۈچەيتىشىگە ياردەم بېرىپ، پاكىستان بىلەن بىرلىكتە ئىككى دۆلەت ھەمكارلىقىغا بىخەتەر مۇھىت يارىتىشنى خالايدىغانلىقىنى تەكىتلىدى. قانداقلا بولمىسۇن، «كېسەللىك ئالامەتلىرىنى داۋالاش» پەقەت ۋاقىتلىق جىددىيلىكنى ھەل قىلالايدۇ. ئۇزۇن مۇددەتتىن قارىغاندا، مەسىلىنى يىلتىزىدىن ھەل قىلىپ، «تۈپ سەۋەبنى داۋالاش» كېرەك.
قىسقىسى، جۇڭگو تەرەپ بۇ قېتىم پاكىستانغا ۋەزىپە ئېلىپ ئەسكەر چىقارغان، مەقسىتى شۇ جايدىكى غالجىرلاشقان تېررورچىلارنى چۆچۈتۈش، قانداقلا بولمىسۇن پاكىستان ھۆكۈمىتىنىڭ كۈچىگە تايانغاندا، تېررورلۇق ھەرىكەتلىرى بارغانسېرى كۈچىيىشى مۇمكىن. لېكىن جۇڭگو ئارمىيەسى پاكىستان چېگرىسى ئىچىدە ئۇزۇن تۇرالمايدۇ، تېررورلۇق ھۇجۇمىنىڭ كۆپ يۈز بېرىشىدىكى چوڭقۇر قاتلاملىق سەۋەبنى يەنىلا پاكىستان ھۆكۈمىتى ئۆزى ھەل قىلىشى كېرەك.
ئۇنداق قىلماي ئىلان بېسىپ قوياڭلا خەلقىم سالوندىن نان تېپ يىمەك تەسلىشىپ كەتتى
