森林防火条例

森林防火条例

1988年1月16日国务院发布2008年11月19日国务院第 36 次常务会议修订通过2008年12月1日中华人民共和国国务院令第541号公布自2009年1月1日起施行。

第一章 总则 

第一条 为了有效预防和扑救森林火灾，保障人民生命财产安全，保护森林资源，维护生态安全，根据《中华人民共和国森林法》,制定本条例。

 第二条 本条例适用于中华人民共和国境内森林火灾的预防和扑救。但是，城市市区的除外。 

第三条 森林防火工作实行预防为主、积极消灭的方针。 

第四条 国家森林防火指挥机构负责组织、协调和指导全国的森林防火工作。国务院林业主管部门负责全国森林防火的监督和管理工作，承担国家森林防火指挥机构的日常工作。国务院其他有关部门按照职责分工，负责有关的森林防火工作。

第五条，森林防火工作实行地方各级人民政府行政首长负责制县级以上地方人民政府根据实际需要设立的森林防火指挥机构，负责组织、协调和指导本行政区域的森林防火工作。县级以上地方人民政府林业主管部门负责本行政区域森林防火的监督和管理工作，承担本级人民政府森林防火指挥机构的日常工作。县级以上地方人民政府其他有关部门按照职责分工，负责有关的森林防火工作。

 第六条 森林、林木、林地的经营单位和个人，在其经营范围内承担森林防火责任。

第七条 森林防火工作涉及两个以上行政区域的,有关地方人民政府应当建立森林防火联防机制，确定联防区域，建立联防制度，实行信息共享，并加强监督检查。

第八条 县级以上人民政府应当将森林防火基础设施建设纳入国民经济和社会发展规划，将森林防火经费纳入本级财政预算。

第九条 国家支持森林防火科学研究，推广和应用先进的科学技术，提高森林防火科技水平。

第十条 各级人民政府、有关部门应当组织经常性的森林防火宣传活动，普及森林防火知识，做好森林火灾预防工作。

第十一条 国家鼓励通过保险形式转移森林火灾风险，提高林业防灾减灾能力和灾后自我救助能力。

第十二条，对在森林防火工作中作出突出成绩的单位和个人，按照国家有关规定，给予表彰和奖励。对在扑救重大，特别重大森林火灾中表现突出的单位和个人，可以由森林防火指挥机构当场给予表彰和奖励。

第二章 森林火灾的预防

第十三条 省、自治区、直辖市人民政府林业主管部门应当按照国务院林业主管部门制定的森林火险区划等级标准，以县为单位确定本行政区域的森林火险区划等级，向社会公布，并报国务院林业主管部门备案。

第十四条 国务院林业主管部门应当根据全国森林火险区划等级和实际工作需要，编制全国森林防火规划，报国务院或者国务院授权的部门批准后组织实施。县级以上地方人民政府林业主管部门根据全国森林防火规划，结合本地实际，编制本行政区域的森林防火规划，报本级人民政府批准后组织实施。

第十五条 国务院有关部门和县级以上地方人民政府应当按照森林防火规划，加强森林防火基础设施建设，储备必要的森林防火物资，根据实际需要整台完善森林防火指挥信息系统。国务院和省、自治区、直辖市人民政府根据森林防火实际需要，充分利用卫星遥感技术和现有军用、民用航空基础设施，建立相关单位参与的航空护林协作机制，完善航空护林基础设施，并保障航空护林所需经费。

第十六条 国务院林业主管部门应当按照有关规定编制国家重大、特别重大森林火灾应急预案，报国务院批准。县级以上地方人民政府林业主管部门应当按照有关规定编制森林火灾应急预案，报本级人民政府批准，并报上一级人民政府林业主管部门备案。县级人民政府应当组织乡(镇)人民政府根据森林火灾应急预案制定森林火灾应急处置办法;村民委员会应当按照森林火灾应急预案和森林火灾应急处置办法的规定，协助做好森林火灾应急处置工作。县级以上人民政府及其有关部门应当组织开展必要的森林火灾应急预案的演练

第十七条 森林火灾应急预案应当包括下列内容:第十七条 森林火灾应急预案应当包括下列内容:（一）森林火灾应急组织指挥机构及其职责(二)森林火灾的预警、监测、信息报告和处理:(三)森林火灾的应急响应机制和措施;(四)资金、物资和技术等保障措施;(五)灾后处置。

第十八条 在林区依法开办工矿企业、设立旅游区或者新建开发区的，其森林防火设施应当与该建设项目同步规划、同步设计、同步施工、同步验收;在林区成片造林的，应当同时配套建设森林防火设施。

第十九条 铁路的经营单位应当负责本单位所属林地的防火工作，并配合县级以上地方人民政府做好铁路沿线森林火灾危险地段的防火工作。电力、电信线路和石油天然气管道的森林防火责任单位，应当在森林火灾危险地段开设防火隔离带，并组织人员进行巡护。

第二十条 森林、林木、林地的经营单位和个人应当按照林业主管部门的规定，建立森林防火责任制，划定森林防火责任区，确定森林防火责任人，并郚备森林防火设施和设备。

第二十一条 地方各级人民政府和国有林业企业、事业单位应当根据实际需要，成立森林火灾专业扑救队伍;县级以上地方人民政府应当招导森林经营单位和林区的居民委员会、村民委员会、企业、事业单位建立森林火灾群众扑救队伍。专业的和群众的火灾扑救队伍应当定期进行培训和演练.

第二十二条 森林、林木、林地的经营单位配备的兼职或者专职护林员负责巡护森林,管理野外用火，及时报告火情,协助有关机关调查森林火灾案件。

第二十三条 县级以上地方人民政府应当根据本行政区域内森林资源分布状况和森林火灾发生规律，划定森林防火区，规定森林防火期，并向社会公布森林防火期内，各级人民政府森林防火指挥机构和森林、林木、林地的经营单位和个人，应当根据森林火险预报，采取相应的预防和应急准备措施。

第二十四条 县级以上人民政府森林防火指挥机构，应当组织有关部门对森林防火区内有关单位的森林防火组织建设、森林防火责任制落实、森林防火设施建设等情况进行检查，对检查中发现的森林火灾隐患，县级以上地方人民政府林业主管部门应当及时向有关单位下达森林火灾隐患整改通知书，责令限期整改，消除隐患。被检查单位应当积极配合，不得阻挠、妨碍检查活动。

第二十五条 森林防火期内，禁止在森林防火区野外用火。因防治病虫鼠害、冻害等特殊情况确需野外用火的，应当经县级人民政府批准，并按照要求采取防火措施，严防失火:笨要进入森林防火区进行实弹演习、燃破等活动的，应当经省、自治区、直辖市人民政府林业主管部门批准，并采取必要的防火措施;中国人民解放军和中国人民武装警察部队因处置突发事件和执行其他紧急任务需要进入森林防火区的，应当经其上级主管部门批准，并采取必要的防火措施。

第二十六条 森林防火期内，森林、林木、林地的经营单位应当设置森林防火警示宣传标志，并对进入其经营范围的人员进行森林防火安全宣传。森林防火期内，进入森林防火区的各种机动车辆应当按照规定安装防火装置，配备灭火器材。

第二十七条 森林防火期内，经省、自治区、直辖市人民政府批准，林业主管部门、国务院确定的重点国有林区的管理机构可以设立临时性的森林防火检查站，对进入森林防火区的车辆和人员进行森林防火检查。

第二十八条 森林防火期内，预报有高温、干旱、大风等高火险天气的，县级以上地方人民政府应当划定森林高火险区,规定森林高火险期。必要时，县级以上地方人民政府可以根据需要发布命令，严禁一切野外用火;对可能引起森林火灾的居民生活用火应当严格管理。

第二十九条 森林高火险期内，进入森林高火险区的，应当经县级以上地方人民政府批准，严格按照批准的时间、地点、范围活动，并接受县级以上地方人民政府林业主管部门的监督管理。

第三十条 县级以上人民政府林业主管部门和气象主管机构应当根据森林防火需要，建设森林火险监测和预报台站，建立联合会商机制，及时制作发布森林火险预警预报信息。气象主管机构应当无偿提供森林火险天气预报服务。广播、电视、报纸、互联网等媒体应当及时播发或者刊登森林火险天气预报。

第三章 森林火灾的扑救

第三十一条，县级以上地方人民政府应当公布森林火警电话，建立森林防火值班制度任何单位和个人发现森林火灾，应当立即报告。接到报告的当地人民政府或者森林防火指挥机构应当立即派人赶赴现场，调查校实，采取相应的扑救措施，并按照有关规定逐级报上级人民政府和森林防火指挥机构。

第三十二条，发生下列森林火灾，省、自治区、直辖市人民政府森林防火指浑机构应当立即报告国家森林防火指挥机构，中国家森林防火指挥机构按照规定报告国务院，并及时通报国务院有关部门:（一）国思附近的森林火灾:（二）重大、特别重大森林火灾;（三）造成 3 人以上死亡或者 10 人以上重伤的森林火灾;（四）威胁居民区或者重要设施的森林火灾:（五）24 小时尚未扑灭明火的森林火灾;（六）未开发原始林区的森林火灾;（七）省、自治区、直辖市交界地区危险性大的森林火灾:;（八）需要国家支援扑救的森林火灾。本条第一款所称“以上”包括本数。

第三十三条 发生森林火灾，县级以上地方人民政府森林防火指挥机构应当按照规定立即启动森林火灾应急预案;发生重大、特别重大森林火灾，国家森林防火指挥机构应当立即启动重大、特别重大森林火灾应急预案森林火灾应急预案启动后,有关森林防火指挥机构应当在核实火灾准确位置、范围以及风力、风向、火势的基础上, 根据火灾现场天气、地理条件，合理确定扑救方案，划分扑救地段，确定扑救责任人，并指定负责人及时到达森林火灾现场具体指挥森林火灾的扑救。

第三十四条 森林防火指挥机构应当按照森林火灾应急预案，统一组织和指挥森林火灾的扑救。扑救森林火灾，应当坚持以人为本、科学扑救，及时疏散、撤离受火灾威胁的群众，并做好火灾扑救人员的安全防护,尽最大可能避免人员伤亡。

第三十五条 扑救森林火灾应当以专业火灾扑救队伍为主要力量;组织群众扑救队伍扑救森林火灾的，不得动员残疾人、孕妇和未成年人以及其他不适宜参加森林火灾扑救的人员参加。

第三十六条 武装警察森林部队负责执行国家赋,子的森林防火任务。武装警察森林部队执行森林火灾扑救任务，应当接受火灾发生地县级以上地方人民政府森林防火指挥机构的统一指挥;执行跨省、自治区、直辖市森林火灾扑救任务的,应当接受国家森林防火指挥机构的统一指挥。中国人民解放军执行森林火灾扑救任务的，依照《军队参加抢险救灾条例》的有关规定执行。

第三十七条 发生森林火灾，有关部门应当按照森林火灾应急预案和森林防火指挥机构的统一指挥，做好扑救森林火灾的有关工作。气象主管机构应当及时提供火灾地区天气预报和相关信息，并根据天气条件适时开展人工增雨作业，交通运输主管部门应当优先组织运送森林火灾扑救人员和扑救物资。通信主管部门应当组织提供应急通信保障。民政部门应当及时设置避难场所和救灾物资供应点，紧急转移并妥善安置灾民，开展受灾群众救助工作。公安机关应当维护治安秩序，加强治安管理。商务、卫生等主管部门应当做好物资供应、医疗救护和卫生防疫等工作。

第三十八条 因扑救森林火灾的需要，县级以上人民政府森林防火指挥机构可以决定采取开设防火隔离带、清除障碍物、应急取水、局部交通管制等应急措施。因扑救森林火灾需要征用物资、设备、交通运输工具的，由县级以上人民政府决定。扑火工作结束后，应当及时返还被征用的物资、设备和交通工具，并依照有关法律规定给予补偿。

第三十九条 森林火灾扑灭后，火灾扑救队伍应当对火灾现场进行全面检查,清理余火，并留有足够人员看守火场，经当地人民政府森林防火指挥机构检。

第四章 灾后处置

第四十条 按照受害森林面积和伤亡人数，森林火灾分为一般森林火灾、较大森林火灾、重大森林火灾和特别重大森林火灾:(一)一股森林火灾:受害森林面积在1公顷以下或者其他林地起火的，或者死亡 1 人以上 3 人以下的，或者重伤1 人以上 10 人以下的;(二)较大森林火灾:受害森林面积在 1公顷以上 100 公顷以下的，或者死亡 3 人以上 10 人以下的，或者重伤 10 人以上 50 人以下的;(三)重大森林火灾:受害森林面积在 100 公顷以上 1000 公顷以下的,或者死亡 10 人以上30 人以下的，或者重伤 50 人以上 100 人以下的;(四)特别重大森林火灾:受害森林面积在 1000 公顷以上的，或者死亡 30人以上的，或者重伤 100 人以上的。本条第一款所称"以上" 包括本数，"以以下”不包括本数。

第四十一条，县级以上人民政府林业主管部门应当会同有关部门及时对森林火灾发生原因、箜事者、受害森林面积和落积、人员伤亡、其他经济损失等情况进行调查和评估，向当地人民政府提出调查报告;当地人民政府应当根据调查报告，确定森林火灾责任单位和责任人，并依法处理。森林火灾损失评估标准，由国务院林业主管部门会同有关部门制定。

第四十二条县级以上地方人民政府林业主管部门应当技照有关要求对森林火灾情况进行统计，报上级人民政府林业主管部门和本级人民政府统计机构并及时通报本级人民政府有关部门。森林火灾统计报告表由国务院林业主管部门制定，报国家统计局备案。

第四十三条 森林火信息由县级以上人民政府森林防火指挥机构或者林业主管部门向社会发布。重大、特别重大森林火灾信息由国务院林业主管部门发东。

第四十四条 对因扑救森林火灾负伤、致残或者死亡的人员，按照国家有关规定给予医疗、抚恤。

第四十五条 参加森林火灾扑救的人员的误工补贴和生活补助以及扑救森林火灾所发生的其他费用，按照省、自治区、直辖市人民政府规定的标准，由火灾肇事单位或者个人支付;起火原因不清的，由起火单位支付;火灾肇事单位、个人或者起火单位确实无力支付的部分，由当地人民政府支付。误工补贴和生活补助以及扑救森林火灾所发生的其他费用，可以由当地人民政府先行支付。

第四十六条 森林火灾发生后，森林、林木、林地的经营单位和个人应当及时采取更新造林措施，恢复火烧迹地森林植被。

第五章 法律责任

第四十七条 违反本条例规定，县级以上地方人民政府及其森林防火指挥机构、县级以上人民政府林业主管部门或者其他有关部门及其工作人员,有下列行为之一的，由其上级行政机关或者监察机关责令改正，情节严雨的,对直接负责的手管人员和其他直接责任人员依法给子外分，构成犯罪的，依法追突刑事责任:(一)未按照有关规定编制森林火灾应急预案的(二)发现森林火灾隐患未及时下达森林火灾隐患整改通知书的:(三)对不符合森林防火要求的野外用火或者实弹演习、爆破等活动予以批准的;(四)瞒报、谎报或者故意拖延报告森林火灾的;(五)未及时采取森林火灾扑救措施的;(六)不依法履行职责的其他行为。

第四十八条 违反本条例规定，森林、林木、林地的经营单位或者个人未履行森林防火责任的，由县级以上地方人民政府林业主管部门责令改正，对个人处 500 元以上 5000元以下罚款，对单位处 1 万元以上 5 万元以下罚款。

第四十九条 违反本条例规定，森林防火区内的有关单位或者个人拒绝接受森林防火检查或者接到森林火灾隐患整改通知书逾期不消除火灾隐患的，由县级以上地方人民政府林业主管部门责令改正,给予警告,对个人并处 200 元以上2000 元以下罚款，对单位并处 5000 元以上 1 万元以下罚款。

第五十条 违反本条例规定，森林防火期内未经批准擅自在森林防火区内野外用火的，由县级以上地方人民政府林业主管部门责令停止违法行为，给予警告，对个人并处 200 元以上 3000 元以下罚款，对单位并处 1 万元以上 5 万元以下罚款。

第五十一条 违反本条例规定，森林防火期内未经批准在森林防火区内进行实弹演习、爆破等活动的，由县级以上地方人民政府林业主管部门责令停止违法行为，给予警告，并处 5 万元以上 10 万元以下罚款。

第五十二条违反本条例规定，有下列行为之一的,由县级以上地方人民政府林业主管部门责令改正,给予警告,对个人并处 200 元以上 2000 元以下罚款，对单位并处 2000 元以上5000 元以下罚款:(一)森林防火期内，森林、林木、林地的经营单位未设置森林防火警示宣传标志的;(二)森林防火期内，进入森林防火区的机动车辆未安装森林防火装置的，(三)森林高火险期内，未经批准自进入森林高火险区活动的。

第五十三条 违反本条例规定，造成森林火灾,构成犯罪的，依法追究刑事责任;尚不构成犯罪的,除依照本条例第四十八条、第四十九条、第五十条。第五十一条、第五十二条的规定追究法律责任外，县级以上地方人民政府林业主管部门可以责令责任人补种树木。

第六章 附则

第五十四条 森林消防专用车辆应当按照规定喷涂标志图案，安装警报器、标志灯具。

第五十五条在中华人民共和国边境地区发生的森林火灾，按照中华人民共和国政府与有关国家政府签订的有关协定开展扑救工作;没有协定的，由中华人民共和国政府和有关国家政府协商办理。

第五十六条 本条例自 2009 年 1 月 1 日起施行。

ལེའུ་དང་པོ།  སྤྱིའི་རྩ་དོན།

དོན་ཚན་དང་པོ། ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་སྐྱོན་སྔོན་འགོག་ནུས་ལྡན་དང་མེ་གསོད། མི་དམངས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་དང་རྒྱུ་ནོར་གྱི་བདེ་འཇགས་འགན་སྲུང་། ནགས་ཚལ་གྱི་ཐོན་ཁུངས་སྲུང་སྐྱོང་། སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོང་བཅས་བྱ་ཆེད《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་བཅའ་ཁྲིམས 》གཞིར་བཟུང་སྲོལ་ཡིག་འདི་བཟོས་པ་ཡིན།

དོན་ཚན་གཉིས་པ། སྲོལ་ཡིག་འདི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མངའ་ཁོངས་ནང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་སྔོན་འགོག་དང་མེ་གསོད་པར་སྤྱོད་གོ་ཆོད་ཐུབ་མོད། འོན་ཀྱང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གྲོང་ཁུལ་ཕུད།

དོན་ཚན་གསུམ་པ། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ལས་དོན་ལ་སྔོན་འགོག་གཙོར་བཟུང་དང་རྩ་མེད་གཏོང་བའི་བྱེད་ཕྱོགས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ།

དོན་ཚན་བཞི་པ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། མཐུན་སྦྱོར། མཛུབ་ཁྲིད་བཅས་བྱེད་འགན་འཁུར་རྒྱུ།

རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་དོ་དམ་བྱེད་འགན་འཁུར་རྒྱུ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱུན་ལྡན་ལས་ཀ་སྒྲུབ་འགན་འཁུར་རྒྱུ།    

རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གཞན་དག་གིས་འགན་འཁྲི་བགོས་ཚུལ་ལྟར་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་ལས་དོན་སྒྲུབ་འགན་འཁུར་རྒྱུ།

དོན་ཚན་ལྔ་པ། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ལས་དོན་ལ་ས་གནས་རིམ་ཁག་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་སྲིད་འཛིན་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་འགན་འཁྲིའི་ལམ་ལུགས་ལག་ལེན་བསྟར་དགོས།

རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་དགོས་མཁོ་དངོས་གཞིར་བཟུང་བཙུགས་པའི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། མཐུན་སྦྱོར། མཛུབ་ཁྲིད་བཅས་བྱེད་འགན་འཁུར་རྒྱུ།

རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་དོ་དམ་བྱེད་འགན་འཁུར་རྒྱུ་དང་། རིམ་པ་དེ་གའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱུན་གཏན་གྱི་ལས་ཀ་སྒྲུབ་འགན་འཁུར་རྒྱུ།    

རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གཞན་དག་གིས་འགན་འཁྲི་བགོས་ཚུལ་ལྟར་འབྲེལ་ཡོད་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་ལས་འགན་འཁུར་རྒྱུ།

དོན་ཚན་དྲུག་པ། ནགས་ཚལ་དང་། ནགས་ཤིང་། ནགས་ས་བཅས་ཀྱི་གཉེར་སྐྱོང་ཚན་པ་དང་མི་སྒེར་གྱིས་གཉེར་སྐྱོང་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་འགན་འཁྲི་འཁུར་དགོས།

དོན་ཚན་བདུན་པ། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ལས་དོན་དེ་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་གཉིས་ཡན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཚེ་འབྲེལ་ཡོད་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་མཉམ་འགོག་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་དགོས་པ་དང་། མཉམ་འགོག་ས་ཁོངས་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཏེ་མཉམ་འགོག་ལམ་ལུགས་བཙུགས་ནས་ཆ་འཕྲིན་མཉམ་སྤྱོད་དང་ལྟ་སྐུལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།

དོན་ཚན་བརྒྱད་པ། རྫོང་རིམ་ཡན་གྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུ་དེ་རྒྱལ་དམངས་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུའི་འཆར་འགོད་ནང་བཅུག་ནས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་འགྲོ་གྲོན་དེ་རིམ་པ་དེ་གའི་ནོར་སྲིད་སྔོན་རྩིས་ནང་འཇུག་དགོས།

དོན་ཚན་དགུ་པ། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། སྔོན་ཐོན་གྱི་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་ཁྱབ་སྤེལ་དང་བེད་སྤྱོད། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་ཚན་རྩལ་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས།    

དོན་ཚན་བཅུ་པ། རིམ་ཁག་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་རྒྱུན་གཏན་རང་བཞིན་གྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་སྒོ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ཤེས་བྱ་ཁྱབ་གདལ་བཏང་སྟེ་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་དགོས།

དོན་ཚན་བཅུ་གཅིག་པ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་འགན་བཅོལ་གྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་ཉེན་ཁ་སྤོ་སྒྱུར་བྱས་ནས་ནགས་ལས་ཀྱི་གེགས་འགོག་གེགས་སེལ་གྱི་ནུས་པ་དང་གནོད་སྐྱོན་བྱུང་རྗེས་ཀྱི་རང་སྐྱོར་བྱེད་ནུས་མཐོ་རུ་གཏོང་བར་བསྔགས་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུ།

དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་པ། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ལས་དོན་ཁྲོད་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོབ་པའི་ཚན་པ་དང་མི་སྒེར་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལྟར་གཟེངས་བསྟོད་དང་བྱ་དགའ་སྤྲོད་རྒྱུ།

ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་དང་ཚབས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་མེ་གསོད་སྐབས་མངོན་ཚུལ་ལེགས་པོ་ཐོན་པའི་ཚན་པ་དང་མི་སྒེར་ལ་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རང་སར་གཟེངས་བསྟོད་དང་བྱ་དགའ་སྤྲོད་དགོས།    

ལེའུ་གཉིས་པ། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་སྔོན་འགོག

དོན་ཚན་བཅུ་གསུམ་པ། ཞིང་ཆེན་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས། ཐད་སྐྱོང་གྲོང་ཁྱེར་བཅས་ཀྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཤོར་ཁུལ་དབྱེ་འབྱེད་རིམ་པའི་ཚད་གཞི་གཞིར་བཟུང་། རྫོང་སྡེ་ཚན་དུ་བྱས་ཏེ་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཤོར་ཁུལ་དབྱེ་འབྱེད་རིམ་པ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་ལ་སྙན་དཔོད་ཞུ་དགོས།

དོན་ཚན་བཅུ་བཞི་པ། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཤོར་ཁུལ་དབྱེ་འབྱེད་རིམ་པ་དང་ལས་ཀའི་དགོས་མཁོ་དངོས་ལ་གཞིགས་ནས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་སྔོན་འགོག་གི་འཆར་འགོད་བཟོས་ཏེ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ངམ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་དབང་བསྐུར་བའི་སྡེ་ཚན་ལ་སྙན་སེང་ཞུས་ནས་ཆོག་མཆན་ཐོབ་རྗེས་ལག་བསྟར་སྒྲིག་འཛུགས་བྱ་དགོས།    

རྫོང་རིམ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་འཆར་འགོད་གཞིར་བཟུང་ས་གནས་དེ་གའི་དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་འཆར་འགོད་བཟོས་ནས་རིམ་པ་དེ་གའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཆོག་མཆན་ཞུས་རྗེས་ལག་བསྟར་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་བཅོ་ལྔ་པ། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་འཆར་འགོད་གཞིར་བཟུང་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་དགོས་ངེས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་དངོས་ཟོག་གྲབས་གསོག་བྱས་ཏེ་དགོས་མཁོ་དངོས་གཞིར་བཟུང་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ཆ་འཕྲིན་མ་ལག་སྡེབ་སྒྲིག་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས།

རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་དང་། ཞིང་ཆེན། རང་སྐྱོང་ལྗོངས། ཐད་སྐྱོང་གྲོང་ཁྱེར་བཅས་ཀྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་དགོས་མཁོ་དངོས་གཞིར་བཟུང་སྲུང་སྐར་རྒྱང་ཚོར་ལག་རྩལ་དང་ད་ཡོད་ཀྱི་དམག་སྤྱོད་དང་དམངས་སྤྱོད་མཁའ་འགྲུལ་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་གང་ལེགས་སྤྱད་དེ་འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པ་ཞུགས་པའི་མཁའ་འགྲུལ་ནགས་སྲུང་མཉམ་ལས་ལམ་སྲོལ་བཙུགས་ནས་མཁའ་འགྲུལ་ནགས་སྲུང་གི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་མཁའ་འགྲུལ་ནགས་སྲུང་ལ་མཁོ་བའི་འགྲོ་གྲོན་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས།    

དོན་ཚན་བཅུ་དྲུག་པ། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལྟར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་དང་ཧ་ཅང་ཚབས་ཆེན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་བཟོས་ནས་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ལ་ཆོག་མཆན་ཞུ་དགོས།

རྫོང་རིམ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་བཟོས་ནས་རིམ་པ་དེ་གའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཆོག་མཆན་ཞུ་དགོས་པ་མ་ཟད། གོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་ལ་སྙན་དཔོད་ཞུ་དགོས།

རྫོང་རིམ་པའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཤང་(གྲོང་རྡལ )མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་གཞིར་བཟུང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་བྱ་ཐབས་བཟོ་དགོས་པ་དང་། གྲོང་མི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་དང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་བྱ་ཐབས་གཞིར་བཟུང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་རྒྱུར་གཞོགས་འདེགས་བྱེད་དགོས།    

རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་དགོས་ངེས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ཀྱི་ནང་སྦྱོང་སྒྲིག་འཛུགས་བྱ་དགོས།

དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་པ། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ནང་གཤམ་གསལ་གྱི་ནང་དོན་ཚུད་དགོས་པ་སྟེ།

(གཅིག )ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་འཕྲལ་སྡོམ་སྒྲིག་འཛུགས་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་དང་དེའི་འགན་འཁྲི་དང་།

(གཉིས )ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་ཉེན་ཟོན་སྔོན་བརྡ་དང་། ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན། ཆ་འཕྲིན་སྙན་ཞུ། ཐག་གཅོད་བཅས།

(གསུམ )ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་དང་ལེན་ལམ་སྲོལ་དང་བྱེད་ཐབས།

(བཞི )མ་དངུལ་དང་། དངོས་རྫས། ལག་རྩལ་སོགས་འགན་སྲུང་བྱེད་ཐབས།

(ལྔ ) གནོད་སྐྱོན་བྱུང་རྗེས་ཀྱི་ཐག་གཅོད།

དོན་ཚན་བཅོ་བརྒྱད་པ། ནགས་ཁུལ་དུ་ཁྲིམས་ལྟར་བཟོ་གཏེར་ཁེ་ལས་དང་། ཡུལ་སྐོར་ཁུལ། གསར་སྤེལ་ཁུལ་གྱི་ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་ཟོན་སྒྲིག་བཀོད་དེ་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་དང་དུས་མཉམ་དུ་འཆར་འགོད་དང་། ཨར་སྐྲུན། རྩིས་ལེན་བཅས་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ནགས་ཁུལ་དུ་ཡུག་འབྲེལ་ནགས་བཟོ་བྱེད་དགོས་ཚེ་ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་ཟོན་སྒྲིག་བཀོད་དུས་མཉམ་དུ་ལེ་ལག་ཚང་སྒྲིག་བྱེད་དགོས།    

དོན་ཚན་བཅུ་དགུ་པ། ལྕགས་ལམ་གཉེར་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྡེ་ཚན་དེ་གའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ནགས་སའི་མེ་ཟོན་ལས་དོན་ལ་འགན་འཁུར་དགོས་པ་མ་ཟད། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ལ་གཞོགས་འདེགས་ཀྱིས་ལྕགས་ལམ་ལམ་རྒྱུད་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་ཉེན་ཁའི་ས་ཁོངས་ཀྱི་མེ་ཟོན་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་དགོས། གློག་ཤུགས་དང་གློག་འཕྲིན་སྐུད་ལམ། རྡོ་སྣུམ་རང་བྱུང་སོལ་རླངས་ཀྱི་ལྕགས་མདོང་བཅས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་འགན་འཁྲིའི་ཚན་པས་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་ས་ཆར་མེ་ཟོན་བར་བཅད་ཁུལ་འཛུགས་དགོས་པ་མ་ཟད། མི་སྣ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་སྐོར་གཡེང་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་ཉི་ཤུ་པ། ནགས་ཚལ་དང་། ནགས་ཤིང་། ནགས་ས་བཅས་གཉེར་སྐྱོང་ཚན་པ་དང་མི་སྒེར་གྱིས་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་ཚན་པའི་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་འགན་འཁྲི་ལམ་ལུགས་འཛུགས་པ་དང་། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་འགན་འཁྲི་འཁུར་ཁུལ་དབྱེ་མཚམས་གཅོད་པ། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་འགན་འཁུར་མི་སྣ་གཏན་འཁེལ་བཅས་བྱས་ནས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་སྒྲིག་བཀོད་དང་སྒྲིག་ཆས་ཆ་སྒྲིག་བྱེད་དགོས།    

དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པ། རིམ་པ་ཁག་གི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་གཞུང་དབང་ནགས་ལས་ཁེ་ལས། བྱ་གཞག་སྡེ་ཚན་གྱིས་དགོས་མཁོ་དངོས་གཞིར་བཟུང་། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཆེད་ལས་ཀྱི་མེ་གསོད་རུ་ཁག་འཛུགས་དགོས། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ནགས་ཚལ་གཙོ་གཉེར་ཚན་པ་དང་ནགས་ཁུལ་གྱི་གྲོང་མི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་། ཡུལ་མི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་། ཁེ་ལས། བྱ་གཞག་ཚན་པས་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གསོག་སྐྱོབ་རུ་ཁག་འཛུགས་རྒྱུར་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་དགོས་ལ། ཆེད་ལས་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་མེ་གསོད་རུ་ཁག་དུས་བཀག་ལྟར་གསོ་སྦྱོང་དང་དངོས་སྦྱོང་བྱ་དགོས།

དོན་ཚན་ཉེར་གཉིས་པ། ནགས་ཚལ་དང་། ནགས་ཤིང་། ནགས་ས་བཅས་གཉེར་སྐྱོང་ཚན་པས་ཆེད་གཉེར་དང་ཞོར་ལས་ནགས་སྲུང་བ་ཆ་སྒྲིག་བྱས་ནས་ནགས་ཚལ་སྐོར་སྲུང་བྱེད་རྒྱུ་འགན་འཁུར་བ་དང་། རི་ཐང་མེ་སྤྱོད་དོ་དམ་བྱས་ནས། མེ་སྐྱོན་བྱུང་ཚུལ་དུས་ཐོག་སྙན་སེང་ཞུས་ཏེ། འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པའི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་གྱོད་གཞི་བརྟག་དཔྱད་ལ་གཞོགས་འདེགས་བྱེད་དགོས།

 དོན་ཚན་ཉེར་གསུམ་པ། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་སྲིད་འཛིན་ས་ཁོངས་དེ་གའི་ནགས་ཚལ་ཐོན་ཁུངས་ཁྱབ་ཚུལ་དང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་བྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་གཞིགས་ནས། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་འགོག་ཁུལ་དབྱེ་འབྱེད་གཏན་འབེབས་བྱ་དགོས་པ་དང་། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་འགོག་ཡུན་གཏན་འབེབས་བྱ་དགོས་པ་མ་ཟད། སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱང་བྱ་དགོས། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་སྔོན་འགོག་བྱེད་རིང་རིམ་ཁག་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་སྒྲིག་གཞི་དང་ནགས་ཚལ་དང་། ནགས་ཤིང་། ནགས་ས་བཅས་གཉེར་སྐྱོང་ཚན་པ་དང་མི་སྒེར་གྱིས་ནགས་ལས་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་སྔོན་བརྡ་གཞིར་བཟུང་། བབ་བསྟུན་གྱི་སྔོན་འགོག་དང་འཕྲལ་སྡོམ་གྱི་གྲ་སྒྲིག་བྱ་ཐབས་སྤེལ་དགོས།    

དོན་ཚན་ཉེར་བཞི་པ། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ཁུལ་ནང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པའི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་རྩ་འཛུགས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་འགན་འཁྲི་ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་བཅས་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་དགོས་པ་དང། བརྟག་དཔྱད་བྱེད་རིང་ཐོན་པའི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་རྐྱེན་ངན་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་དུས་ཐོག་ཏུ་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ལ་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་རྒྱུའི་བརྡ་ཐོ་བཏང་ནས་དུས་བཀག་ནང་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་དུ་འཇུག་རྒྱུ་དང་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་མེད་པ་བཟོ་དགོས།    

ཞིབ་བཤེར་བྱ་ཡུལ་སྡེ་ཚན་གྱིས་གཞོགས་འདེགས་ཧུར་ཐག་བྱ་དགོས་པ་ལས། ཞིབ་བཤེར་བྱེད་སྒོར་འགོག་རྐྱེན་དང་གནོད་སྐྱོན་གཏོང་མི་ཆོག

དོན་ཚན་ཉེར་ལྔ་པ། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བྱེད་རིང་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ཁུལ་དུ་རི་ཐང་མེ་སྤྱོད་བྱེད་མི་ཆོག ནད་འབུ་དང་བྱི་བའི་གནོད་འཚེ་དང་འཁྱགས་སྐྱོན་སོགས་དམིགས་བསལ་གནས་ཚུལ་གྱི་རྐྱེན་པས་ཕྱི་རོལ་དུ་མེ་སྤྱོད་དགོས་ཚེ་རྫོང་རིམ་པའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་དགོས་པ་མ་ཟད་བླང་བྱ་ལྟར་མེ་ཟོན་བྱ་ཐབས་སྤྱད་ནས། མེ་ཤོར་བ་ནན་འགོག་བྱ་དགོས། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ཁུལ་དུ་བསྐྱོད་དེ་དངོས་མདེལ་ནང་སྦྱོང་དང་གས་གཏོར་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་དགོས་ཚེ་ཞིང་ཆེན་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས། ཐད་སྐྱོང་གྲོང་ཁྱེར་བཅས་ཀྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་དགོས་པ་མ་ཟད། དགོས་ངེས་ཀྱི་མེ་ཟོན་བྱ་ཐབས་སྤྱོད་དགོས། ཀྲུང་གོའི་མི་དམངས་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་དང་ཀྲུང་གོའི་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་དྲག་དཔུང་གིས་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བའི་དོན་རྐྱེན་ཐག་གཅོད་དང་ཛ་དྲག་གི་ལས་འགན་གཞན་དག་སྒྲུབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ས་ཁུལ་དུ་བསྐྱོད་དགོས་ན། དེའི་གོང་རིམ་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་དགོས་པ་མ་ཟད། དགོས་ངེས་ཀྱི་མེ་འགོག་བྱ་ཐབས་ཀྱང་སྤྱོད་དགོས།    

དོན་ཚན་ཉེར་དྲུག་པ། ནགས་ཚལ་དང་། ནགས་ཤིང་། ནགས་ས་གཉེར་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་གྱིས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་ཉེན་བརྡའི་དྲིལ་བསྒྲགས་མཚོན་རྟགས་འཛུགས་དགོས་པ་དང་། གཉེར་སྐྱོང་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་འགྲོ་དགོས་པའི་མི་སྣར་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་བདེ་འཇགས་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས། མེ་ཟོན་གྱི་དུས་ཚོད་ནང་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ཁུལ་དུ་སྐྱོད་པའི་འཕྲུལ་སྒུལ་འཁོར་རིགས་སྣ་ཚོགས་གཏན་འབེབས་ལྟར་མེ་ཟོན་སྒྲིག་ཆས་བསྒར་དགོས་པ་དང་མེ་གསོད་ཡོ་བྱད་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་ཉེར་བདུན་པ། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་དུས་ཚོད་ནང་ཞིང་ཆེན་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས། ཐད་སྐྱོང་གྲོང་ཁྱེར་བཅས་ཀྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་རྗེས། ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་གཞུང་ཁོངས་ནགས་ཁུལ་གཙོ་གནད་ཀྱི་དོ་དམ་ཚན་པས་གནས་སྐབས་རང་བཞིན་གྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བརྟག་དཔྱད་ས་ཚིགས་བཙུགས་ཆོག་པ་དང་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ཁུལ་དུ་འགྲོ་དགོས་པའི་རླངས་འཁོར་དང་མི་སྣར་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་དགོས།    

དོན་ཚན་ཉེར་བརྒྱད་པ། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བྱེད་རིང་དྲོད་ཚད་ཆེ་བ་དང་། ཐན་སྐྱོན་ཡོད་པ། རླུང་ཆེན་སོགས་ཀྱི་མེ་སྐྱོན་ཉེན་ཆེན་གྱི་གནམ་གཤིས་སྔོན་བརྡ་བྱས་ཚེ། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཉེན་ཆེའི་ཁུལ་དབྱེ་མཚམས་གཅོད་དགོས་པ་དང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཉེན་ཆེའི་དུས་བཅད་གཏན་འཁེལ་བྱེད་དགོས། དགོས་པ་བྱུང་ཚེ་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་དགོས་མཁོར་གཞིགས་ནས་བཀའ་རྒྱ་འགྲེམས་བསྒྲགས་བྱས་ཆོག་ཅིང་། རི་ཐང་མེ་སྤྱོད་རིགས་ཐམས་ཅད་གཏན་འགོག་བྱ་དགོས། ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་སྐྱོན་བྱུང་སྲིད་པའི་གྲོང་མི་རྣམས་ཀྱིས་འཚོ་བའི་ཐད་མེ་སྤྱོད་སྐབས་དོ་དམ་ནན་པོ་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་ཉེར་དགུ་པ། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཉེན་ཆེའི་དུས་ཚད་ནང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཉེན་ཆེའི་ཁུལ་དུ་འགྲོ་དགོས་ཚེ། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་དགོས་པ་དང་། ཆོག་མཆན་གྱི་དུས་ཚོད་དང་། ས་གནས། ཁྱབ་ཁོངས་གཞིར་བཟུང་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་དང་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་དང་ལེན་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་སུམ་ཅུ་པ། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་དང་གནམ་གཤིས་གཙོ་གཉེར་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་དགོས་མཁོ་གཞིར་བཟུང་། ནགས་ཚལ་མེ་ཉེན་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་སྔོན་བརྡའི་ས་ཚིགས་སྐྱུན་ནས། མཉམ་འབྲེལ་གྲོས་མོལ་ལམ་ལུགས་འཛུགས་ཏེ། དུས་ཐོག་ཏུ་ནགས་ཚལ་མེ་ཉེན་སྔོན་བརྡའི་ཆ་འཕྲིན་བཟོ་དགོས།    

གནམ་གཤིས་གཙོ་གཉེར་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རིན་དོད་མེད་པར་ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་སྐྱོན་དང་གནམ་གཤིས་སྔོན་བརྡའི་ཞབས་ཞུ་མཁོ་འདོན་བྱ་དགོས། རླུང་འཕྲིན་དང་། བརྙན་འཕྲིན། ཚགས་པར། འཕྲིན་སྦྲེལ་དྲ་བ་སོགས་སྨྱན་སྦྱོར་གྱིས་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་གནམ་གཤིས་སྔོན་བརྡ་དུས་ཐོག་ཏུ་གཏོང་བའམ་ཡང་ན་འགོད་དགོས།

ལེའུ་གསུམ་པ།  ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་གསོད་སྟངས།

དོན་ཚན་སོ་གཅིག་པ། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཉེན་བརྡའི་ཁ་པར་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ནས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ལས་རེས་ལམ་ལུགས་འཛུགས་དགོས།

སྡེ་ཚན་གང་དང་སྐྱེ་བོ་སུ་ཞིག་གིས་ནགས་ཚལ་ལ་མེ་སྐྱོན་ཤོར་བ་ཤེས་ཚེ་འཕྲལ་དུ་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས། སྙན་ཞུ་འབྱོར་བའི་ས་གནས་དེའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ངམ་ཡང་ན་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མྱུར་དུ་མི་མངགས་ནས་ཡུལ་དངོས་ལ་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་བསྡུར་བྱེད་དགོས་པ་དང་བབ་བསྟུན་གྱི་མེ་གསོད་བྱ་ཐབས་སྤྱོད་དེ་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་རིམ་པ་ལྟར་གོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ལ་སྙན་ཞུ་འབུལ་དགོས།    

དོན་ཚན་སོ་གཉིས་པ། གཤམ་གསལ་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་བྱུང་སྐབས་ཞིང་ཆེན་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས། ཐད་སྐྱོང་གྲོང་ཁྱེར་བཅས་ཀྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འཕྲལ་མར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ལ་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་ལྟར་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ལ་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པ་མ་ཟད། དུས་ཐོག་ཏུ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ལ་བརྡ་ཁྱབ་གཏོང་དགོས།

(གཅིག ) རྒྱལ་མཚམས་ཉེ་འདབས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན།

(གཉིས )ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཚབས་ཆེ་རིགས།

(གསུམ )མི་3ཡན་ཤི་བའམ་ཡང་ན་མི་10ཡན་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་པའི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན།

(བཞི )གྲོང་མི་ཁུལ་ལམ་ཡང་ན་གལ་ཆེའི་སྒྲིག་བཀོད་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་བའི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན།

(ལྔ ) ཆུ་ཚོད་24རིང་མེ་བསད་ཐུབ་མེད་པའི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན།    

(དྲུག )གསར་སྤེལ་མ་བྱས་པའི་གདོད་མའི་ནགས་ཁུལ་གྱི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན།

(བདུན )ཞིང་ཆེན་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས། ཐད་སྐྱོང་གྲོང་ཁྱེར་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་མཚམས་ས་ཁུལ་གྱི་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན།

(བརྒྱད )རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ནས་མེ་གསོད་དགོས་པའི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་བཅས་ཡིན།

དོན་ཚན་འདིའི་ནང་གསེས་དོན་ཚན་དང་པོར་བརྗོད་པའི་“ཡན”ཞེས་པའི་ནང་དངོས་བསྟན་གྲངས་ཀ་ཚུད་ཡོད།

དོན་ཚན་སོ་གསུམ་པ། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་བྱུང་ཚེ་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་འཕྲལ་དུ་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གལ་ཆེ་རིགས་དང་ཤིན་ཏུ་ཆེ་རིགས་བྱུང་ཚེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་གལ་ཆེ་རིགས་དང་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་འཕྲལ་དུ་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས།

ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་ལག་ལེན་བསྟར་རྗེས་འབྲེལ་ཡོད་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་སྒྲིག་གཞིས་མེ་སྐྱོན་གྱི་གནས་ས་དང་ཁྱབ་ཁོངས་དང་དེ་བཞིན་རླུང་ཤུགས་དང་། རླུང་ཕྱོགས། མེ་ཤུགས་བཅས་ལ་ཞིབ་དཔྱད་བྱེད་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་མེ་སྐྱོན་ཐོན་ཡུལ་གྱི་གནམ་གཤིས་དང་ས་ཁམས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་གཞིར་བཟུང་། མེ་གསོད་ཇུས་གཞི་དང་། མེ་གསོད་ས་མཚམས། མེ་གསོད་འགན་འཁུར་མི་སྣ་བཅས་གཏན་འཁེལ་བྱས་ནས། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཡུལ་དངོས་སུ་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གསོད་པའི་ཞིབ་ཕྲའི་བཀོད་འདོམས་བྱེད་དགོས།    

དོན་ཚན་སོ་བཞི་པ། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་གཞིར་བཟུང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གསོད་རྒྱུ་གཅིག་གྱུར་ཐོག་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བཀོད་འདོམས་བྱེད་དགོས།

ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་གསོད་སྐབས་མི་རྩ་བར་འཛིན་པ་དང་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་མེ་གསོད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་མེ་སྐྱོན་གྱི་འཇིགས་སྐུལ་ཕོག་པའི་མང་ཚོགས་དུས་ཐོག་ཏུ་ཁ་འགྲེམས་དང་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། མེ་གསོད་མི་སྣའི་བདེ་འཇགས་འགོག་སྲུང་ཡག་པོ་བྱས་ནས་མི་སྣ་ཤི་རྨས་མི་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་སོ་ལྔ་པ། ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་གསོད་པར་ཆེད་ལས་ཀྱི་མེ་གསོད་རུ་ཁག་གི་སྟོབས་ཤུགས་གཙོ་བོར་འཛིན་དགོས་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་མེ་གསོད་རུ་ཁག་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་གསོད་པར་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་དང་། སྦྲུམ་མ། ལོ་ན་མ་སོན་པའི་སྐྱེ་བོ། དེ་བཞིན་ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་གསོད་པར་མི་འཚམ་པའི་མི་སྣ་བཅས་ཞུགས་རྒྱུའི་སྐུལ་སློང་བྱས་མི་ཆོག    

དོན་ཚན་སོ་དྲུག་པ། དྲག་ཆས་ཉེན་རྟོག་ནགས་ཚལ་རུ་ཁག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་སྤྲད་པའི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་ལས་འགན་སྒྲུབ་འགན་འཁུར་དགོས། དྲག་ཆས་ཉེན་རྟོག་ནགས་ཚལ་རུ་ཁག་ནགས་ཚལ་མེ་གསོད་ཀྱི་ལས་འགན་སྒྲུབ་སྐབས་ངེས་པར་དུ་མེ་སྐྱོན་ཐོན་སའི་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གཅིག་གྱུར་བཀོད་འདོམས་དང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཞིང་ཆེན་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས། ཐད་སྐྱོང་གྲོང་ཁྱེར་བཅས་ལས་བརྒལ་བའི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་མེ་གསོད་ཀྱི་ལས་འགན་སྒྲུབ་སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གཅིག་གྱུར་བཀོད་འདོམས་དང་ལེན་བྱེད་དགོས།

ཀྲུང་གོའི་མི་དམངས་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གིས་ནགས་ཚལ་མེ་གསོད་ཀྱི་ལས་འགན་སྒྲུབ་སྐབས《དམག་དཔུང་ཉེན་ཁ་ལས་སྐྱོབ་པར་ཞུགས་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་སྲོལ་ཡིག 》གི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལྟར་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ།

དོན་ཚན་སོ་བདུན་པ། ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་སྐྱོན་བྱུང་སྐབས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་དང་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གཅིག་གྱུར་བཀོད་འདོམས་བྱས་ནས་ནགས་ཚལ་མེ་གསོད་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་དགོས། གནམ་གཤིས་གཙོ་གཉེར་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མེ་སྐྱོན་ཤོར་ཁུལ་གྱི་གནམ་གཤིས་སྔོན་བརྡ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཆ་འཕྲིན་དུས་ཐོག་ཏུ་མཁོ་འདོན་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། གནམ་གཤིས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་གཞིར་བཟུང་དུས་ཐོག་ཏུ་མི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་ཆར་པ་མང་དུ་གཏོང་བའི་ལས་ཀ་སྤེལ་དགོས།    

འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྔོན་ལ་ནགས་ཚལ་མེ་གསོད་མི་སྣ་དང་མེ་གསོད་དངོས་རྫས་དབོར་འདྲེན་སྒྲིག་འཛུགས་བྱ་དགོས།

འཕྲིན་གཏོང་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་འཕྲལ་སྡོམ་འཕྲིན་གཏོང་འགན་ལེན་མཁོ་འདོན་བྱེད་དགོས།

དམངས་སྲིད་སྡེ་ཚན་གྱིས་དུས་ཐོག་ཏུ་ཉེན་གཡོལ་བྱེད་ས་དང་རྒུད་སྐྱོབ་དངོས་རྫས་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ས་སྒྲིག་འགོད་བྱས་ཏེ། གནོད་སྐྱོན་ཕོག་པའི་མང་ཚོགས་འཕྲལ་མར་གནས་སྤོ་དང་བཀོད་སྒྲིག་འོས་མཚམ་བྱས་ནས། གནོད་སྐྱོན་ཕོག་པའི་མང་ཚོགས་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི་ལས་དོན་སྤེལ་དགོས།

སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྒྲིག་ལམ་སྲུང་སྐྱོང་དང་བདེ་འཇགས་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས།    

ཚོང་དོན་དང་འཕྲོད་བསྟེན་སོགས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་དངོས་ཟོག་མཁོ་འདོན་དང་། སྨན་བཅོས་སྲོག་སྐྱོབ། འཕྲོད་བསྟེན་རིམས་འགོག་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་དགོས།

དོན་ཚན་སོ་བརྒྱད་པ། ནགས་ཚལ་མེ་གསོད་ཀྱི་དགོས་མཁོའི་དབང་གིས་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མེ་ཟོན་བར་བཅད་འཛུགས་པ་དང་། གེགས་དངོས་མེད་པར་བཟོ་བ། ཆུ་མྱུར་ལེན་བྱེད་པ། ཆ་ཤས་འགྲིམ་འགྲུལ་དོ་དམ་ཚོད་འཛིན་སོགས་ཀྱི་འཕྲལ་སྡོམ་བྱེད་ཐབས་སྤྱོད་ཆོག

ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་གསོད་སྐབས་དངོས་རྫས་དང་། སྒྲིག་ཆས། འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་ཡོ་བྱད་བཅས་བསྡུས་སྤྱོད་བྱ་དགོས་བྱུང་ན་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཐག་གཅོད་རྒྱུ། མེ་གསོད་ཚར་རྗེས་བསྡུ་སྤྱོད་བྱས་པའི་དངོས་རྫས་དང་སྒྲིག་ཆས། འགྲིམ་འགྲུལ་ཡོ་བྱད་བཅས་དུས་ཐོག་ཏུ་ཕྱིར་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། འབྲེལ་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏན་འབེབས་ལྟར་གུན་གསབ་འཇལ་དགོས།

དོན་ཚན་སོ་དགུ་པ། ནགས་ཚལ་མེ་གསོད་ཚར་རྗེས་མེ་གསོད་མེ་སྐྱོབ་རུ་ཁག་གིས་མེ་སྐྱོན་བྱུང་ཡུལ་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ཏེ། མེ་རོ་གཙང་བཤེར་བྱེད་དགོས་པ་དང་མེ་སྐྱོན་ཤོར་སར་ལྟ་སྲུང་བྱེད་མཁན་འདང་ངེས་བཞག་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཞིབ་བཤེར་རྩིས་ལེན་བྱས་ཏེ་ཚད་ལོན་རྗེས་གཞི་ནས་ལྟ་སྲུང་བྱེད་མཁན་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་ཆོག    

ལེའུ་བཞི་པ། གེགས་རྗེས་ཐག་གཅོད།

དོན་ཚན་བཞི་བཅུ་པ། གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་ནགས་ཚལ་རྒྱ་ཁྱོན་དང་ཤི་རྨས་མི་གྲངས་གཞིར་བཟུང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་དེ་སྤྱིར་བཏང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་དང་། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཆེ་རིགས། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཚབས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་བཅས་ལ་དབྱེ་བ་སྟེ།

(གཅིག ) སྤྱིར་བཏང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན། གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་ནགས་ཚལ་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ཆིང་1མན་ནམ་ཡང་ན་ནགས་ས་གཞན་དག་ལ་མེ་ཤོར་བའམ་ཡང་ན་མི་1ཡན་དང་མི་3མན་ཤི་བའམ་ཡང་ན་མི་1ཡན་ནས་མི་10མན་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་པ།

(གཉིས )ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཆེ་རིགས། གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་ནགས་ཚལ་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ཆིང་1ཡན་ནས་100མན་ནམ་ཡང་ན་མི་3ཡན་ནས་10མན་ཤི་བའམ་ཡང་ན་མི་10ཡན་ནས་མི་50མན་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་པ།

(གསུམ )ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན། གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་ནགས་ཚལ་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ཆིང་100ཡན་ནས་སྤྱི་ཆིང་1000མན་ནམ་ཡང་ན་མི་10ཡན་ནས་30མན་ཤི་བའམ་ཡང་ན་མི་50ཡན་དང་100མན་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་པ།    

(བཞི ) ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཚབས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ། གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་ནགས་ཚལ་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ཆིང་1000ཡན་ནམ་ཡང་ན་མི་30ཡན་ཤི་བའམ་ཡང་ན་མི་100ཡན་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་པ།

དོན་ཚན་འདིའི་ནང་གསེས་དོན་ཚན་དང་པོར་བརྗོད་པའི་“ཡན”ཞེས་པའི་ནང་དངོས་བསྟན་གྲངས་ཀ་ཚུད་ཡོད་“མན ”ཞེས་པར་དངོས་བསྟན་གྲངས་ཀ་ཚུད་མེད།

དོན་ཚན་ཞེ་གཅིག་པ། རྫོང་རིམ་་པ་ཡན་གྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་དུ་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཐོན་རྐྱེན་དང་། ཆག་སྒོ་བཟོ་མཁན། གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་ནགས་ཚལ་རྒྱ་ཁྱོན།  མི་ཤི་རྨས། དཔལ་འབྱོར་གྱི་གྱོང་གུན་གཞན་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བརྟག་དཔྱད་དང་ཚོད་སྐོར་བྱས་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ལ་བརྟག་དཔྱད་སྙན་ཞུ་འདོན་དགོས། ས་གནས་དེ་གའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་བརྟག་དཔྱད་སྙན་ཞུ་གཞིར་བཟུང་། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་འགན་འཁུར་ཚན་པ་དང་འགན་འཁུར་མི་སྣ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས།

ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་གྱོང་གུན་ཚོད་སྐོར་ཚད་གཞི་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་དུ་བཟོ་དགོས།    

དོན་ཚན་ཞེ་གཉིས་པ། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་འབྲེལ་ཡོད་བླང་བྱ་ལྟར་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཤོར་ཚུལ་ལ་བསྡོམས་རྩིས་བརྒྱབ་ནས་གོང་རིམ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་དང་རིམ་པ་དེ་གའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་བསྡོམས་རྩིས་ལས་ཁུངས་ལ་དུས་ཐོག་ཏུ་བརྡ་ཁྱབ་གཏོང་དགོས།

ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་བསྡོམས་རྩིས་སྙན་དཔོད་རེའུ་མིག་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་གྱིས་བཟོས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་བསྡོམས་རྩིས་ཅུད་ལ་སྙན་དཔོད་ཞུ་དགོས།

དོན་ཚན་ཞེ་གསུམ་པ། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་ཆ་འཕྲིན་དེ་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་སྒྲིག་གཞིའམ་ཡང་ན་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་ཆེ་རིགས་དང་ཚབས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་རིགས་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་ཞེ་བཞི་པ། ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་གསོད་སྐབས་རྨས་པ་དང་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ནམ་ཤི་སྐྱོན་བྱུང་རིགས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལྟར་སྨན་བཅོས་དང་འཆི་གོད་གྱོང་གསབ་བྱ་རྒྱུ།    

དོན་ཚན་ཞེ་ལྔ་པ། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་མེ་གསོད་བྱེད་མཁན་གྱི་ལས་ཐེབས་ཆག་པའི་ཁ་གསབ་རོགས་དངུལ་དང་འཚོ་བའི་ཁ་གསབ་རོགས་དངུལ། དེ་བཞིན་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གསོད་སྐབས་འགྲོ་གྲོན་གཞན་དག་གཏོང་རིགས་ལ་ཞིང་ཆེན་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས། ཐད་གཏོགས་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་གཏན་འབེབས་ལྟར། མེ་སྐྱོན་ཆག་སྒོ་སློང་མཁན་ཚན་པའམ་ཡང་ན་མི་སྒེར་གྱིས་གཏོང་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུ་དང་། མེ་སྐྱོན་ཐོན་རྐྱེན་གསལ་པོ་མེད་ན་མེ་སྐྱོན་ཐོན་སའི་ཚན་པས་གཏོང་སྤྲོད་བྱེད་དགོས།  མེ་སྐྱོན་གྱི་བྱུར་ཉེས་བཟོ་མཁན་སྡེ་ཚན་དང་མི་སྒེར། མེ་སྐྱོན་ཐོན་སའི་ཚན་པར་གཏོང་སྤྲོད་བྱེད་ནུས་མེད་ཚེ། ས་གནས་དེ་གའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་གཏོང་སྤྲོད་བྱེད་དགོས། ལས་ཐེབས་ཆག་པའི་གསབ་དངུལ་དང་འཚོ་བའི་གསབ་དངུལ། དེ་བཞིན་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གསོད་སྐབས་འགྲོ་གྲོན་གཞན་དག་གཏོང་རིགས་ས་གནས་དེ་གའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་སྔོན་འདོན་གཏོང་སྤྲོད་བྱེད་ཆོག

དོན་ཚན་ཞེ་དྲུག་པ། ནགས་ཚལ་ལ་མེ་སྐྱོན་བྱུང་རྗེས་ནགས་ཚལ་དང་། ནགས་ཤིང་། ནགས་ས་བཅས་གཉེར་སྐྱོང་ཚན་པ་དང་མི་སྒེར་གྱིས་དུས་ཐོག་ཏུ་ནགས་བཟོའི་བྱ་ཐབས་སྤྱད་དེ་མེ་སྲེག་ཤུལ་ཁུལ་གྱི་ནགས་ཚལ་སྔོ་ཁེབས་སླར་གསོ་བྱེད་དགོས།    

ལེའུ་ལྔ་པ། བཅའ་ཁྲིམས་འགན་འཁྲི།

དོན་ཚན་ཞེ་བདུན་པ། སྲོལ་ཡིག་འདིའི་གཏན་འབེབས་ལས་འགལ་ཏེ་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བཀོད་འདོམས་ལས་ཁུངས་དང་། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་ནམ་ཡང་ན་འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པ་དང་དེའི་ལས་བྱེད་མི་སྣར་གཤམ་གསལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་རིགས་གཅིག་ཡོད་ཚེ་དེའི་གོང་རིམ་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་སམ་ལྟ་ཞིབ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་དེར་ཡོ་བསྲང་བྱེད་དུ་འཇུག་རྒྱུ་དང་། གནས་ཚུལ་ཚབས་ཆེའི་རིགས་ལ་ཐད་ཀར་འགན་འཁུར་གཙོ་གཉེར་མི་སྣ་དང་ཐད་ཀར་འགན་འཁྲི་མ་སྣར་ཁྲིམས་ལྟར་ཆད་པ་གཅོད་ཆོག ཉེས་ཚད་ལོན་ཚེ་ཁྲིམས་ལྟར་ཉེས་དོན་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ།

(གཅིག )འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་འཕྲལ་སྡོམ་སྔོན་ཇུས་བཟོས་མེད་པ།

(གཉིས )ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱང་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་བཅོས་སྒྲིག་གི་བརྡ་ཐོ་དུས་ཐོག་ཏུ་མ་བཏང་བ།

(གསུམ )ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་བླང་བྱ་དང་མི་མཐུན་པར་བྱེས་སུ་མེ་སྤྱོད་པའམ་ཡང་ན་དངོས་མདེལ་ནང་སྦྱོང་དང་གས་གཏོར་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོར་ཆོག་མཆན་སྤྲོད་པ།    

(བཞི )ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་སྦ་གསང་བྱས་ནས་སྙན་སེང་མི་ཞུ་བ་དང་སྙན་སེང་རྫུས་མ་ཞུ་བ།

(ལྔ )ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་གསོད་བྱ་ཐབས་དུས་ཐོག་ཏུ་སྤྱད་མེད་པ།

(དྲུག ) འགན་འཁྲི་ཁྲིམས་མཐུན་ལྟར་མི་སྒྲུབ་པའི་བྱ་སྤྱོད་གཞན་དག་བཅས་ཡིན།

དོན་ཚན་ཞེ་བརྒྱད་པ། སྲོལ་ཡིག་འདིའི་གཏན་འབེབས་ལས་འགལ་ཏེ་ནགས་ཚལ་དང་། ནགས་ཤིང་། ནགས་ས་བཅས་ཀྱི་གཉེར་སྐྱོང་ཚན་པའམ་ཡང་ན་མི་སྒེར་གྱིས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་འགན་འཁྲི་མ་བསྒྲུབས་ན། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་ཚན་པས་ཡོ་བསྲང་བྱེད་འགན་དཀྲི་རྒྱུ་དང་། མི་སྒེར་ལ་སྒོར་500ཡན་ནས་སྒོར་5000མན་གྱི་དངུལ་ཆད་གཅོད་པ་དང་སྡེ་ཚན་ལ་སྒོར་ཁྲི་1ཡན་ནས་སྒོར་ཁྲི་5མན་གྱི་དངུལ་ཆད་གཅོད་རྒྱུ།

དོན་ཚན་ཞེ་དགུ་པ། སྲོལ་ཡིག་འདིའི་གཏན་འབེབས་ལས་འགལ་ཏེ་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ཁུལ་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པའམ་མི་སྒེར་གྱིས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བརྟག་དཔྱད་དང་ལེན་མི་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་གྱི་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་གྱི་བཅོས་སྒྲིག་བརྡ་ཐོ་འབྱོར་རྗེས་དུས་ཚད་ལས་ཡོལ་ནས་མེ་སྐྱོན་གྱི་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་མེད་པ་བཟོས་མེད་ཚེ། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཡོ་བསྲང་བྱེད་འགན་དཀྲི་རྒྱུ་དང་། ཐ་ཚིག་སྒྲོག་པ་དང་མི་སྒེར་ལ་སྒོར་200ཡན་དང་སྒོར་2000མན་གྱི་ཆད་པ་གཅོད་དགོས་པ་དང་། སྡེ་ཚན་ལ་སྒོར་5000ཡན་དང་སྒོར་ཁྲི་1མན་གྱི་དངུལ་ཆད་གཅོད་རྒྱུ།    

དོན་ཚན་ལྔ་བཅུ་པ། སྲོལ་ཡིག་འདིའི་གཏན་འབེབས་ལས་འགལ་ཏེ་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་བྱེད་རིང་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ཁུལ་དུ་བྱེས་སུ་མེ་སྤྱོད་ཚེ་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཡོ་བསྲང་བྱེད་འགན་དཀྲི་རྒྱུ་དང་། ཐ་ཚིག་སྒྲོག་པ་དང་མི་སྒེར་ལ་སྒོར་200ཡན་དང་སྒོར་3000མན་གྱི་ཆད་པ་གཅོད་དགོས་པ་དང་། སྡེ་ཚན་ལ་སྒོར་ཁྲི་1ཡན་དང་སྒོར་ཁྲི་10མན་གྱི་དངུལ་ཆད་གཅོད་རྒྱུ།

དོན་ཚན་ང་གཅིག་པ། སྲོལ་ཡིག་འདིའི་གཏན་འབེབས་ལས་འགལ་ཏེ་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་དུས་བཅད་ནང་ཆོག་མཆན་མ་ཐོབ་པར་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ཁུལ་དུ་དངོས་མདེལ་ནང་སྦྱོང་དང་གས་གཏོར་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་རིགས་ལ་རྫོང་རིམ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཚམས་འཇོག་ཏུ་འཇུག་རྒྱུ་དང་ཐ་ཚིག་སྒྲོག་རྒྱུ་མ་ཟད་སྒོར་ཁྲི་5ཡན་ནས་སྒོར་ཁྲི་10མན་གྱི་དངུལ་ཆད་གཅོད་རྒྱུ།    

དོན་ཚན་ང་གཉིས་པ། སྲོལ་ཡིག་འདིའི་གཏན་འབེབས་ལས་འགལ་བའི་གཤམ་གསལ་བྱ་སྤྱོད་ཡོད་ཚེ་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཡོ་བསྲང་བྱེད་འགན་དཀྲི་རྒྱུ་དང་ཐ་ཚིག་སྒྲོག་དགོས་པ་མ་ཟད་མི་སྒེར་ལ་སྒོར་200ཡན་དང་སྒོར་2000མན་གྱི་དངུལ་ཆད་གཅོད་དགོས་པ་དང་ཚན་པར་སྒོར་2000ཡན་ནས་སྒོར་5000མན་གྱི་དངུལ་ཆད་གཅོད་རྒྱུ།

(གཅིག )ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་དུས་ཚད་ནང་ནགས་ཚལ་དང་། ནགས་ཤིང་། ནགས་ས་བཅས་ཀྱི་གཉེར་སྐྱོང་ཚན་པས་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་ཉེན་བརྡའི་དྲིལ་བསྒྲགས་མཚོན་རྟགས་བཙུགས་མེད་པ།

(གཉིས )ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་དུས་ཚད་ནང་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་ཁུལ་དུ་སྐྱོད་པའི་འཕྲུལ་སྒུལ་འཁོར་ལོར་ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་སྒྲིག་ཆས་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་མེད་པ།

(གསུམ )ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་སྐྱོན་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་དུས་ཚད་ནང་ཆོག་མཆན་མ་ཐོབ་པར་རང་དགར་ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་སྐྱོན་ཉེན་ཁ་ཆེ་ཁུལ་དུ་འཛུལ་ནས་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་རིགས་བཅས་སོ།

དོན་ཚན་ང་གསུམ་པ། སྲོལ་ཡིག་འདིའི་གཏན་འབེབས་ལས་འགལ་ཏེ། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན་བཟོས་ནས་ཉེས་ཚད་ལོན་ཚེ་ཁྲིམས་ལྟར་ཉེས་དོན་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དང་། ཉེས་ཚད་ལོན་མེད་ཚེ་སྲོལ་ཡིག་འདིའི་དོན་ཚན་ཞེ་བརྒྱད་པ་དང་། དོན་ཚན་ཞེ་དགུ་པ། དོན་ཚན་ལྔ་བཅུ་པ། དོན་ཚན་ང་གཅིག་པ། དོན་ཚན་ང་གཉིས་པའི་གཏན་འབེབས་ལྟར་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ཕུད། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ས་གནས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ནགས་ལས་གཙོ་གཉེར་ཚན་པས་འགན་འཁུར་མི་སྣར་ཤིང་སྡོང་གསབ་འཛུགས་བྱེད་འགན་དཀྲི་ཆོག    

ལེའུ་དྲུག་པ།  ཞར་བྱུང་།

དོན་ཚན་ང་བཞི་པ། ནགས་ཚལ་མེ་ཟོན་གྱི་ཆེད་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་ལ་གཏན་འབེབས་ལྟར་མཚོན་རྟགས་ཀྱི་རི་མོ་འབྲི་དགོས་པ་དང་། ཉེན་བརྡ་གཏོང་ཆས་དང་མཚོན་རྟགས་ཀྱི་གློག་སྒྲོན་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱེད་དགོས།

དོན་ཚན་ང་ལྔ་པ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་ནགས་ཚལ་གྱི་མེ་སྐྱོན་བྱུང་རིགས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་དབར་བཞག་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ཆོད་ཡིག་ལྟར་མེ་གསོད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་དགོས་པ་དང་ཆོད་ཡིག་མེད་རིགས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་དབར་གྲོས་མོལ་བྱས་ནས་མེ་གསོད་བྱེད་དགོས།    

དོན་ཚན་ང་དྲུག་པ། སྲོལ་ཡིག་འདི་2009ལོའི་ཟླ་1ཚེས་1ཉིན་ནས་བཟུང་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུ།  

投稿邮箱号：

236817394@qq.com

 新浪微博｜比如县融媒体中心